افزایش همخانگی مجردهای غریبه؛ گسترش «زندگی سفید» در پایتخت
روزنامه جهان صنعت می نویسد : تقسیم اجاره و پول پیش نخستین توجیهی است که با دیدن آگهی‌های همخانگی به ذهن می‌رسد. فشار گرانی مسکن می‌تواند توان مالکیت یک واحد آپارتمان را سلب کند اما نیاز اولیه سکونت را نه. نیازی که با سکونت در شهری دیگر یا تمایل به جدایی از خانواده به دلایل مختلف سر بر آورده و راه‌حل‌های موقتی باید به تامین آن کمک و گریزی پیدا کنند.
پل‌های هوایی و دیوارهای شهر می‌توانند وسیله اطلاع رسانی درباره نیاز به همخانه و تقسیم وجه اجاره یک خانه باشد، گاهی هم فضای مجازی محل مناسبی برای انتشار این آگهی‌هاست. آگهی‌هایی که بعضی پر از شرط و شروط و اما و اگر هستند و بعضی دیگر شرایط ساده‌تری دارند. اغلب آگهی‌دهندگان دانشجویان و افراد مجرد شاغلی هستند که به فرد دیگری برای تقبل بخشی از هزینه‌ها نیاز دارند اما در این میان شرایط خاص هم میان آگهی‌دهندگان کم نیست. کسانی که حاضرند از بخش زیادی از سهم پرداختی همخانه یا حتی تمام این سهم بگذرند و با او زندگی کنند. اغلب این افراد جنسیت همخانه مورد نظرشان را ذکر نکرده‌اند و با یک تماس می‌شود فهمید به همخانگی با جنس مخالف تمایل بیشتری دارند. به نظر می‌رسد بعد از ازدواج‌های سفید و رفتن زوج‌ها به زیر یک سقف بدون ایجاد پیوند زناشویی رسمی، این پدیده در قالب جدیدی در حال رشد است. این بار پیوند غیررسمی هم در میان نیست. آنچه در میان است تنها یک ضرورت اقتصادی موقتی برای گذران زندگی است. سقفی برای دو نفر تا اطلاع ثانوی؛ شاید خواستگاری سفید.
تفاهم اخلاقی به جای اجاره
در فضای مجازی سایت‌های متعددی برای ایجاد یک پیام تبلیغاتی وجود دارد. یکی از سایت‌ها به صورت خاص برای جست‌وجوی همخانه فعالیت می‌کند. کسانی که مایل به همخانه شدن با افراد دیگر هستند پیام‌هایی به شکل آگهی‌های غیررسمی منتشر کرده‌اند. بسیاری از آگهی‌ها بی حاشیه بودن و غیرسیگاری بودن را در میان شرایط همخانه مورد نظرشان درج کرده‌اند و به دنبال فرد آرامی می‌گردند که مزاحمتی برای آنها نداشته باشد. بعضی از آنها به جنسیت همخانه اشاره و تاکید کرده‌اند که فقط فرد همجنس با آنها تماس بگیرد اما بعضی دیگر تفاوتی برای دو جنس قایل نشده‌اند.
در یکی از این آگهی‌ها آمده: «سلام، ٣٨سالمه، چهارراه پارک وى یک آپارتمان دو خوابه ١١٠مترى شیک با همه امکانات دارم. مدیر یک کارگاه تولیدى هستم. سیگارى نیستم. اهل ورزش و تفریح هستم. سالم زندگى می‌کنم. دنبال یک آقا یا خانم که دوست داشته باشه با من همخونه بشه هستم. نیاز به اجاره ندارم. مهم‌ترین نکته تفاهم اخلاقیه. لطفا در صورت تمایل مشخصات خودتون رو ایمیل بفرمایید، سپاسگزارم.»
با این حال اغلب آگهی‌دهندگان به هزینه پرداختی اهمیت می‌دهند و آن را در آگهی ذکر کرده‌اند. برای یافتن خانه‌ای که با یک ساکن به دنبال ساکن دوم یا ساکنان دیگرش می‌گردد، سراغ آگهی‌دهندگان این سایت رفتیم.
زن و مرد فرقی ندارد
توضیحات یکی از آگهی‌دهندگان برای خانه‌ای 50 متری در میدان پلیس نشان می‌دهد صاحب خانه همه امکانات از قبیل یخچال، تلویزیون، ماشین لباسشویی و... را فراهم کرده و برای همخانه شدن با او کافی است وسایل شخصی خود را به همراه بیاورید. قیمت برای شخص همخانه دو میلیون تومان پیش و 300 هزار تومان اجاره ماهانه است و بقیه مخارج تقسیم بر دو می‌شود. با او تماس می‌گیریم تا از شرایط همخانگی بپرسیم. بعد از پاسخگویی به تلفن و توضیحاتی درباره شرایط خانه، درباره جنسیت مورد نظرش برای همخانه می‌پرسیم. پاسخ این است که «فرقی نمی‌کند. من برنامه‌نویس کامپیوتر هستم و اغلب اوقات سر کارم. شما برای خودتان می‌خواهید؟»
وقتی با پاسخ مثبت رو‌به‌رو می‌شود و متوجه می‌شود که یک خانم قرار است همخانه او شود درباره موقعیت خانه و مبلغی که بین دو نفر تقسیم می‌شود توضیح می‌دهد و از وضعیت کار و تحصیل می‌پرسد. توافق اصلی موکول می‌شود به زمان ملاقات حضوری و دیدن خانه.
سن و تحصیلات؟
یکی از آقایان آگهی‌دهنده شرایط خانه‌اش را «بسیار تمیز همراه با کلیه لوازم زندگی، 100 متر، دو خواب، واقع در قلهک، نزدیک به مترو» توصیف کرده است. در آگهی درج کرده که فوق لیسانس نرم‌افزار و لیسانس مدیریت دارد، شاغل است و به دنبال همخانه آقا یا خانم با شخصیت و خونگرم می‌گردد. رهن و اجاره را هم توافقی اعلام کرده است.
با این آگهی‌دهنده تماس می‌گیریم و درباره شرایطش برای همخانگی می‌پرسیم. اولین سوال او در رابطه با سن و تحصیلات است. بعد از اینکه متوجه می‌شود با یک دختر دانشجو صحبت می‌کند درباره مبلغ اجاره و پول پیش اطمینان می‌دهد که پس‌اندازی دارد و می‌تواند مبلغ سهم همخانه‌اش را هم تا حدی تامین کند. بقیه صحبت‌ها نیز موکول می‌شود به عصر همان روز و ملاقات حضوری.
نفر سومی که ضروری نیست
یکی دیگر از کاربران در توضیح آگهی‌اش نوشته: «یک خونه گرفتم تو خیابان آذربایجان، نرسیده به رودکی... دنبال یک نفر یا دو نفر همخونه می‌گردم. کارمند هستم و تو ماه نهایتا 10 شب تو تهرانم. خونه 51 متری و تمیز و وسایل اولیه مثل تلویزیون و یخچال و گاز و فرش دارم. اگه غیر از خودم یه نفر پیدا شه 4 رهن و 400 اجاره شه و اگه دو نفر پیدا شه نفری 2 رهن و 250 اجاره شه. فقط فرد تمیز و با اخلاق و کم رفت و آمد باشه.» او هم در مکالمه می‌گوید جنسیت همخانه برایش مهم نیست و بستگی به خود فرد همخانه دارد. با پایین‌تر آمدن مبلغ پول پیش هم مشکلی ندارد. حتی در صورت مکدر شدن آرامش همخانه پیدا شدن نفر سوم هم ضروری نیست!
در میان آگهی‌دهندگان اغلب خانم‌ها متقاضی همخانگی با یک خانم دیگر هستند و با تاکید در آگهی ذکر می‌کنند که فقط خانم‌ها تماس بگیرند. با این حال بعضی از دختران جوان که به سرعت نیاز به سکونت دارند، حاضر به همخانه شدن با آقایان هستند.
بدون حاشیه و غیرسیگاری
«به یک همخونه آقا احتیاج دارم که فقط شاغل باشه، بدون حاشیه و غیرسیگاری. » همخانه‌ای که نویسنده این آگهی به دنبالش می‌گردد باید ضرورتا همجنس باشد و بتواند پول پیش منزل یعنی سه میلیون تومان پیش و 300 هزار تومان اجاره را تامین کند. بسیاری از آگهی‌دهندگان به غیرسیگاری و کم رفت و آمد بودن همخانه مورد نظرشان اهمیت می‌دهند. اما تعداد پرشمار آگهی‌هایی که بدون شرایط لازم در جست‌وجوی فردی برای زندگی زیر یک سقف هستند نشان می‌دهد بسیاری از آنها در مکالمه‌ای تلفنی و کوتاه اهمیت چندانی به وضعیت اخلاقی و شخصیتی افراد نمی‌دهند و در صورت اهمیت دادن به این مساله نیز راهی برای شناخت افراد پیش رو ندارند.
سکوت کارشناسان
با وجود اهمیت اجتماعی این مساله، خبرنگار جهان صنعت در تماس با کارشناسان اجتماعی با در بسته رو به رو شد و اغلب به دلیل نگرانی درباره گذشتن از خط قرمزها تمایلی به اظهار نظر در این باره نداشتند. گرچه پیش از این برخی از چهره‌ها جسته و گریخته به مساله ازدواج سفید و زندگی مشترک زوج‌ها بدون ازدواج سخن گفته بودند اما زندگی افراد جنس مخالف زیر یک سقف بدون اینکه نسبتی هرچند غیررسمی داشته باشند تاکنون نادیده گرفته شده است. به نظر می‌رسد مسایل اجتماعی از این دست با وجود اهمیت بالایی که دارند در میان تابوها جای گرفته‌اند و همین موضوع می‌تواند آسیب‌های ناشی از آنها را تشدید کند.
