سه اولویت خامنه‌ای در اداره کشور و ارزیابی نتایج آنها

مجید محمدی ( جامعه شناس )

تصویری که علی خامنه‌ای از دنیای امروز ترسیم می‌کند رویارویی دو نیروی شیطانی و الهی است. غرب نیروی شیطانی و شر است: «دنیای امروز مملو از دزدان غارتگر عزت و حیثیت و اخلاق بشریت است که با مجهز شدن به علم و کسب ثروت و قدرت، با وجهه‌ای به ظاهر انسانی به راحتی مرتکب جنایت می‌شوند و به آرمان‌های بشری خیانت و در نقاط مختلف دنیا جنگ‌افروزی می‌کنند. در چنین شرایطی چاره‌ای جز ادامه مبارزه و حاکم بودن تفکر مبارزه در همه امور کشور اعم از داخلی و خارجی وجود ندارد.» (خامنه‌ای، ۵ خرداد ۱۳۹۳) و جمهوری اسلامی نیروی الهی و خیر: «نظام اسلامی، نظام انسانی و شرف و احترام به کرامت بشریت و نظام صلح و خیر است.» (خامنه‌ای، ۵ خرداد ۱۳۹۳)
 

از نگاه خامنه‌ای همهٔ مشکلات و اموری که مردم و اسلام‌گرایان دوست نمی‌دارند از غرب ناشی می‌شود: «بی‌عدالتی، تبعیض، نادیده گرفتن کرامت انسانی، عمده کردن مسائل جنسی و تبلیغ گسترده تبرّج زنانه، همه از مظاهر تمدن فاسد غربی است که در واقع بازگشت به همان جاهلیت است، اما با شیوه‌ها و ابزار مدرن.» (علی خامنه‌ای، ۶ خرداد ۱۳۹۳) در مقابل مقامات جمهوری اسلامی و از جمله رهبر جمهوری اسلامی چنان سخن می‌گویند و به سراغ تاریخ صدر اسلام می‌روند که گویی در مقام خدا و پیامبر او نشسته‌اند: «دستگاه‌های سیاسی غرب مروج همان جاهلیتی هستند که هدف از بعثت پیامبر اسلام زدودن آنها بود.» (همان جا)
 
سه اولویت اصلی
 
برای نقد سخنان خامنه‌ای نیاز چندانی به مباحث نظری نیست، گرچه مبانی غرب‌ستیزی وی ریشه در جنبش‌های فاشیستی و کمونیستی اروپایی دارد. کافی است رفتار حکومت تحت نظر وی را مورد بررسی قرار دهیم تا تناقض‌ها نمودار شود.
 
او سه اولویت را در سال‌های اخیر برای حکومت مطرح کرده است: «اقتصاد مقاومتی، فرهنگ و علم سه اولویت اصلی باشند.» (خامنه‌ای، ۵ خرداد ۱۳۹۳) ببینیم حکومت در این سه قلمرو که باید مبارزه با غرب را نیز متجلی سازد چه کرده و آیا عمل آن با الهی و خیر بودن ادعایی آن در این سه قلمرو می‌خواند یا خیر. اگر غرب مظهر شرک و شر و شیطان است، در آنجا با اقتصاد و علم و فرهنگ چگونه رفتار می‌شود؟
 
اقتصاد مقاومتی ضد استکباری: جوایز میلیاردی به رانت‌خواران
 
جمهوری اسلامی بهشت رانت‌خواری است. این رانت‌خواری در همهٔ شریان‌های حکومت از جمله نظام بانکی، صادرات و واردات، بنیادهای تحت نظارت رهبر و شرکت‌های دولتی و دیوان‌سالاری دینی و امنیتی و نظامی به چشم می‌خورد. فقط در یک فقره،  مالکان ۶۰۰ بنگاه از حساب ذخیره ارزی در زمانی که نرخ هر دلار هزار تومان بود پنج میلیارد دلار قرض گرفتند.
 
گروهی از همین ۶۰۰ نفر روز ۵ خرداد در اتاق ایران جمع شدند و این مسئله را مطرح ساختند. بنا به گفتهٔ آنان، رؤسای چهار بانک عامل توانسته‌اند تحت شرایط ویژه صدها کارخانه‌دار را سه ستاره کرده و آنها را از دریافت تسهیلات ریالی نیز محروم و تا مرز ورشکستگی کامل هدایت کنند. (اعتماد ۵ خرداد ۱۳۹۳) این یعنی ۱۵ هزار میلیارد تومان که ۱۰ هزار میلیارد تومان آن به جیب ۶۰۰ نفر ریخته شده است. معوقات بانکی نیز که در دولت روحانی به ۸۲ هزار میلیارد تومان رسیده (حدود ۳۰ میلیارد دلار) در اختیار چند صد نفر است.
 
علم ضد استکباری: مدرک جایزه دادن به بسیجیان و آقازاده‌ها
 
خامنه‌ای می‌گوید: «حرکت پرشتاب علمی که در ۱۲ سال اخیر در کشور به‌ وجود آمده، به هیچ وجه نباید کُند شود.» (۵ خرداد ۱۳۹۳) در همین حرکت پرشتاب بود که با نقض قانون مصوب مجلس (۱۳۶۴) و آیین‌نامهٔ اجرایی آن، دستورالعمل سال ۸۵ (بورسیه شدن دانشجویان ممتاز و المپیادی) با اضافه کردن بندی مربوط به «افراد دارای خدمات و فعالیت‌های برجستهٔ فرهنگی و علمی» (به صلاحدید معرفانی که همه مقام دولتی هستند) برای تحصیل به خارج از کشور اعزام شدند. بیشترین متقاضیان اعزام نیز بعدا از دانشجویان ممتاز فاصله گرفته و به همین بند محدود شدند.
 
برای قاعده‌مند کردن این استثنا این شرط را گذاشتند که اعزام‌شونده باید معدل حداقل ۱۴ در مقطع کارشناسی و ۱۶ در مقطع کارشناسی ارشد داشته باشد (معدل ۱۴ در کارشناسی یعنی کسی که زیر متوسط است و هنر چندانی در تحصیل نداشته است). اما از تعداد اعزام‌شدگان ۷۳ نفر معدل کارشناسی زیر ۱۴ و ۷۰ نفر معدل کارشناسی ارشد زیر ۱۶ داشتند. این یعنی نقض همان استثنا و حداقل شروطی که خودشان گذاشته بودند. در سال ۹۲، ۷۲۹ نفر به خارج از کشور اعزام شدند که تعدادی از آنها شرایط این فراخوان را نداشتند. (رئیس سازمان دانشجویان، ایسنا، ۵ اردیبهشت ۱۳۹۳) در سال ۹۲ برای بورس خارج حدود ۶۰۰ میلیون تومان تا یک میلیارد تومان هزینه می‌شده است و این بورس را در اختیار کسانی قرار می داده‌اند که صلاحیت نداشتند.
 
بنا به آیین‌نامه ایثارگران دانشگاه‌ها و وزارت علوم، برای استفاده از بورس شرط معدل کمی پایین‌تر یعنی معدل ۱۳ در دوره کارشناسی و ۱۵ در دوره کارشناسی ارشد لحاظ شده و شرط سنی نیز تا حداکثر ۴۵ سال افزایش یافت تا با شرایط افراد مورد نظر تطبیق پیدا کند. از این طریق نیز ۱۸۵ نفر برای دکتری معرفی شده‌اند که در این جمع نیز، تعدادی ضوابط و شرایط آیین‌نامه را نداشتند. در صورتی که بورسیه‌های خارج را کنار بگذاریم با احتساب ۹۳۳ مربی، ۱۸۸۴ تبدیل به داخل و ۱۸۵ ایثارگر در مجموع ۳۰۰۲ نفر بدون آزمون از بورسیه دکتری داخل استفاده کرده‌اند. این مسئله در دوران احمدی‌نژاد تشدید شد، اما همیشه در جمهوری اسلامی وجود داشته است، از اعزام به خارج شاگردان مصباح با بورسیهٔ وزارت علوم تا اعزام به خارج مقامات و نزدیکان آنها (احمد توکلی، سعید زیباکلام، حسن روحانی، مهدی کوچک‌زاده، و سلمان صفوی)
 
فرهنگ ایرانی- اسلامی ضد استکباری: مهندسی فرهنگی
 
مهندسی فرهنگ در حکومت خامنه‌ای در مقابله با تهاجم فرهنگی دو وجه دارد: سلبی و ایجابی. در وجه سلبی با سانسور، فیلترینگ، پارازیت، عدم صدور مجوز و بازداشت و زندانی کردن و ترور از تولید و توزیع کالاهای فرهنگی غیرخودی‌ها جلوگیری می‌شود. اما خودی‌ها تقریبا همهٔ منابع دولتی و عمومی بخش فرهنگ (که از نگاه حکومت همان تبلیغ و آموزش مذهبی است) را در قالب تولید آثار به‌ظاهر فاخر (بسیار گران‌قیمت)، جشنواره‌های قرآنی و مداحی، برنامه‌های آموزشی و تبلیغی مذهبی، و بودجه‌های حوزه‌های علمیه و دیگر مراکز دینی به خود اختصاص می‌دهند. هیچ نهادی در ایران به اندازهٔ دولت دارای منابع مالی و نیروی انسانی و سازمان در بخش فرهنگ نیست. این منابع چگونه اختصاص یافته‌اند؟
 
فقط به بودجهٔ نهادهای دینی و فرهنگی و رسانه‌ای نگاه کنید:
 
•        رادیو و تلویزیون دولتی: ۳۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۲ که بخش عمدهٔ آن صرف تبلیغات مذهبی و سیاسی می‌شود.
 
•        ۸ هزار و ۱۰۰ پروژه مربوط به احداث مسجد در نقاط مختلف کشور با بالغ بر ۱۰ تا ۶۰ میلیون تومان کمک برای هر پروژه از سوی قرارگاه کوثر (فارس، ۱۰ دی ۱۳۹۲) یعنی میان ۸۱ تا ۴۸۶ هزار میلیارد تومان.
 
•        بودجه بازسازی عتبات عالیات در سال ۱۳۹۰، ۱۰۰ میلیون دلار (معادل حدود ۱۲۰ میلیارد تومان و به ارزش امروز ارز ۳۵۶ میلیارد تومان) بوده است. این رقم را مقایسه کنید با بودجه وزارت ورزش که ۱۰۰ میلیارد تومان در همان سال بوده است. (تابناک، ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۰) دولت روحانی در روزهای پایانی سال ۹۲، ۲۵۰ میلیارد تومان به بازسازی عتبات در عراق اختصاص داد. (خبرگزاری دانشجو، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۳)
 
•        افزایش دو و نیم برابر بودجه حوزه‌های علمیه از سال ۹۱ به سال ۹۲ به میزان ۱۰۴۰ میلیارد تومان (ایسنا، ۹ مهر ۱۳۹۲)
 
•        اختصاص ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه به تبلیغ قرآن به علاوهٔ نیم درصد بودجهٔ کل کشور در سال ۹۲ که سهم سازمان تبلیغات از این بودجهٔ نیم درصدی ۱۱٫۵ میلیارد تومان است (باشگاه خبرنگاران، ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۲)
 
بودجه‌های اختصاصی دولت به بخش‌های کتاب (حدود ۹۰ میلیارد تومان برای کتابخانه‌های عمومی)، سینما (۱۲۰ میلیارد تومان در سال ۹۳)، تئاتر (۱۲ میلیارد تومان در سال ۸۲) و دیگر هنرها اصولا در برابر ارقام فوق رقمی به حساب نمی‌آید و بخش عمدهٔ آنها نیز هزینهٔ حقوق کارکنان و نگه‌داری از تاسیسات دولتی در این حوزه است. در کدام کشور غربی (استکباری از نگاه خامنه‌ای) چنین رانت دولتی‌ای برای نزدیکان حکومت، چنان سوء استفاده‌ای از قدرت در نظام دانشگاهی و چنین سرریز کردن منابع عمومی به جیب دیوان‌سالاری دینی به چشم می‌خورد؟
 
مقابله با استکبار وقتی به سیاست و تخصیص منابع ترجمه می‌شود تبدیل می‌شود به اختصاص منابع یک کشور به طبقه حاکم.