«مدافعان حرم»؛ چند پرسش در مورد کشته‌شدگان ایرانی جنگ سوریه

مجید محمدی ( جامعه شناس )

علیرغم انکار حضور نظامی جمهوری اسلامی در سوریه اخبار مربوط به بزرگداشت کشته شدگان ایرانی جنگ داخلی سوریه که در رسانه‌های دولتی از آن‌ها با عنوان «شهدای مدافع حرم» یاد می‌شود منتشر می‌شود.


در این باب چهار سوال قابل طرح است:


از این خبر‌ها تا چه حد می‌توان به ابعاد دخالت نظامی جمهوری اسلامی در سوریه دست یافت؟

چرا فقط اخبار بزرگداشت محدود آن‌ها به گوش می‌رسد و نه خبرهای دیگر مربوط به این دخالت نظامی؟

این نوع مواجهه با کشته شدگان و کسانی که از جنگ بر می‌گردند چه تاثیری بر آن‌ها و خانواده‌هایشان دارد؟

چرا هیچ اثری از مخالفت صلح طلبان ایرانی که دخالت نظامی امریکا در عراق و لیبی را محکوم می‌کردند در این ماجرا به چشم نمی‌خورد؟

جواز تناقض

در حالی که گزارش‌هایی در مورد حضور نیروهای جمهوری اسلامی در سوریه منتشر شده و حزب‌الله، هم‌پیمان آن نیز رسما به آن کشور نیرو فرستاده است، تهران به دیگران توصیه می‌کند که در این کشور مداخله نکنند: «مردم سوریه خود باید بدون مداخله خارجی در مورد آینده خود تصمیم بگیرند» (فارس ۹ بهمن ۱۳۹۲). به نظر می‌آید مقام‌های جمهوری اسلامی سخنان متناقض یا تناقض حرف و عمل را در این قلمرو جایز می‌دانند. حمایت جمهوری اسلامی از رژیم بشار اسد همه جانبه و بدون قید و شرط بوده است.

ترکیب نیروهای اعزام شده

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در مصاحبه با شبکه یورونیوز می‌گوید «ما حضور نظامی در سوریه نداریم» (۵ فوریه ۲۰۱۴) اما رسانه‌های شبه‌دولتی جمهوری اسلامی مدام فهرست‌هایی از «شهدای حرم» (به این معنا که این افراد صرفا برای دفاع از حرم زینب و رقیه به سوریه رفته و کشته شده‌اند) عرضه می‌کنند. در این فهرست‌ها اطلاعات جالبی به چشم می‌خورد. در آخرین این فهرست‌ها که توسط «باشگاه خبرنگاران جوان» منتشر شده سه نکته جلب توجه می‌کند:

۱) اینکه افراد کشته شده از سپاه شهرستان‌های مختلف هستند و در شهرهای مختلف دفن شده‌اند که این یعنی سپاه یا سپاه قدس با چندین گردان از شهرهای مختلف در سوریه حضور دارد؛

۲) اینکه برخی اسامی هم شامل اسم اصلی و هم شامل اسم مستعار هستند که بیانگر امنیتی و اطلاعاتی بودن آنهاست؛
و
۳) اینکه دخالت سپاه قدس در سوریه مستمر بوده است و به یک مقطع خاص محدود نمی‌شود چون آن‌ها در تاریخ‌های مختلفی اعزام و کشته شده‌اند.

شهدای درجه دو

در دوران جنگ ایران و عراق حضور نیروهای ایرانی از مرحلهٔ اعزام تا بازگشت (زنده و مرده) توسط رسانه‌ها پوشش داده می‌شد. این نیرو‌ها در انواع مراسم و برنامه‌های عمومی گران قدر دانسته شده و به آنها افتخار می‌شد. اما در اعزام نیرو به سوریه بخش پوشش خبری و تبلیغاتی اعزام و تقدیر از حضور نیرو‌ها کاملا حذف شده چون حکومت منکر این موضوع است. در دوران جنگ هشت ساله صحنه‌هایی مثل بوسیدن سربازان و بسیجیان توسط مادران و همسران و فرزندان یا همدیگر را در آغوش کشیدن به چشم می‌خورد. اما در جنگ سوریه چنین امکانی برای بزرگداشت جنگاوران یا کشته شدگان وجود ندارد چون همه چیز باید به طور مخفی انجام شود.

مقام‌های سپاه از برگزاری مراسم بزرگداشت توسط خانواده‌ها یا همرزمان نیز نباید چندان دلخوش باشند و به همین دلیل فرماندهان رده‌ی اول نظامی و روحانیون شناخته شده و مقامات دولتی در آن‌ها شرکت نمی‌کنند اما نمی‌توانند جلوی خانواده‌ها یا جنگاوران را در برگزاری مراسم بگیرند. به همین دلیل است که با کشته شدگان جنگ در سوریه به عنوان «شهدای» درجه دوم برخورد می‌شود. البته از میزان کمک مالی به خانواده‌هایی که فردی را در سوریه از دست داده‌اند اطلاعی در دست نیست اما در حوزهٔ عمومی علی رغم عنوان «شهید» بزرگداشتی و افتخاری وجود ندارد یا بسیار کم رنگ است. در نظر عموم مردم نیز بسیار تفاوت است میان کسی که برای دفاع از وطن خود به جنگ رفته و کشته شده با کسی که برای حفظ رژیم بشار اسد به سوریه اعزام و کشته شده است.

اخلال در فرایند التیام

هنگامی که هدف از رفتن به جنگ مقبولیت عمومی داشته و چیزی پنهان نباشد از دست رفتن عزیزان برای خانواده‌ها یا معلول شدن جنگاوران یا ضایعات روحی و عصبی ناشی از حضور در صحنهٔ نزاع در یک فرایند اجتماعی و جمعی هضم و جذب می‌شود و افراد در یک دورهٔ کوتاه به زندگی عادی بازمی گردند. اما مخفی کردن اعزام و کشته شدگان و معلولان و بعد تلاش برای مخفی کردن کشته‌ها خانواده‌ها و جنگاوران را از طی فرایند طبیعی و تا حدی تسلی بخش التیام محروم می‌کند. به همین دلیل ضایعات روحی و روانی اعزام نیرو به سوریه تا سال‌ها پنهان می‌ماند و تلاشی برای رفع آن‌ها نیز صورت نمی‌گیرد.

سکوت گروه‌های ضد جنگ

در دوران اوج گیری بهار عربی دسته‌ای از فعالان اجتماعی و سیاسی در ایران و خارج کشور برای پیشگیری از جنگ علیه ایران بیانیه‌ها یا مطالبی صادر کردند. اما از آغاز حضور نظامی جمهوری اسلامی در سوریه این فعالان صلح طلب یا ضد جنگ کلا در این موضوع ساکت هستند. مخالفت با تمایلات جنگ طلبانه در ایالات متحده و اروپا برای آن‌ها یک اصل بود اما تمایلات کشور گشایانه و جنگ طلبانهٔ هموطنان خود آن‌ها که ضایعاتش نیز دارند خود را اشکار می‌کنند مورد غفلت قرار می‌گیرند.

چند پرسش دیگر

امروز هم خانواده‌های نیروهای اعزامی و هم فعالان سیاسی و اجتماعی داخل و خارج کشور می‌توانند از حکومت سوال کنند که:

اعزام نیرو به سوریه و حمایت مالی، تدارکاتی و نظامی از رژیم بشار اسد از چه جهتی به نفع و هم جهت با امنیت مردم ایران است و اگر منفعتی هست تا چه حد اهمیت دارد که جان ایرانیان را باید برای آن قربانی کرد؟

اگر این جنگ برای امنیت ملی حیاتی است چرا از سربازان وظیفه در آن استفاده نمی‌شود و تنها نیروهای کادر سپاه در آن حضور دارند؟

دقیقا چه تعداد نیرو به سوریه و در چند مرحله اعزام شده است؟ چند ایرانی در جنگ سوریه تا کنون کشته، زخمی، معلول و اسیر شده است؟ میزان کمک‌های مالی و تدارکاتی جمهوری اسلامی به سوریه دقیقا چقدر بوده است؟ اگر مردم محرم هستند چرا این اطلاعات به آن‌ها داده نمی‌شود؟

اگر دخالت نظامی در سوریه مشروع است و قابل دفاع (به روایت مقام‌های در جهت مقاومت اسلامی) چرا حکومت آن را از مردم پنهان می‌کند؟

چرا دولت که به گفتهٔ مقامات رژیم منتخب مردم است در ماجرای سوریه نقشی ندارد (سخن ظریف به جان کری وزیر خارجهٔ امریکا) و کنار گذاشته شده است؟

در ماجرای سوریه کدام نهاد‌ها تصمیم گیر هستند؟ دستگاه رهبری، سپاه، سپاه قدس، شورای امنیت ملی یا نهادی دیگر؟ چرا هیچ نهادی مسئولیت قبول نمی‌کند؟

آیا دخالت نظامی در سوریه نافی ادعای مقامات جمهوری اسلامی مبنی بر کارکرد دفاعی نیرو‌ها و ابزارهای نظامی جمهوری اسلامی نیست؟ با این دخالت نظامی چگونه می‌توان مدعیات مقام‌ها را مبنی بر عدم دخالت در امور دیگر کشور‌ها یا خواست عدم مداخله یا صلح آمیز بودن برنامهٔ هسته‌ای را باور کرد؟

رأی دهید
محسن واستقلال - لندن - انگلیس
چرا ، چرت میگین !!! مگه از تمام اروپا ، مسلمانان تند رو به سوریه اعزام نمیشن ؟ مگه زن و بچه رو قتل و عام نمیکنن به اسم شیعه بودن !؟؟؟ خوب از ایران و عراق هم به نیروهائ اسعد کمک میشه ،، مطمئن باشید ، اگر اسعد عوض بشه ، و سوریه دست این مسلمانان تند رو و طالبان بییفته . از أفغانستان هم بد تر میشه
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 12:35
Zolf Ali - دبی - امارات
این بیچاره ها رو میفرستن اونجا شهید میشن بعد میگن در درگیری با اشرار مسلح کشته شدن مثل اون شهدایی که در بازی پرسپولیس و فجر ازشون یاد شد و چند شاخه گل نثارشون شد که یارو میگفت چندتاشون فوتبالیست هم بودن که یکیشون چند ماه پیش و یکی دیگه دو سه روز پیش به شهادت رسید اخه دوسه روز پیش چه اخباری مبنی بر درگیری نیروی انتظامی شیراز با اشرار منتشر شد که ما نشنیدیم؟؟؟؟ الله اعلم...
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 12:37
مختار سقفی - تهران - ایران
درود بر همه شهدای مدافع حرم . خدا قسمت من بنده گناهکار هم چنین شهادتی را بکند انشاالله
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 12:41
ab shangooli - لندن - انگلند
قبل از هر چیزی این رو بگم که من مخالف حکومت جمهوری اسلامی و در واقع مخالف اسلام هستم و شدیداً متنفرم ، اینو گفتم که کسی‌ اینجا برچسب به من نه چسبونه ، ایرانی‌‌های عزیز توجه داشته باشند که این یک جنگ بزرگ است که در سوریه در حال انجام است که کشور‌های زیادی در آن دخالت دارند ، عربستان ، قطر ، ترکیه ، پاکستان ، کشور‌های آمریکایی و اوروپأی و روسیه و ایران که کشور ایران تنها یکی‌ از آنهاست ، سوال اینجاست که چرا انگشت تروریست به سمت ایران است همیشه؟ ایرانیهایی که در اوروپا و آمریکا پول خیانت از این کشور‌ها دریافت میکنند ، گوش‌هاشون رو خوب باز کنند که تاریخ ایران رو یکبار دیگر باید بخونند که ایرانی‌ سزای خیانت رو چطور داده. در مورد سوریه هم باید گفت که یادمون باشه که اگر کشور سوریه شکست بخوره بعدش نوبت ایران است یعنی کشور ما میشه محل جنگ شیعه و سنی و هر روز این ایرانی‌‌ها هستند که کشته میشوند ، و ضمناً تروریست آمریکا و اسرائیل هستند.
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 12:52
رزم جو - لوس انجلس - امریکا
من کاری به دولت ایران ندارم ولی عربستان این همه ادم کش داره میفرسته که شیعه کشی کنه کسی اصلا چیزی میگه این کسانی که از ایران میرند داوطلبانه میرند چون فکر نکنم ایران بخواد مستقیم وارد جنگ بشه. اگر ایران بخواد نیرو بفرسته 4 تا از این بسیجیهای بدون ترمز رو میفرسته دوهفته ایی کل سوریه رو ازاد میکنند. این حزب الله که طرف دار ایران هست 2000 یا 3000 نیرو فرستاد این همه وهابی رو لتو پار کردند حالا شما تصورش بکن ایران بخواد این بسیجی بی ترمزها رو بفرسته یه روزه همه این وهابی های عریستانی لطو پار میشند. کی این مقاله مزخرف رو نوشته؟
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 13:11
tehrannn21 - تهران - ایران
از کلّ دنیا حرومی‌های افراطی وهابی ریختند تو سوریه دارند زن و بچه و پیر و جوون بیگناه را میکشند ، ایران هم خوب می‌کنه دخالت نظامی می‌کنه و ۱۰۰% هم می‌کنه، به عنوان یه کشور قدرتمند در منطقه باید از کشور هم پیمانش و مردم بیگناه سوریه دفاع کنه و جلوی این افراطیها ی وحشی و آدم خور را بگیره تا میکروبشون به مردم ایران ضرری نرسونه در آینده..
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 14:47
mmaziyar - تهران - ایران
این جنگ جنگ سرنوشت ساز کشور ایرانه نه حکومت ایران و ربطی هم به اسلام نداره اگر ایران در این جنگ شکست بخوره همه ایرانیان سرافکنده می شوند پس از همه جای دنیا برای کمک به ایران باید به اسم مدافعان حرم به سوریه رفت...
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 16:07
Razia - منچستر - انگلستان
محسن استقلال،رزم جو امریکا درست مى فرماییدحقیقت است.
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 17:29
عقاب سرخ - پرسپولیس - پرشیا
شما که مخالف جمبولی اسلامی هستید و یا کاری به دولت ایران ندارید پس بی‌ خود می‌کنید ز‌ر مفت می‌زنید،مزدور مزدور هست حالا می‌خواد سلفی باشه یا ایرانی‌ یا عرب هر کسی‌ که برای کشور یا دولت دیگری بجنگه مزدور و آدمکش و جانی حساب میشه،ملت ایران از جنگ خسته شدن هنوز آثار منفی‌ جنگ هشت ساله ترمیم نشده و مردم هنوز دارن بدبختی‌های آن دوران سیاه که به دفاع مقدس معروف بود را میدهند،گور بابای اسد و علوی‌ها هم کرده ،چرا ما توان یک آدمکش عوضی‌ مثل اسد را باید بدیم،رژیم کثیف اسلامی میدونه که بعد از اسد نوبه خودش و مزدوران بیچاره مثل شما‌ها هست،،بزرگترین تروریست تاریخ بشریت رژیم کثیف اسلامی ولایت وقیح و مزدوران احمق و آدمکش هستند
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 17:48
datis - سن دیگو - امریکا
بدرک، اینا جاسوسا سپاهند، هر یک سپاهی که کشته شه یه انگل دزد کم میشه
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 17:53
Xavii - لندن - بریتانیا
حالا این همه گفتید، من یک سوال مى کنم چرا امریکا از اونور دنیا مى اید و عراق افغانستان تصرف مى کنه و این همه ادم بیگناه مى کشن. حالا که امریکا همسایه ایران شده ، ایرانم باید همسایه اسراییل بشه که در موقع حمله به ایران راحتتر بتونه اسراییل از بین ببره تا امریکا در فشار باشه نتونه فکر حمله به ایران بکنه دوم اینکه ، این تروریستهاى عرب بعد از پیروزى به سراق ایران حتماً خواهند امد و همین جنگ در ایران رخ خواهد داد بس بهتره با هزینه خیلى کمتر این موضوع تو سوریه حل شه تا بیاد تو ایران . خیلى ساده است اگه ببینید دارن تو لبنان و عراق همین سناریو رو تکرار مى کنن ؛ نتیجه اینکه دست جمهورى اسلامى درد نکنه باید تازه علاناً اعلام کنه و بیشترم نیرو بفرسته. درود بر جمهورى اسلامى
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 18:32
توفیق - سیاتل - آمریکا
مختار سقفی - تهران - ایران، ما چه کمکی‌ از دستمون برمیاد بکنیم که تو به آرزوت (شهادت) برسی‌؟ اصلا میگم در این سایت یک برنامه راه بندازیم و ببینیم چه کمکی‌ میشه کرد که شما و برادران همرزمت (هر چی‌ بیشتر بهتر) هر چه زودتر برین سوریه و به آرزوتون برسین. خلاصه ما در خدمتیم.
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 18:50
تیتو تیتو - تهران - ایران
این مقاله مغرضانه است . عربستان و امریکا و قطر و ترکیه و پاکستان و چچن و .. تو سوریه چیکار میکنن ؟ مردم سوریه براشون دعوت نامه فرستادن که بیان کشورشونو ویران کنن! چرا این کشورها تروریستهاشونو از سوریه بیرون نمیبرن تا مردم سوریه ازادانه بتونن تو انتخابات حکومتشونو انتخاب کنن ! چون میدونن تحولات سوریه باعث شده مردم سوریه بفهمن این گروه ها فقط برای منافع اقتصادی و تعصبات احمقانه طالبانی خودشون سوریه رو ویران کردن. در واقع الان حاکم سوریه در دیدگاه مردم سوریه بلاشک بشار اسد هست.
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 19:02
m.n.s - کرج - ایران
حالا چند وقت دگه زنان این شهدای حرم سر از دبی در میارن .
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 19:54
mir1976 - واشنگتن - آمریکا
محسن واستقلال - لندن - انگلیس، حق با شماست، و درود بر آنان
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 20:50
امید ایرانی - شیراز - ایران
درود بر شهدای ایرانی و تمام شهدای شیعه. یرنده جنگ سوریه ایران و هم پیمانانش است. یه کوری چشم تمام وهابی ها و خائنین.
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 22:46
tehrannn21 - تهران - ایران
عقاب سرخ - پرسپولیس - پرشیا ,.. تا نوک بینی‌ خودتم نمیتونی‌ ببینی‌؟ یا از اون وطن فروشها ی عقده‌ای هستی‌ که کینه و نفرت عقل و منطق نداشتشونو به صفر رسونده...!این آرزو را هم به گور می‌بری که جمهوری اسلامی از بین میره( اینو یادت باشه تا وقتی‌ که نفسای آخرتو می‌‌کشی). مزدور هه هه
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 23:16
ab shangooli - لندن - انگلند
عقاب سرخ - پرسپولیس - پرشیا - آدم‌های مزدور و وطن فروشی مثل تو هستند که ایران و ایرانی‌ رو به این روز انداخته اند
‌چهارشنبه 23 بهمن 1392 - 23:39
bushidol4i - خرم اباد لرستان - جمهوری اسلامی ایران
سوریه با یاری ایران در این جنگ پیروز میشه و این جنگجویان سلفی و وهابی به کشورهایشان در کشورهای عربی و اروپا برمیگردند در نهایت دود این اتش به چشم حامیان تروریستها میرود . مسلک و رفتار یک مجاهد شیعه با این سگ سنی ها بسیار متفاوت است که به خودشان بمب میبندند و زنها و کودکان را به اسم عملیات استشهادی میکشند با اون ریشهای کثیف بلندشون ادرار شتر خوردن و گوشت سوسمار خوردن این جاهل ها ..
‌پنجشنبه 24 بهمن 1392 - 01:59
faranak-montreal - مونترال - کانادا
ab shangooli - لندن - انگلندtehrannn21 - تهران - ایرانmmaziyar - تهران - ایران اصلان ما مزدور!!!!!!! هرکی دلش میسوزه واسه سوریها بره با خونواده هم بره تا زودتر شربت شهادت را سر بکشه همینطوری واسش کفن و دفن میگیرن مردم ایران تازه میشن شهید اون ور هم حوری پری واسش دلبری میکنن , برید ما دعاتون میکنیم ,اگه خیلی دل وجرات دارید .
‌پنجشنبه 24 بهمن 1392 - 04:57
عقاب سرخ - پرسپولیس - پرشیا
ab shangooli - لندن - انگلندtehrannn21 - تهران - بنده که عرض نمودم ز‌ر مفت می‌زنید ،ایرانی‌ وطن پرست خودشو واسه اعراب و بیگانه به کشتن نمیده فقط مزدور‌ها هستن که برای نان مزدوری و خوی وحشی و آدمکشی واسه دولت دیگری میجنگن ایشا الله ولایت وقیح خامنه جهاد نکاح را هم حلا‌ل میکنه تا به اتفاق اهل بیت به کار شریف مزدوری بپردازید و شربت تلخ هلاکت را سر بکشید،جمهوری اسلامی سالهاست که ریق رحمت را سر کشیده الان فقط بوی گند جمهوری اسلامی هست که شما را سر مست کرده
‌پنجشنبه 24 بهمن 1392 - 15:36
firozi - بغداد - عراق
مختار سقفی !!! عزیز : انشاالله هرچه زودتر به فیض شهادت نائل بشی . حوریان با ساپورت بیصبرانه انتظارت را میکشند .آقای اسلام شناس که ای دیت را مختار سقفی گذاشتی که نشان دهنده سطح مطالعات و تحقیقات شما میباشد بهر حال ثقفی درسته مومن نه سقفی . امیدوارم با شهادتت لااقل یک یخچال فریزر ثای بای ثاید نصیب بازماندگان بشه !!!!!
‌پنجشنبه 24 بهمن 1392 - 17:09
xavii - لندن - بریتانیا
عقاب سرخ،،،،،، بابا تو جوجه ماشینى هم نیستى ...
‌پنجشنبه 24 بهمن 1392 - 20:36
نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.