رای‌گیری نمادین در تورنتو برای ایرانیان دور از صندوق

صندوق رای انتخابات نمادین در تورنتو

در غیاب صندوق‌های رای ایرانی در کانادا، گروهی از ایرانیان مقیم تورنتو یک انتخابات نمادین برگزار کرده‌‌‌‌اند؛ با صندوق‌‌های رای که خودشان از کارتون و مقوا درست کرده‌‌اند و برگه‌‌های رای که خودشان چاپ و کپی کرده‌‌اند.

این برگه‌‌های رای، نام هشت نامزد تاییدصلاحیت‌‌شده انتخابات ریاست جمهوری ایران را بر خود دارد و البته علاوه بر آن یک گزینه هم برای کسانی که می‌‌گویند اگر هم صندوق رای بود، حاضر نبودند در این انتخابات رای دهند.

کانادا شهریور سال ۱۳۹۱، سپتامبر ۲۰۱۲، روابط خود را با ایران به حال تعلیق در آورد، سفارتش را در تهران تعطیل کرد و ۵ روز به کارمندان سفارت ایران مهلت داد که این کشور را ترک کنند.

از آن زمان ایرانی‌‌های مقیم کانادا برای کارهای اداری و دیگر کاغدبازی‌‌هایی که کارشان گیر می‌‌کند، باید به دفتر حفاظت منافع ایران در آمریکا بروند.

این دفتر در واشنگتن است و مثلا تا تورنتو که از شهرهای محل اقامت ایرانی‌های کاناداست، حدود ۸۰۰ کیلومتر فاصله دارد که معادل ۹ ساعت رانندگی بی‌‌وقفه است.

گروه ۱۵-۲۰ نفره‌‌‌ای که انتخابات نمادین ایرانیان را در تورنتو برگزار می‌‌‌کند، در اعلامیه‌های خود نوشته است که هم از دولت ایران و هم از دولت کانادا می‌‌خواهند که "حق مردم ایران در تعیین سرنوشت خود را به رسمیت بشناسند".

آرش آبادپور می‌گوید: نظام جمهوری اسلامی این صندوق رای را از ما دزدیده و باید آن را پس بگیریم

آرش آبادپور، از وبلاگ‌‌نویسان عمده ایرانی که سال‌هاست در تورنتو اقامت دارد، یکی از کسانی است که این ایده را به خرج داده‌‌اند.

آرش که به وبلاگش کمانگیر شناخته می‌شود در این باره می‌گوید: "می‌بینیم آدم‌هایی می‌پذیرند که انگار صاحب این صندوق رای، نظام جمهوری اسلامی است. اما این‌طور نیست."

این وبلاگ‌نویس ایرانی مقیم کانادا می‌گوید یکی از اهداف خودش از این انتخابات نمادین، این بوده که تاکید کند صاحب این صندوق، خود ایرانیان هستند.

به گفته آرش آبادپور "نظام جمهوری اسلامی این صندوق را از ما دزدیده و باید آن را پس بگیریم."

در این انتخابات نمادین، این بار صندوق‌های رای هستند که به دنبال رای‌دهندگان رفته‌اند: "گفتیم صندوق را دستمان می‌گیریم و در شهر راه می‌افتیم دنبال ایرانی‌هایی که رای بدهند."

کانادا و ایران یکدیگر را متهم می‌کنند

در حال حاضر برخی از کارهای اداری با دفتر حفاظت منافع ایران را می‌‌شود با پست و بعضا حتی با ایمیل هم انجام داد. می‌‌ماند رای‌‌دادن که فقط و فقط با حضور پای آن صندوق رای پر حرف و حدیث ممکن است.

در نظام رای‌‌گیری ایران، اساسا راهی جز این نیست و حتی بیماران بیمارستان‌‌ها و زندانیان در حبس و آنها که راه ماشین‌‌رو به روستایشان وجود ندارد، باز هم باید رای خود را روی کاغذ بنویسند و بیندازند در صندوق.

وضع ایرانی‌‌های کانادا هم همین است.

طبق سرشماری سال ۲۰۰۶ در کانادا، بیش از ۱۲۰ هزار ایرانی مقیم کانادا هستند.

دولت ایران بیشتر از این می‌گوید: بیش از ۴۱۰ هزار نفر. این رقم، سومین جامعه ایرانی خارج از کشور را پس از آمریکا و امارات متحده عربی تشکیل می‌‌دهد.

ایران حدود سه هفته پیش از برگزاری انتخابات اعلام کرد که کانادا برای دایر شدن صندوق‌‌های رای انتخابات ریاست جمهوری ایران "همکاری نکرده است".

انتخابات ریاست جمهوری تنها انتخابات ایران است که ایرانیان مقیم خارج از کشور هم می‌‌توانند در آن رای دهند.

انتخابات مجلس خبرگان، انتخابات مجلس شورای اسلامی، و انتخابات شورای شهر و روستا جایی برای رای ایرانیان غربت‌‌نشین ندارد.

کاظم سجادی، رئیس ستاد برگزاری انتخابات خارج از ایران و مدیرکل امور ایرانیان خارج از کشور در وزارت امور خارجه ایران، می‌گوید دولت ایران "تلاش زیادی" کرده تا ایرانیان مقیم کانادا هم بتوانند‌ رای خود را به صندوق‌‌ها بریزند ولی دولت کانادا "همکاری نکرد" و ایران نتوانست شعبه رای‌‌گیری دایر کند.

شماری از ایرانیان مقیم کانادا می‌گویند دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن هم توضیحات مشابهی به آنان داده است.

این دفتر به تماس‌‌های بی‌بی‌سی فارسی در این باره پاسخی نمی‌دهد.

جان بیرد، وزیر امور خارجه کانادا، در بیانیه تندی که روز شنبه 8 ژوئن، 18 خرداد منتشر کرد، گفت: "ایران برای فراهم‌کردن امکان رای‌دادن ایرانیان کانادا هیچ اقدامی نکرده و همین نشان می‌دهد خود حکومت ایران هم رای‌گیری را یک مراسم تبلیغاتی پوچ می‌بیند."

رای پایاپای

در سال‌‌های قبل هم به جز در اوتاوا که سفارت ایران در آن بود، جای دیگری در کانادا صندوق رای دایر نمی‌‌شد. ایرانی‌‌های مقیم کانادا اگر می‌‌خواستند رای دهند، باید سفری به این شهر می‌‌کردند.

شهریور سال گذشته کانادا یک‌باره از تعلیق رابطه با ایران خبر داد و به کارمندان سفارت ایران پنج روز مهلت داد این کشور را ترک کنند

طبق آماری که دولت ایران منتشر کرده، در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، در مجموع ۳۰۴۶ در این صندوق رای دادند که از این تعداد میرحسین موسوی ۲۵۹۰ رای، مهدی کروبی ۲۰۱ رای، محمود احمدی نژاد ۱۹۹ رای، و محسن رضایی ۴۱ رای آورده بودند.

همان‌‌طور که بخشی از ایرانیان داخل کشور همچنان به رای‌‌دادن در انتخابات پیش رو میلی نشان نمی‌‌دهند، ایرانیان خارج کشور هم از این قاعده مستثنی نیستند؛ از جمله در کانادا.

کاوه شهروز، معاون «کنگره ایرانیان کانادا» می‌گوید: "من در انتخابات دوره قبل هم رای ندادم اما به خاطر دارم که آن زمان در مقایسه با امسال عده خیلی بیشتری می‌خواستند رای بدهند و برای همین کار به اوتاوا رفتند."

آقای شهروز از جمله کسانی است که از این انتخابات نمادین در تورنتو استقبال نمی‌کند.

او می‌گوید: "به نظر من کار چندان با ارزشی نیست چون انتخابات در ایران، یک انتخابات آزاد و دموکرات نیست و دلیلی نمی‌بینم که این‌جا این کار را تکرار کنیم."

ایران در آمریکا هم سفارتخانه ندارد و در بریتانیا هم فعلا سفارتش بسته است ولی ایرانیانی که بخواهند رای هند در این دو کشور همچنان به صندوق رای دسترسی دارند.

با این حال شمار صندوق‌‌های رای‌‌گیری انتخابات ریاست جمهوری ایران در ایالات متحده هم کمتر از پیش شده و فقط در واشنگتن و نیویورک می‌‌توان رای داد.

در غیاب صندوق و شیوه‌‌های جایگزینی مثل رای پُستی، ایرانیان پر شمار مقیم آمریکا هم شیوه‌‌های جبرانی جالبی دارند.

یکی از دانشجویان ایرانی مقیم شهری در ۵ ساعتی واشنگتن، در فیسبوک خود نوشته است: "ما نزدیک اینجا صندوق رأی نداریم. دنبال یک داوطلب از دوستان تحریمی می‌گردم که در یک شهر صندوق دار از طرف من رأی دهد. من هم قول می‌‌دهم از طرف او، انتخابات را تحریم کنم."‏