سلام هیتلری؛ حرکت نژادپرستانه یا درود باستانی؟

به تازگی یک فوتبالیست ۲۰ ساله یونانی تا آخر عمر از بازی در تیم ملی کشورش محروم شد. چند هفته پیش، او در یکی از بازی‌های تیم خود و بعد از به ثمر رساندن گل به حریف، حرکتی انجام داد که شبیه "سلام هیتلری" بود. البته بعدا او گفت که معنای این حرکت را نمی‌دانست، ولی آیا ممکن است که در سال ۲۰۱۳ میلادی، یکی از ساکنان اروپا از معنای چنین حرکتی بی‌خبر باشد؟

روز حادثه، در مسابقه‌ای که در ورزشگاه المپیک آتن در حال برگزاری بود، یورگوس کاتیدیس بعد از زدن گل به حریف، بازوی راست خود را بالا برد و دستش را صاف و کشیده گرفت. بعد از مسابقه، او که کاپیتان سابق تیم فوتبال زیر ۱۹ سال یونان نیز هست، در سایت توییتر درباره این حرکتش توضیح داد: "من فاشیست نیستم و اگر می‌دانستم این حرکت چه معنایی دارد، انجامش نمی‌دادم."
مربی آلمانی تیم او هم گفت که بازیکنش از معنای واقعی این حرکت بی‌خبر بود: "او پسر جوانی است که نظرات سیاسی ندارد. احتمالا چنین حرکتی را در اینترنت یا جای دیگری دیده و تکرارش کرده است بدون آن که بداند معنایش چیست."

او اضافه کرد: "صد درصد مطمئنم که یورگوس نمی داند چه حرکتی انجام داده است."

با این حال، فدراسیون فوتبال یونان اعلام کرد که حرکت این بازیکن خط میانی، برای تمام قربانیان اقدامات نازی‌ها ناراحت‌کننده بود و او را تا پایان عمر از بازی در تیم ملی محروم کرد.

مقامات سیاسی یونان هم به شدت از این حرکت او انتقاد کردند. البته کاتیدیس در یک بیانیه رسما از کاری که کرده بود، عذرخواهی و تاکید کرد که معنای حرکتی را که انجام داد، نمی‌دانست. او اضافه کرد که این ادعا را برای توجیه کارش مطرح نمی‌کند.

اما آیا ممکن است که جوانان اروپایی امروزه معنای حرکتی را که به سلام نظامی نازی‌ها معروف است، ندانند؟

در یونان، تصاویری از رهبر حزب راست افراطی "سپیده زرین" منتشر شده است که او را در حال دادن سلام نظامی نازی‌ها در تجمعات حزبی نشان می‌دهد. حزب تحت رهبری او سال میلادی گذشته تعدادی از کرسی‌های پارلمان یونان را در اختیار گرفت.

کسانی که ژست بازوی کشیده و دست صاف را به کار می‌برند، مدعی هستند که حرکتشان تقلیدی از ژست "درود رومیان" است.

کریستوس میشلیدس، روزنامه‌نگار در آتن می‌گوید: "بین طرفداران فوتبال در یونان جوانانی هستند که شیفته این حزب و نمادگرایی‌های آن شده‌اند: لباس‌های مشکی‌رنگ، مدل موهای مشخص و خالکوبی‌های خاصی که دارند."

او می‌گوید: "آنها سپیده زرین را به عنوان حزبی می‌شناسند که مدعی است می‌تواند عرصه سیاست یونان را پاکسازی کند. این حزب مخالف حضور خارجی‌ها (مهاجران) در یونان هم هست و همین موضوع باز جذابیت بیشتری برای جوانان دارد."

با این حال، او اضافه می‌کند که تعدادی از جوانان طرفدار این حزب که مجذوب نمادگرایی‌هایی آن شده‌اند، واقعا نمی‌دانند که معنای این نمادها، از جمله شیوه خاص سلام دادنشان، چیست.

او می‌گوید که جنگ جهانی دوم یکی از موضوعات درسی در کتاب‌های دانش‌آموزان یونانی است، ولی به نظر می‌رسد که گروهی از آنها این درس را در مدرسه یاد نمی‌گیرند.

اما متیو گودوین، استادیار دانشگاه ناتینگهام که مطالعاتش در حوزه افراط گرایی سیاسی متمرکز بوده، معتقد است که نمی‌توان به راحتی پذیرفت که نسل جوان اروپا کاملا از نمادهایی که نئونازی‌ها به کار می‌برند، بی‌خبر باشد.

او می‌گوید که احزاب سیاسی زیادی در اروپا از علائم و نمادهای نئونازی‌ها استفاده می‌کنند، هرچند آنها این نمادها را به عنوان نشان چیز دیگری به کار می‌برند تا از نظر قانونی ایرادی بر کارشان وارد نباشد.

به طور مشخص، گروه‌هایی این کار را می‌کنند که توانسته‌اند در عرصه‌های ورزشی کشورهایی مثل آلمان، اتریش، ایتالیا و بریتانیا نفوذ کنند و برای خودشان هوادار پیدا کنند.

پائولو دی کانیو، بازیکن تیم لاتزیو در سال ۲۰۰۵ میلادی، به خاطر شیوه ادای احترام مشابهی از یک بازی محروم شد.

او در واکنش به صدور این حکم گفت که یک "فاشیست" است، اما "نژادپرست" نیست.

او گفت: "من (علامت) درود رومیان را به کار بردم. این حرکت به معنای درود یک رفیق به رفقایش است و من به مردم خودم ادای احترام کردم."

اما دی کانیو یک نسل قبل‌تر از کاتیدیس است.

گودوین تایید می‌کند که نسلی (در اروپا) در حال ظهور است که با کمترین ارتباط شخصی با جنگ جهانی و هولوکاست بزرگ شده است. پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های این نسل حتی اگر الان زنده هم باشند، در دهه ۱۹۳۰ میلادی، کودکانی بیش نبودند.

او می‌گوید: "اروپا هنوز مجذوب آلمان نازی است. فرهنگ و سازوبرگ آلمان هنوز حضور پررنگی دارد."