گرانی 'کمر ایرانیان را شکسته است'

در اواخر بهمن ماه اعلام شد که دولت ایران برای "جبران گرانی ها و کمک به کاهش مشکلات اقتصادی مردم" به ۷۳ میلیون ایرانی ۷۰ هزار تومان عیدی می‌دهد.

یک شهروند تهرانی با اشاره به بی سابقه بودن گرانی پیش از عید امسال می‌گوید: "قیمت‌ها وحشتناکه، همه چی دو تا سه برابر شده، یخچال ساید بای ساید بود ۲میلیون و نیم، الان شده هفت میلیون و نیم. برنج از کیلویی سه هزار و ۷۰۰ تومن شده کیلویی ۷هزار تومن، ماهی قزل آلا از کیلویی ۴ هزارتومن شده کیلویی ۱۰ هزار تومن، هر روز هم بدتر از دیروز."

در ماه‌های گذشته اقتصاد ایران با مشکلات فراوانی روبه‌رو شده و ارزش ریال ایران در برابر ارزهای خارجی به شدت سقوط کرده است. در این مدت، از طرفی تحریم‌های گسترده‌ ایالات متحده و اتحادیه اروپا علیه صنعت نفت و نظام بانکی ایران، دسترسی این کشور به ذخایر ارزی را به شدت محدود کرده و از طرف دیگر حذف یارانه ها، به تعطیلی برخی صنایع و بالا رفتن قیمت‌ها انجامیده است.

محمود احمدی نژاد روز یک شنبه در جلسه ویژه کنترل بازار و نظارت بر قیمت‌ها دستور داده است که ارز کافی برای واردات کالاهای اساسی در روزهای پایانی سال اختصاص یابد و برای کنترل قیمت‌ها هم از حداکثر توان تشکل‌ها و اصناف استفاده شود.

نگرانی اصلی این است که به دلیل شرایط بد اقتصادی فعلی، اجرای برنامه حذف یارانه ها و گران کردن قیمت کالاها، اقشار فقیر و کم درآمد را در شرایطی دشوارتر از شرایط فعلی قرار دهد.

احتمال بروز پیامدهای اجتماعی و امنیتی باعث شده که دولت و مجلس ایران سعی کنند راهی برای مقابله با آن بیندیشند.

برهمین اساس ارسلان فتحی‌پور، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ایران، ۲۳ بهمن (۱۱ فوریه) خبر داده که دولت ایران برای "جبران گرانی ها و کمک به کاهش مشکلات اقتصادی مردم" به ۷۳ میلیون ایرانی ۷۰ هزار تومان عیدی می‌دهد.

آقای فتحی‌پور گفت که مبلغ عیدی، برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی ۹۰ هزار تومان است. قرار بود این مبلغ در پایان بهمن‌ماه یا اواسط اسفندماه به حساب ایرانیان واریز شود.

اما در پیگیری‌های انجام شده مشخص شد که برخلاف وعده داده شده تاکنون این مبلغ در اختیار ایرانیان قرار نگرفته است.

یکی از ساکنان مناطق مرکزی تهران با تاکید بر گرانی فزاینده می‌گوید "یه ترس و نگرانی پنهان توی جامعه است، مردم می‌ترسن که به دلیل گرانی یا کمیاب شدن اقلام نتونن مایحتاج اساسیشون رو تامین کنن و این باعث به وجود اومدن حس ترس و ناامنی شده."

 
آجیل شب عید که افزایش قیمت آن سبب شده برخی از خرید آن صرفه نظر کنند

این خانم خانه‌دار با یادآوری دوران کودکی و روزهای پیش از سال نو می‌گوید: "اون قدیم‌ها حتی ندارها هم شاد بودن، لبخند داشتن مردم هم به هم کمک می‌کردن، اگه می‌دیدن طرف دستش به دهنش نمی‌رسه مغازه‌دار یه کیسه برمی‌داشت و براش آجیل، میوه می‌ریخت، اما الان قانون جنگله، قوی‌تر و پولدارتر باشی برات دولا راست می‌شن، اما مشکل مالی که داشته باشی نگاه‌ها، رفتارها، لحن‌ها عوض می‌شه، آخه آجیل کیلویی ۴۰ هزارتومن کی می‌تونه بخره، گوشت کیلویی ۴۰ هزارتومن رو چطوری باید خرید، هر بار هم می‌گی، می‌گن هر کی گرونفروشی می کنه به تعزیرات خبر بدین، آخه وقتی همه چی گرونه خودتون نمی‌بینین؟!"

آیت الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه در قم روز هفتم دی‌ماه سالجاری با انتقاد از گرانی گفته "مردم به ما نامه می‌نویسند که ما از مراجع انتظار داریم که داد ما را به گوش مسئولان برسانند، دولتی‌ها آماری از تورم می‌دهند ممکن است روی حساب‌های خودشان درست باشد، اما چیزی که مردم با آن سرو کار دارند مواد غذایی، پوشاک، مسکن، وسایل منزل و داروست که اگر روی این‌ها حساب کنیم قیمت برخی ۵۰‌ درصد و برخی ۱۰۰ درصد و برخی بالای ۱۰۰ درصد فرق کرده است."

به اعتقاد برخی از صاحبنظران، روند کاهش قیمت ارز در چند روز اخیر ممکن است بتواند در آینده بر کاهش قیمت‌ها نیز اثر بگذارد.

اما یک کارشناس اقتصادی معتقد است با توجه به روند فزاینده قیمت‌ها و نبود راهکار علمی برای کنترل آن و از سوی دیگر واردات بی‌رویه، قاچاق کالا و بی‌توجهی مسئولان مربوطه به این امر چندان امیدی به تغییر این روند وجود ندارد.

شهروند طبقه متوسط در تهران نیز معتقد است که مردم سعی‌ می‌کنند خودشان را با شرایط گرانی و فشارهای آن سازگار کنند، اما مشکل گرانی در حوزه‌های دیگر اثر می‌گذارد. او ادامه می‌دهد: "اخلاق اجتماعی به شدت آسیب دیده، حتی اگر جامعه از لحاظ سیاسی و اقتصادی هم به بهترین وضعیت خود برسد، روح و اخلاق جمعی مردم از بین رفته و نیازمند یک دوره ۲۰ ساله برای درمان است. مردم عموما عصبی هستند."

یک خدمتکار که در خانه‌های تهران، خانه تکانی می‌کند، می‌گوید: "به احمدی‌نژاد رای دادم، چون شبیه ما بود، مثل ما حرف می‌زد و لباس می‌پوشید، اما از وقتی اومد وضعیت ما بدتر شد، من سالها است بچه‌هام را با کار توی خونه مردم بزرگ کردم، اما امسال این پول جوابگو نیست، درآمد کمیته امداد هم بخشی از مشکلاتم رو می‌پوشونه، من باید چیکار کنم، کی قراره داد من رو بشنوه؟"