روایت‌های موجود از حمله هوایی اسرائیل به سوریه

میترا فرهمند ( اسرائیل )

از زمانی که خبر بمباران اهدافی در سوریه توسط جنگنده‌های اسرائیل انتشار یافته است، در حالی که ارتش و دولت اسرائیل سیاست عامدانه «سکوت» را دنبال می‌کند و سوریه مدعی است که تنها یک «پژوهشگاه نظامی در استان دمشق» هدف «رژیم صهیونیستی» قرار گرفته، روایت‌های مختلف و متعددی از این حمله در رسانه‌های جهانی منتشر می‌شود.
 

هنوز از تحولات نظامی که در ساعات اولیه بامداد چهارشنبه یازدهم بهمن در منطقه رخ داده است، تصویر روشن و به دور از ابهامی در دست نیست و به پرسش‌های اساسی نمی‌توان پاسخی قاطع داد؛ هدف‌ها براستی کدام‌ها بوده‌اند؛ شمار جنگنده‌های اسرائیلی شرکت‌کننده در این عملیات چه بوده است؟ آسیب وارده چه میزان بوده است؟
 
مهم‌تر از همه، بسیاری از ناظران می‌گویند که هنوز نمی‌توان ارزیابی کرد که آیا تهدیدهای سوریه، حزب‌الله و ایران که از این حمله «رژیم صهیونیستی» ابراز خشم کرده‌اند، ترجمان عملی خواهد یافت؟
 
در هر حال، در اینجا جزئیاتی از حمله اسرائیل به سوریه که نخستین تهاجم از این نوع از زمان آغاز جنگ داخلی در سوریه در ۲۳ ماه پیش است، و بازشدن پای اسرائیل به این بحران محسوب می‌شود، را با استناد به گزارش‌های انتشار یافته در رسانه‌های خاورمیانه و جهان جمع‌بندی می‌کنیم:
 
خبرگزاری رسمی لبنان پیش از آغاز خبرهای حمله اسرائیلی به سوریه، در گزارش‌هایی در شامگاه سه‌شنبه دهم بهمن خبر داد که از ساعت ۱۶:۳۰ بعد از ظهر سه‌شنبه چهار فروند جنگنده اسرائیلی به حریم لبنان تجاوز کرده و برفراز شهرک قمیش در جنوب به پرواز درآمدند... و ساعت ۲۱:۰۵ این گروه از جنگنده‌ها سرانجام حریم لبنان را ترک کرد ولی بلافاصله چهار جنگنده دیگر اسرائیلی به همین مسیر وارد شده و ساعت نزدیک دو بامداد آنها نیز به آسمان اسرائیل بازگشتند اما باز در ساعت ۷:۵۵ چهارشنبه پروازهای سومی نیز انجام شد و جنگنده‌ها در ارتفاع پایین بر فراز شهرک شیعه‌نشین «بنت جبیل» پرواز کرده‌اند.
 
نیویورک تایمز پنج‌شنبه پرواز چند گروه جنگنده را تایید کرد و نوشت معلوم نیست که یک بار بمباران صورت گرفته است یا دو بار.
 
خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع لبنانی خبر می‌دهد حمله در حوالی ساعت یک و نیم بامداد صورت گرفته است هرچند که روزنامه عراقی «الزمان» بدون آنکه منبع خود را اعلام کند، مدعی شده است که حمله ۴۸ ساعت زودتر از همه گزارش‌های دیگر صورت گرفته و نیز ادعا کرده که نیروهای سپاه پاسداران ایران نیز در محل بوده و کشته شده‌اند.
 
در بسیاری از گزارش‌ها گفته شده است که اسرائیل یک کاروان موشک‌های «اس. آ-۱۷» را که در حال انتقال به حزب‌الله بوده است بمباران کرده است ولی سوریه اصرار بر بمباران شدن تنها یک «پژوهشگاه نظامی» در منطقه «جمرایه» در استان دمشق دارد.
 
مجتمع نظامی «جمرایه» به این آوازه دارد که محل ساخت و انبار بخشی از جنگ‌افزار شیمیایی سوریه است.
 
روزنامه آمریکایی وال‌استریت جورنال هر دو روایت را به نوعی تایید کرده و نوشته است که کاروانی که موشک‌های مدرن را برای حزب‌الله حمل می‌کرد، در نزدیکی مجتمع نظامی یادشده مورد بمباران قرار گرفت.
 
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز تایید کرده که موشک‌های پیشرفته زمین به هوای مدرن ساخت روسیه بمباران شده است. سوریه این موشک‌ها را جایگزین موشک‌های ضدهوایی از نوع «اس. آ-۱۱» کرده بود که آن نیز به نوبه خود، به جای موشک‌های «اس. آ-۶» به کار رفت که در جنگ شش روزه سال ۱۹۶۷ میان کشورهای عرب و اسرائیل، مورد استفاده بود.
 
در مورد شمار کشته‌های این حمله نیز روایت‌ها متفاوت است؛ از دو کشته و پنج زخمی که بیانیه فرمانده ارتش سوریه از آن دم زده است تا ادعای کشته شدن ده‌ها نفر که اپوزیسیون سوری آن را مطرح کرده و یا کشته شدن شماری از نیروهای سپاه پاسداران ایران آنگونه که روزنامه عراقی «الزمان» ذکر کرده است.
 
یک امر مسلم این است که با وجود سکوت اسرائیل و پاسخ جی. کرنی سخنگوی کاخ سفید آمریکا به خبرنگاران که «سؤال‌ها را از اورشلیم بپرسید»، همگان اجماع دارند که حمله، یقیناً کار اسرائیل بوده است.
 
از جی کرنی پرسیده شده بود که آیا باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا از این برنامه‌ریزی نظامی اسرائیلی پیشاپیش باخبر بوده است یا خیر، که این سخنگو پاسخی نداد هرچند که رسانه‌هایی در اسرائیل تاکید کرده‌اند که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در روزهای گذشته نماینده‌ای را برای آگاه کردن اوباما راهی واشینگتن کرده بود.
 
اسرائیل همواره گفته است که انتقال سلاح‌هایی به حزب‌الله را که «موجب تغییر قواعد بازی» شود، «خط قرمز» می‌داند؛ امری که عوزی آراد مشاور امنیت ملی پیشین اسرائیل روز آدینه آن را در مصاحبه با رادیوی اسرائیل، بدون آنکه «سکوت رسمی» کشورش را در مورد جزئیات حمله به سوریه بشکند، تکرار کرد.
 
سوریه جمعه گفته است که «پاسخی خواهد داد که اسرائیل را تکان دهد» و گزارش‌ها نیز می‌گوید که جنگنده‌های اسرائیلی پروازهای خود را بر منطقه دو روز پس از حمله نیز تکرار کرده‌اند.
 
در هرحال، پاسخ به بسیاری از پرسش‌های دیگر را در باره این تحول مهم نظامی و پیامدهای آن، شاید بتوان از این تیتر روزنامه اسرائیلی هاآرتص در روز آدینه این روزنامه دریافت کرد؛ «این سریال ادامه خواهد داشت...».