اقدام کانادا راه را برای قطع رابطه سایر کشورها با ایران باز می کند؟

نادر صدیقی

در پی قطع روابط دیپلماتیک کانادا با دولت ایران، خبرگزاری مهر به نقل از یک عضو ارشد مجلس شورای اسلامی، از احتمال بسته شدن سفارتخانه های بیشتر در تهران خبر داد.
 

خبر روز دوشنبه این خبرگزاری، به نقل از حسین سبحانی نیا عضو کمیته امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی منتشر شده است.
 
روز دوشنبه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی این گزارش را که به رامین مهمانپرست، سخنگوی این وزارتخانه نسبت داده شده بود، برداشت غیر دقیق از سخنان وی عنوان کرد. با این حال تاکید بر چنین احتمالی نشانه نگرانی مقام های دولت ایران تلقی می شود.
 
حسین علیزاده، دیپلمات پیشین در هلسینکی و عضو سابق دفتر منافع ایران در مصر با اشاره به سخنان عضو ارشد کمیته سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، اگر چه احتمال پیروی برخی کشورها از کانادا را بعید نمی داند، ولی می گوید نشانه هایی از این امر در دست نیست.
 
حسین علیزاده: آقای سبحانی نیا به نکته درستی انگشت گذاشته اند برای اینکه اقدامات دولت کانادا به عنوان یکی از کشورهایی که وزنه ای است، چه به عنوان عضوی از اعضای ناتو و چه به عنوان عضوی از اعضای گروه هشت کشور صنعتی جهان، برای تعلیق روابطش با جمهوری اسلامی پیامدهایی در پی خواهد داشت. هنوز اخباری دال بر اینکه آیا چنین تصمیمی از سوی کشور دیگری گرفته شده، درز نکرده و نشانه هایی از این دست وجود ندارد. اما این اتفاق دور از انتظار نیست به خاطر اینکه در اطلاعیه ای که وزارت امور خارجه کانادا صادر کرد یکی از موارد قطع رابطه را مسئله عدم امنیت دیپلمات ها در تهران اعلام کرد.»
 
ولی علی گرانمایه، دیگر دیپلمات پیشین ایرانی و پژوهشگر روابط بین الملل در دانشگاه لندن معتقد است که در شرایط فعلی گسست رابطه دیپلماتیک با دولت ایران دور از انتظار می نماید.
 
علی گرانمایه: هیچ دلیل خاصی در شرایط کنونی وجود ندارد که تعدادی از کشورها بخواهند تصمیم مشترکی با کانادا برای قطع رابطه با ایران بگیرند. البته در سال های گذشته کشورهای اروپایی برای حمایت از یکی از کشورهای اروپایی که با ایران بر اثر موضوعاتی مثل سلمان رشدی یا موضوع دادگاه میکونوس، با ایران قطع رابطه کرده بود، از آن کشور پیروی کردند.
 ولی در شرایط کنونی که جامعه بین المللی منتظر مذاکرات آینده بین گروه ۱+۵ و ایران است، من تردید دارم که کشورهای غربی بخواهند اعلام کنند که در این شرایط از رویه کانادا پیروی می کنند و روابط شان را با ایران قطع خواهند کرد.»
 
حسین سبحانی نیا، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرگزاری مهر، با اشاره به حضور رامین مهمانپرست ، سخنگوی وزارت خارجه ایران در جلسه کمیسیون، از پاسخ مسئولان وزارت امور خارجه به اقدام کانادا سخن گفته ولی آنچه بیش و پیش از چنین پاسخ احتمالی مورد توجه تحلیل گران قرار گرفته است، پیامدهایی است که از گسست روابط دیپلماتیک ناشی می شود.
 
آقای گرانمایه در بررسی چنین پیامدهایی به سقوط فوری و چشمگیر ارزش پول ایران در برابر ارزهای خارجی اشاره می کند.
 
علی گرانمایه: در درجه اول تاثیر روانی دارد و طبعا فشاری که به روی مردم می آید به دولت منتقل خواهد شد. البته برخی هم بر این اعتقادند که اوضاع عادی است و هیچ خبری هم نیست. ولی ما شاهد فشارها هستیم.
 اینکه مردم به بازار ارز هجوم می برند و به این صورت ارز خارجی افزایش قیمت پیدا می کند نشانه یک بحران روانی است که یکی از دلایلش همین عکس العمل کشورهای خارجی نسبت به ایران است.»
 
آقای علیزاده، دیگر دیپلمات پیشین ایرانی نیز عقیده مشابهی دارد و نخستین پیامد گسست های دیپلماتیک را عرصه اقتصادی و داد و ستدهای بازرگانی می داند.
 
حسین علیزاده: در وهله اول آسیب ها متوجه بنگاه های اقتصادی کشور و بعد از آن متوجه خانوارها خواهد شد.