پیام تشبیه ایران به صفین : ولایت برای مصالحه تحت فشار است
دیروز علی سعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه با بیان اینکه "شرایط حساسی است و در دقیقه ۹۰ به سر میبریم" گفت: "ما در آستانه فتح خیمه معاویه هستیم."
استعاره "آستانه فتح خیمه معاویه"، اشاره ای معنی دار به شیوه پایان جنگ صفین میان لشکریان علی بن ابیطالب امام اول شیعیان و معاویة بن ابیسفیان خلیفه اموی است.
در پایان این جنگ بنا به روایات شیعه، مالک اشتر فرمانده سپاه علی در آستانه پیروزی و فتح خیمه معاویه بود، ولی امام شیعه تحت فشار همراهان "سست عنصر" خود به مالک فرمان بازگشت داد و سپس، طرفین بر سر میز مذاکره ای نشستند که به ضرر شیعیان تمام شد.
شیوه پایان جنگ صفین، یکی از استنادات مهم کسانی است که معتقدند مومنان برای درک تکلیف خود، نباید تنها به ظاهر سخنان ولایت توجه کنند و باید بکوشند تا منویات "قلبی" او را دریابند که ممکن است به علت محذوریت ها، امکان بیان علنی آن را نداشته باشد.
در بازخوانی ماجرای صفین، حامیان چنین دیگاهی می پرسند که اگر مالک اشتر به جای توجه به ظاهر سخنان امام، که تحت فشار بیان شده بود، به دل او رجوع میکرد، چه می شد؟ به عقیده آنها، نتیجه آن می شد که مالک، معاویه و سپاه او را نابود می کرد و با تثبیت حکومت امام و جانشینانش، سرنوشت شیعه در طول تاریخ عوض می شد.
اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، در مردادماه گذشته در سخنرانی ای در جمع عده ای از روحانیون قم، به انتقاد از "برداشتهای نادرست" کسانی پرداخت که معتقدند "بعضی از ائمه ما نباید در برابر مکر و حیله امویان و یزیدیان [اشاره به خلفای سلسله بنی امیه] از خود سادگی نشان میدادند". این انتقاد، یادآور آن بود که بازخوانی انتقادی برخی نیروهای تندرو از دوران امامان شیعه، فقط شامل یاران امامان نمی شود و حتی خود آنها را نیز در بر می گیرد.
با توجه به چنین پیش زمینه ای، تشبیه شرایط رویارویی جمهوری اسلامی و غرب با مقطع پایانی جنگ صفین، تداعی کننده مفهوم ضمنی مهمی است: تحت فشار قرار گرفتن "ولایت" توسط اطرافیانش برای کوتاه آمدن در مقابل دشمن، علی رغم تمایل قلبی.
درحقیقت، اشارات نماینده ولی فقیه در سپاه به نحوه پایان صفین، ممکن است نشان دهنده نوع نگاه وی و همفکرانش به هرگونه احتمال کوتاه آمدن آیت الله خامنه ای در مقابل "دشمنان" باشد. اشاراتی که بیان آنها، در زمانی که گمانه زنی های زیادی در مورد میزان تاثیر فشارهای بین المللی بر برنامه هسته ای ایران جریان دارد، از اهمیت برخوردار است.
وی نه تنها حکومت جمهوری اسلامی را "در دقیقه ۹۰" و "در آستانه فتح خیمه معاویه" می داند، که حتی در بخشی دیگر از صحبت های خود وعده می دهد که "به سمت ظهور امام زمان حرکت میکنیم".
آقای سعیدی در تیر ماه ۱۳۹۰ در اظهار نظری کاملا متفاوت گفته بود: "بنده معتقدم جامعه ایرانی آماده [ظهور امام دوازدهم] نیست، چرا؟ به این دلیل که روز جمعه میلیونها نفر میگویند اللهم عجل لولیکالفرج و جوابی نمیآید و خداوند سبحان میفرماید از بشریت بپرسید با ۱۱ یوسف [امام] چه کردند و حال با چه تضمینی آخرین برگ برنده را به شما بسپاریم؟"
به این ترتیب به نظر می رسد که نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران، که بعید است بتوان دیدگاه هایش را صرفا نشان دهنده نگاه شخصی او تلقی کرد، اکنون مروج نگاهی بسیار خوش بینانه تر نسبت به آینده و فرجام رویارویی با دشمنان شده است.
این سخنان، در شرایطی بیان می شود که در پی تشدید تحریم های جهانی علیه جمهوری اسلامی، بسیاری از مسئولان حکومتی ایران به وضوح از نگرانی های خود از تاثیرات تحریم ها بر این کشور سخن می گویند.
احتمالا از نظر نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سپاه پاسداران، این مسئولان نگران از عواقب برنامه هسته ای، از جنس همان کسانی هستند که امام اول شیعیان را مجبور کردند تا مالک اشتر - بازوی نظامی ولایت - را از فتح خیمه معاویه باز بدارد.
اگر سپاهیانی که علی سعیدی آنها را نمایندگی می کند، چنین نگاهی به مناقشه جمهوری اسلامی و غرب بر سر برنامه هسته ای داشته باشند، باید پیش بینی چه رفتاری را از آنها داشت؟ مهمتر آنکه، چنین نظامیانی ممکن است چه تعریفی از "فتح خیمه معاویه" در جریان این مناقشه داشته باشند؟