انتقاد از دولت به دلیل واگذاری بازار ایران به چین
محمود احمدینژاد در سفر به چین افزایش بیسابقه روابط تجاری با این کشور را "راهبرد اصولی جمهوری اسلامی" خواند. همزمان، یک نماینده مجلس هشتم "واگذاری بازار داخلی به چین" را عامل افزایش بیکاری دانست.
محمود احمدینژاد که برای حضور در اجلاس سازمان همکاریهای شانگهای به چین سفر کرده عصر چهارشنبه (۱۷ خرداد/ ۶ ژوئن) با نخستوزیر این کشور ون جیابائو دیدار و گفتگو کرد. ایران عضو رسمی این سازمان نیست و در نشستها به عنوان ناظر شرکت میکند.
پایگاه رسمی اطلاعرسانی دولت متنی را منتشر کرده که ادعا میشود مشروح سخنان احمدینژاد در این دیدار است. در این گزارش به سخنان نخست وزیر چین هیچ اشارهای نشده است. بخشی از این "اظهارات" به روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور اختصاص دارد. در حالی که احمدینژاد از گسترش پرشتاب روابط تجاری با چین ابراز شادمانی میکند، بسیاری از کارشناسان واردات بیرویه از چین را یکی از دلایل اصلی افزایش بیکاری عنوان میکنند.
ایران آماده افزایش تجارت ۴۵ میلیارد دلاری
محمود احمدینژاد با نادیده گرفتن قطعنامههای الزامآور شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی که چین همه را امضا کرده میگوید «هیچ نکته منفی در سوابق روابط جمهوری اسلامی ایران و چین وجود ندارد و ایران بدون هیچ محدودیتی علاقمند به گسترش همه جانبه روابط خود با این کشور است.»
محمود احمدینژاد در سفر قبلی خود به چین توافقنامهای را با این کشور امضا کرد که بر مبنای آن قرار است حجم مبادلات تجاری دو کشور در طی ده سال به ۲۰۰ میلیارد دلار برسد. به گزارش سایت رسمی دولت احمدینژاد با اشاره به این توافقنامه گفت «با همکاریهای تنگاتنگ و مراودات گسترده مسئولان دو کشور به نظر میآید این هدف خیلی سریعتر محقق شود چرا که حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال گذشته به رقم ۴۵ میلیارد دلار رسید.»
امتیاز دادن برای جلب حمایت؟
در متنی که سایت دولت منتشر کرده احمدینژاد وعدههای فراوانی از جمله در مورد گسترش تجارت، تسهیل صادرات نفت و گاز، و همکاری در افغانستان به دولت چین میدهد که میتواند به تلاش برای جلب حمایت این کشور در مذاکرات هستهای با کشورهای ۱+۵ تلقی شود. او در این مسیر تا آنجا پیش میرود که سرکوب منتقدان و معترضان را حق حکومت چین میداند و در اعتراض به انتقادهای غرب میپرسد چرا "چین باید متهم به نقض حقوق بشر شود؟"
احمدینژاد در سفر پیشین خود به چین توافقنامهای را با این کشور امضا کرد که بر مبنای آن حجم مبادلات تجاری دو کشور در طی ده سال آینده به ۲۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید
به روایت سایت دولت احمدینژاد پیشاپیش "صمیمانه از پشتیبانیهای دولت چین بهویژه در موضوع هستهای" تشکر میکند و میگوید «ایران برای ادامه مذاکرات در مسکو یا حتی چین آمادگی کامل داشته و پیشنهادات خوبی نیز برای ارائه در دست دارد.» در بخش دیگری از این گزارش از قول احمدینژاد آمده است «یقینا تدابیر دولت چین در عرصه بینالمللی به حل و فصل هرچه سریعتر این موضوع کمک خواهد کرد.»
تاکنون منابع خبری چین و رسانههای مستقل جهان از رد و بدل شدن چنین سخنانی میان احمدینژاد و ون جیابائو گزارشی منتشر نکردهاند. منابع داخلی نیز به باز انتشار متنی که در پایگاه اطلاع رسانی دولت آمده اکتفا کردهاند.
افزایش واردات از چین، افزایش بیکاری
در حالی که نفت مهمترین کالای صادراتی ایران به چین محسوب میشود کالاهای وارداتی از این کشور طیف وسیعی را، از تسبیح و جانماز تا سیر و سنگ قبر را شامل میشود. شکور اکبرنژاد نماینده سابق تبریز و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هشتم عملکرد دولت در مدیریت اقتصاد را غیرقابل قبول خوانده و میگوید، این مساله مشکلات زیادی را برای کارفرما، کارگر، فعالین اقتصادی و دیگر بخشهای مرتبط با اقتصاد کشور ایجاد کرده است.
شکور اکبرنژاد روز چهارشنبه، ۱۷ خرداد به خبرگزاری ایلنا گفت، بازار داخلی کشور به دلیل عدم برنامهریزی مناسب به کشور چین واگذار شده است که ادامه این روند تاثیر مستقیم بر افزایش بیکاری در جامعه میگذارد.
نماینده سابق مجلس در بخش دیگری از اظهاراتش خاطر نشان کرد «با اینکه تبریز یکی از شهرهای صنعتی کشور محسوب میشود، بسیاری از کارگاههای صنعتی این استان به دلیل مشکلات اقتصادی اقدام به تعدیل و یا اخراج نیروهای خود کردند که این مساله آمار بیکاری در استان آذربایجان شرقی را به شدت افزایش داده است.»
واردات برنج دو و نیم برابر نیاز
در روزهای اخیر گزارشهای فراوانی از تعطیلی کارگاههای تولیدی، معدنها و واحدهای تجاری منتشر شده که یکی از علتهای مهم آن واردات بیرویهی کالا عنوان میشود. به گفتهی پرویز حسیننتاج، نایب رئیس انجمن برنج ایران، دولت سالیانه به طور میانگین یک میلیون تن برنج وارد کشور میکند که در بدترین شرایط نیاز کشور به واردات برنج ۴۰۰ هزار تن است.
خبرگزاری ایلنا ۱۷ خرداد از قول پرویز حسیننتاج نوشت، واردات بیش از نیاز و عدم اعمال سیاستهای حمایتی موجب گسترش بیکاری در میان شالیکاران شده است. اخیر گزارشهایی نیز در مورد کاهش ۲۰ درصدی کشت چای به دلیل افزایش واردات و بیکاری شماری از جایکاران منتشر شده است.
مرکز پزژهشهای مجلس میگوید با سیاستهای دولت احمدینژاد وابستگی کشور به واردات محصولات کشاورزی به ۷۰ درصد افزایش یافته است. برخی منابع شمار کارگاههای تولید پوشاک را که طی یک سال گذشته به خاطر واردات لباس از چین ورشکسته شدهاند بیش از دو هزار عنوان کردهاند.
زنان و جوانان در صدر جدول بیکاران
دولت محمود احمدینژاد یکی از برنامههای خود در سال ۱۳۹۰ را ایجاد دو میلیون و پانصد هزار فرصت شغلی عنوان کرد. سایت الف که به احمد توکلی رئیس مرکز پژوهشهای مجلس تعلق دارد میگوید سال گذشته یک ششم این میزان نیز شغل ایجاد نشده است.
آماری که خبرگزاری مهر روز سه شنبه، ۱۶ خرداد در مورد میزان بیکاری منتشر کرده نیز نشان میدهد که ارقام اعلام شده از سوی دولت نمیتواند درست باشد. برابر این گزارش میزان بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله از ۱۴/۶ درصد در بهار ۸۹ به بیش از ۲۶ درصد در پاییز ۹۰ افزایش یافته است. بیکاری در میان مردان این گروه سنی نزدیک به ۲۳ درصد و برای زنان اندکی کمتر از ۴۶ درصد بوده است.
مطابق آماری که مرکز آمار ایران منتشر کرد میزان بیکاری در میان جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال نیز در پاییز سال ۹۰ نزدیک به ۲۴ درصد بوده است. درصد زنان بیکار ۴۲/۳ گزارش شده است. برخی از کارشناسان این آمار را واقعی نمیدانند زیرا مرکز آمار کسانی را که یک ساعت در هفته کار کرده باشند شاغل حساب میکند.
منع شرعی واردات بیرویه
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دولت، محمود احمدینژاد در چین گفته است «در برخی بخشها از جمله بخشهای مالی و مبادلات تجاری موانعی در سیستم اداری و بوروکراسی دو طرف وجود دارد که باید با شناسایی آنها و تدابیر مناسب این مشکلات نیز برطرف شود تا سرعت گسترش روابط بیش از پیش افزایش یابد.»
این سخنان در حالی ابراز میشود که انتقاد از افزایش واردات از چین به حوزه علمیه نیز کشیده شده است. بهرام دلیرنقدهای، مدرس حوزه علمیه میگوید «اگر تولید، صنعت و چرخه اقتصادی با واردات کالاهای دیگر تضعیف شود، جایز نیست.»
خبرگزاری مهر دوم اردیبهشت از قول دلیرنقدهای نوشت «به طور مثال از چین و کشورهای دیگر کالاهای مختلف وارد میشود و باعث میشود که کارگر مسلمان بیکار و یا صاحب کارخانه مسلمان ورشکست شود ... خیلی از عوامل بیکاری به خاطر وجود کالاهای خارجی است که بیرویه وارد میشود.»
بازار از دست رفته کشورهای همسایه
بسیاری از نکاتی که در گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت از زبان محمود احمدینژاد نقل شده پیشتر یا همزمان با انتقادهایی در داخل کشور روبرو بوده است. بنابر این گزارش او میگوید «مسائل افغانستان بر امنیت ایران و چین تاثیر گذار است و دو کشور میتوانند با تدابیر و اقدامات خود تحولات این کشور را به نفع افغانستان، ایران و چین رقم بزنند.»
احمدینژاد با تاکید بر ضرورت همکاریهای مشترک اقتصادی میان ایران ، چین و افغانستان آن را یکی از راهکارهای حل مشکلات این کشور معرفی میکند. به گزارش ایلنا نماینده سابق تبریز معتقد است «عدم برنامهریزی مناسب در سیاست خارجی منجر به از دست رفتن فرصتهای صادرات و دستیابی به بازارهای منطقه میشود که در همین راستا کشور ایران، فرصت استفاده از بازار کشورهایی مثل افغانستان، پاکستان و دیگر کشورهای منطقه را از دست داده است.»
