روزنامه های صبح دوشنبه تهران - چهارده فروردین

مذاکرات در بغداد، پیروزی سوچی در انتخابات میانمار، صفحه اول شرق

در اولین روز کاری مطبوعات در سال ۱۳۹۱ روزنامه های متعددی بخش هایی از پیام نوروزی رهبر جمهوری اسلامی را در صدر اخبار خود منعکس کرده اند چنان که تهران امروز نوشته "در هر سطحی حمله شود حمله می کنیم"، روزنامه جمهوری اسلامی این سخن را برای تیتر اول خود برگزیده "آمریکا چوب خطاهای خود در مورد ایران را خواهد خورد"، و کیهان خبر داده که "جمهوری اسلامی مانند شیر از حقوق ملت ایران دفاع می کند."

تحریم با تکانه شدید اما شکست خورده

"بغداد به جای استانبول" عنوان اصلی شرق است و اعتماد از "ترکیه مکان جدید مذاکرات ایران و پنج به اضافه یک" خبر داده است.

تهران امروز در گزارش اصلی خود نوشته اقدام باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا در امضای نهایی تحریم نفتی و مالی علیه ایران علاوه بر اینکه تکان شدیدی را به بازار جهانی نفت و انرژی وارد کرده است، اعتراض علنی و تند برخی قدرتهای جهانی مانند چین را هم به‌دنبال داشته است. باراک اوباما ، رئیس جمهوری آمریکا روز شنبه ۱۲ فروردین ماه با مصوبه کنگره آمریکا درباره مجازات بانکهای طرف معامله با ایران موافقت کرد. بر طبق این مصوبه بانکها و موسساتی که با ایران معامله نفتی یا مالی کنند مورد تحریم دولت آمریکا قرار می گیرند.

اما کیهان همین خبر را با عنوان "یازده کشور به تحریم ایران تن ندادند، آمریکا عقب نشست" منعکس کرده و نوشته به عقیده کارشناسان، دولت اوباما به دنبال راهی است که اندکی به بازار جهانی نفت آرامش بخشیده و جلوی رشد تصاعدی قیمت نفت را بگیرد، و اگر راه گریزی برای خود پیدا نمی کرد به زودی با بن بستی به نام ضرورت تحریم متحدان مواجه می شد چرا که اگر آمریکا این ۱۱ کشور را از تحریم ها معاف نمی کرد به دلیل عدم پایبندی آشکار آنها به این تحریم ها به زودی مجبور بود همه آنها را تحریم کند و این هیچ معنایی جز بحرانی شدن روابط آمریکا با بخشی از بزرگترین و مهم ترین متحدانش نداشت.

نوشته کیهان بعد از آن صورت می گیرد که سران کشورهای آمریکائی و اروپائی تکرار می کنند که تحریم ها به نتیجه رسیده و حکومت ایران را وادار به نرمش کرده است.

حسین شریعتمداری در سرمقاله کیهان در اولین روز سال با نقل همان خبر نوشته "حالا خودتان قضاوت کنید، آیا این اقدام آمریکا بعد از آن همه رجزخوانی درباره مجازات کشورهایی که تحریم ایران را نادیده بگیرند، نشانه عقب نشینی و اعتراف به شکست نیست؟! روال تعریف شده آن بود که اگر کشوری تحریم ها را نادیده گرفت و یا تحریم های وضع شده را آن گونه که در مصوبه آمده است اجرا نکرد، مورد توبیخ قرار گرفته و دستکم این که به رعایت کامل تحریم ها توصیه شود، نه آن که از اجرای تحریم ها معاف شود!"

نماینده ولی فقیه در روزنامه کیهان تاکید کرده "باید توجه داشت که به گفته خانم کلینتون، قرار بود این تحریم ها برای ایران «فلج کننده» باشد و سال گذشته آقای جرج سوروس در مصاحبه با CNN گفته بود «حاضرم شرط ببندم که با اعمال این تحریم ها تا یکسال دیگر اثری از جمهوری اسلامی ایران باقی نخواهد ماند»! و دهها اظهارنظر مشابه و رجزخوانی «دون کیشوت» مآبانه دیگر از سوی مقامات آمریکایی و اروپایی درباره آثار فلج کننده تحریم ها...!"

سینما در نوروز ۹۱

مذاکرات در ترکیه، نشست بریکس در صفحه اول اعتماد

مینا اکبری در مقاله ای در اعتماد نوشته مجموعه اتفاقات پیش‌آمده برای اکران نوروز ۹۱، پرده‌برداری صریح و افشاگری روشنی از تناقضات مدیریتی و ناکارآمدی‌های صنفی سینمای ایران بود. مدیریت سینما از یک‌سو آستین‌ها را بالا می‌زند و به دلایلی که از بیان آنها طفره می‌رود، تکلیف فیلم‌های اکران نوروزی را روشن می‌کند، شورای صنفی نمایش هم با تعارف ترکیب را تایید می‌کند و فیلم‌ها روانه پرده‌ها می‌شوند؛ ترکیبی که از همان ابتدا معلوم بود حاوی پیام حمایت از فیلم‌های همسو و ضرب‌‌ شست نشان دادن به فیلم‌‌های غیر همسو است؛ ترکیبی که می‌توانست با کمی تغییر، از میزان حملات و فشار‌ها بر اکران مهم سال بکاهد. اما وقتی لج و لجبازی و قدرت‌‌نمایی جای تدبیر و تعقل را می‌گیرد نتیجه‌اش داستان اکران نوروز امسال می‌شود.

نویسنده تاکید کرده در طلیعه سالی که سازمان سینمایی کشور می‌خواهد کارش را با ارتقای مدیریتی از سطح معاونت به ریاست به خوبی نشان دهد، فشار‌های بیرون از سینما به‌راحتی عزم مدیران را مخدوش می‌کند و ترکیب را به‌هم می‌ریزد، ارزش قانونی پروانه نمایش به عنوان مهم‌ترین اهرم مدیریتی سینما زیر سوال می‌رود و ماهیت قانونی بخشنامه‌ها و دستورات قبلی نیز زیر سوال می‌رود.سینمای ایران هم نمی‌تواند در هیچ بعدی روی حرف خودش بایستد، چرا که ماهیتش از منظر قانونی هنوز مشخص نیست.

تلویزیون در نوروز

جام جم روزنامه صدا و سیما با تیتر بهار۹۱ با لبخند تلویزیون آغاز شد به انعکاس گزارشی درباره چند سریال تلویزیون تعطیلات نوروز پرداخته و ادعا کرده که جامعه از این برنامه ها راضی بوده و از زبان چند نماینده مجلس از نوآوری های صدا و سیما در نوروز تجلیل کرده است.

اما روزنامه جمهوری اسلامی نوشته تلویزیون در ایام نوروز، با پخش برنامه‌های ضعیف و انحرافی، ناتوانی خود در بخش فرهنگی را نشان داد و مورد انتقاد مردم و بعضی ائمه جمعه قرار گرفت. حجت الاسلام صدیقی امام جمعه موقت تهران در خطبه نماز جمعه ضمن انتقاد از برنامه‌های نوروزی تلویزیون گفت: اکنون زمان دامن زدن به مسائلی که باعث کمرنگ شدن عفت و حیا در جامعه می‌شود نیست.

سروش قهرمانلو در شرق در مقاله ای با عنوان چه سرمان آمده یادآوری کرده که سال‌هاست که رادیو و تلویزیون برای هر لحظه و مناسبتی که توانسته از موسیقی استاد جلال ذوالفنون استفاده کرده است؛ «اندک اندک جمع مستان می‌رسند» برای دفاع مقدس، «از نگاه یاران به یاران ندا می‌رسد دوره رهایی فرا می‌رسد» برای آزادگان و لحظات زیبای رهایی اسرای عزیزمان، موسیقی تئاتر عروسکی حسن و خانم حنا که در دهه ۷۰ از تلویزیون پخش می‌شد، موسیقی متن انیمیشن «شکرستان» که دقیقا در یکم فروردین امسال هم پخش شد، استفاده از موسیقی آلبوم «پرند» در لحظات پیش از اذان و بسیاری دیگر...

با همه این ها نویسنده تاکید کرده که با اینکه ۳۰ سال رادیو و تلویزیون ایران از موسیقی استاد استفاده کرد تا روز یکم فروردین مجموع اخباری که در این زمینه در شبکه‌های مختلف و بی‌شمار تلویزیون ملی درباره فوت استاد ذوالفنون گفته شد شاید روی هم‌رفته بیش از یک دقیقه نشد. این در حالی بود که در همان شبکه‌ها درباره تصادف یکی از ستاره‌های فوتبال و همین‌طور فوت پدر گرامی مدیرعامل یکی از باشگاه‌های فوتبال فراوان گفته شد.

نویسنده مقاله شرق اما به یادآورده که شبکه های تلویزیونی فارسی زبان خارج از ایران مساله فقدان این استاد موسیقی را منعکس کرده اند در حالی که هیچ‌کدام از مجری‌های برنامه‌های زنده و هیچ یک از موزیسین‌ها و خوانندگان (به غیر از فقط یک نفر) حتی اشاره‌ای کوچک به این ضایعه بزرگ نکردند تا صبح از همه جا صحبت شد، شوخی‌های لوس و بی‌مزه کردند، انگار نه انگار که شب گذشته اتفاقی افتاده است.

تعطیلات و مطبوعات

غلامرضا کیا مهر در مقاله ای در اعتماد نوشته تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مطبوعات را رکن چهارم مشروطیت می‌نامیدند هدف اصلی از نگارش این یادداشت، درست بعد از پایان تعطیلات ۱۵ روزه نوروزی این است که معلوم شود آیا گردانندگان رکن چهارم دموکراسی خود را مقید به ایفای چنین نقشی در دموکراسی می‌دانند و اگر می‌دانند چرا هر سال حتی چند روز قبل از شروع رسمی تعطیلات نوروزی کرکره‌های رکن چهارم دموکراسی را پایین می‌کشند و مانند کارمندان دولت و نه حتی مانند دانش‌آموزان مدارس تا روز چهاردهم فروردین‌ماه کار و فعالیت خود را تعطیل و جامعه را با یک خلأ بزرگ اطلاع‌رسانی روبه‌رو می‌کنند؟

تا آنجا که نویسنده اطلاع دارد، مطبوعات در کشورهای پیشرفته و حتی در بسیاری از کشورهای در حال پیشرفت جهان، بی‌آنکه برای خود عنوان رکن چهارم دموکراسی قائل باشند، در هیچ‌یک از تعطیلات رسمی آن کشورها، انتشار خود را متوقف نمی‌کنند و مانند سایر مردم به تعطیلات طولانی نمی‌روند. این درست است که درصد بالایی از خوراک خبری و اطلاع‌رسانی مطبوعات ما را به دلیل نقش تعیین‌کننده دولت در همه شئون اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و فرهنگی، دستگاه‌های دولتی تشکیل می‌دهند اما آیا خارج از محدوده دستگاه‌های دولتی و در متن زندگی روزمره مردم هیچ‌گونه واقعه و حادثه‌یی که اخبار و اطلاعات مربوط به آن، ارزش نشر و پخش داشته باشد وجود ندارد که مطبوعات ما بتوانند در غیاب خبرهای دولتی، درباره آنها دست به اطلاع‌رسانی بزنند؟

پوریا عالمی هم در مانیفست سیزده نوشته:سیزده روز بیشتر است که تعطیل است و آب از آب تکان نخورده. نه در اقتصاد، نه در سیاست، نه در بورس، نه در ما، نه در شما، نه در دشمن، نه در جاهای دیگر. (البته تنها چیزی که تغییر کرده صورت ظاهر سیاستمداران است که به خاطر خوردن آجیل و تخمه صورتشان پاشیده و جوش زده و نهانشان عیان شده. که این موضوع به ما دخلی ندارد.) خلاصه این تعطیلات ثابت کرد شش ماه هم تعطیل باشیم اتفاقی نمی‌افتد و این یعنی در ثبات کامل به سر می‌بریم و هیچی رویمان تاثیرگذار نیست.

به نوشته طنزنویس اعتماد: برخلاف اروپا و امریکا که تقی به توقی بخورد اقتصادشان بالا و پایین می‌شود، تا این لحظه بالا و پایین ما تغییری نکرده و همه‌چیز سر جای خودش است. این جابه‌جایی، مساله مهمی است که تحلیلگران بهش دقت نمی‌کنند. لطفا از این به بعد بهش دقت کنید.

تولید ملی؛ کار یا شعار

در حالی که بیشتر روزنامه های امروز صبح سخن رهبر ایران را برگزیده اند که سال ۹۱ را سال تولید ملی اعلام کرده است محمد نهاوندیان در مقاله ای در شرق با اشاره به همین موضوع نوشته نباید فراموش کرد که نیل به این مقصود لازمه‌هایی دارد که اصلی‌ترین آن، رفع موانع پیش روی تولیدکنندگان کشور و توجه به بهبود مستمر فضای کسب و کار است. بی‌شک رسیدن به اهداف توسعه‌ای کشور در حوزه اقتصاد مستلزم حمایت از تولید داخل و مشارکت حداکثری بخش خصوصی در اجرای برنامه‌های اقتصادی است.

نویسنده اضافه کرده اگر بخواهیم با این پیام برخوردی جدی و عملی و فراتر از تعارف و تکرار شعار داشته باشیم، باید هم تعریف دقیقی از این عبارت داشته باشیم و هم لوازم توفیق در آن را بشناسیم و شاخص‌های این توفیق را تبیین کنیم.

رییس اتاق بازرگانی و صنعت و معادن در مقاله شرق تاکید کرده در حال حاضر تولید با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو است که از مشکلات دیگر برای واحدهای صنعتی کشور در فضای رقابت جهانی چه در داخل اقتصاد و چه در بازارهای صادراتی می‌توان به بالا بودن هزینه‌های تحمیلی به بخش صنعت اشاره کرد. در شرایطی که نرخ تورم در داخل کشور بیشتر از نرخ تورم جهانی باشد و ما سیاست تثبیت نرخ ارز را دنبال کرده باشیم هر سال که می‌گذرد در پایان سال قدرت رقابتی تولیدکننده داخلی نسبت به رقیب خارجی خودش پایین‌تر می‌رود. پس اگر می‌خواهیم از تولید ملی به معنای کلمه حمایت کنیم باید مسایل و مشکلات یادشده را به دقت موشکافی کرده و در راستای کاهش بروکراسی حاکم و همچنین رفع موانع موجود بر سر راه تولید قدم برداریم.

فرشاد مومنی اقتصاددان در مقاله ای در اعتماد با عنوان "با واقعیت ها لجبازی نکنید" نوشته "در آغاز سال جدید علی‌الاصول باید به امیدها و نویدها بیشتر اهمیت داد و آنها را برجسته‌تر کرد، اما در عین حال باید توجه کرد که فاصله گرفتن بیش از حد از واقعیت نیز می‌تواند خسارت‌بار و پرهزینه باشد. بنابراین در عین حال که همچنان باید بر امیدواری خود در جهت توجه به بدیهیات اولیه در سطح سیاستگذاری اقتصادی پافشاری کنیم اما نمی‌توانیم از این واقعیت نیز خود را چندان دور نگه داریم که مسائل جدی و مهمی فراروی نظام سیاستگذاری کشور قرار دارد که اگر به دقت و با جدیت به آنها توجه نشود، بیم آن می‌رود که حتی فرصت‌ها نیز به تهدید تبدیل شوند."

مقاله اعتماد با این سئوال ادامه می یابد که چرا تنها تعداد اندکی از کشورهای جهان می‌توانند و یا تاکنون توانسته‌اند از درآمدهای نفتی به مثابه یک موهبت استفاده کنند. در پاسخ به چنین سوالی از زوایای متفاوتی می‌توان سخن به میان آورد، اما طی دو دهه گذشته یک زاویه با درجه اهمیت استثنایی مورد توجه نظریه‌پردازان و کارشناسان قرار گرفته است و آن هم چیزی جز نقش تعیین‌کننده و سرنوشت‌ساز جهت‌گیری‌ها و سیاست‌های اقتصادی دولت نیست. طی دو دهه اخیر بخش عمده‌یی از ادبیات موضوع ناظر بر این مساله است که واقعیت جز این نیست که بهانه‌هایی همچون نسبت دادن همه کاستی‌ها به نفت چیزی جز رد گم کردن یا خود را فریب دادن یا از مسوولیت فرار کردن به حساب نمی‌آید.

پویا جبل عاملی در سرمقاله دنیای اقتصاد از دشواری های اقتصاد ایران نوشته که در کلام رییس بانک مرکزی هم منعکس شده و اضافه کرده ضمن آنکه آقای بهمنی با صراحت بیشتری از مشکلات پیش‌رو سخن می‌راند و در عین حال با واقع‌بینی بیشتر و به دور از وعده‌های مرسوم به ترسیم تصویری از اقتصاد ایران تمایل دارد که با وجود معضلاتی که به خصوص از حوزه بین‌الملل در سال پیش رو بر این اقتصاد سنگینی خواهد کرد، نتواند آنچنان بر معیشت مردم تاثیر بگذارد.

با روز طبیعت، کارتون جواد تکخو، اعتماد

این گزاره هر چند نشان‌دهنده آن است که بانک مرکزی به دور از ایده‌آل‌ها، به واقعیات ملموس اقتصاد ایران نظاره می‌کند، اما حاکی از این امر نیز هست که سیاستگذاران اقتصادی ایران بیش از هر زمان دیگر مجبور هستند تا با ریسک‌هایی دست‌وپنجه نرم کنند که از حوزه‌هایی خارج از حیطه اقتصاد بر آنان تحمیل می‌شود و این امر برای اقتصادی که خواهان رشد و ترقی افزون‌تر است، نمی‌تواند مطلوب باشد. شاید رییس کل با بیان این عبارات که در جای جای مقاله وی به چشم می‌خورد، در پی آن است تا دستگاه‌های مسوول را به کاهش این ریسک‌ها فرا بخواند.

فراتر از این، رییس‌کل اذعان به این مساله می‌کند که پیش از افزایش نرخ بهره بانکی، سیاست‌های بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز و طلا موثر نبوده است و در عین حال سیاست‌های پولی جدید را راهکاری می‌داند که توانسته به طور کارآمدتری بر این بازارها تاثیر بگذارد. هر چند می‌توان با رییس کل همراهی کرد و همواره یکی از توصیه‌های کارشناسان برای کنترل شوک‌ها در بازار ارز و طلا، افزایش سود بانکی بوده است، اما نمی‌توان از این مساله چشم پوشی کرد که بانک مرکزی در سال ۱۳۹۰ یکی از دستاورد‌های خودش را که تک نرخی شدن قیمت ارز بود از دست داد.

درس نوروز ۹۱ برای گردشگران ایرانی

محمد درویش در یادداشتی در شرق نوشت نگارنده در تعطیلات نوروزی امسال، این بخت را داشت تا چند استان کشور را از اصفهان و چهارمحال‌و‌بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد تا فارس و بوشهر و... درنوردد. تقریبا در تمامی این مسیر چند هزارکیلومتری، چیزی که موج می‌زد، جمعیت بود و جمعیت... به نحوی که به سختی می‌شد مثلا در امتداد بلوار ساحل طولانی بوشهر، محلی خالی برای ایستادن و تماشای خلیج‌فارس یافت.

به نظر نویسنده این مقاله و البته نوروز امسال، شاید یک ویژگی منحصربه‌فرد دیگر هم داشت؛ به ویژه برای آن ۱۸ میلیون گردشگری که تعطیلات خود را در کنار دریاچه ارومیه، گاوخونی، زاینده‌رود، دریاچه پریشان، تالاب بختگان و دشت ارژن، جنگل‌های برم، آبشار آتشگاه لردگان و تالاب شادگان گذراندند. زیرا آنها به چشم خود مرگ باورنکردنی بزرگ‌ترین آبگیرها، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و رویشگاه‌های جنگلی وطن را دیدند و شاید برخی از آنها گونه‌هایشان از تماشای این مرگ خاموش خیس هم شد...

دنبال نخود سیاه

نویسنده ستون کاناپه در اعتماد وضعیت سیزده به در مطبوعات را چنین توصیف کرده است: در این لحظه که شما دارید سبزه گره می‌زنید و مشغول نوشیدن نوشابه رژیمی هستید و روی چمن ولو شده‌اید، ما آمدیم در تحریریه روزنامه و مشغول نوشیدن چای هستیم و روی کاناپه مستقر شدیم و مشغول نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی هستیم.

روز طبیعت، کار هادی حیدری، شرق

به نوشته این ستون: بساط آبدارخانه هم تعطیل است و همه «چایی‌سرخود» شده‌اند. در این لحظه – واقعا - شما هنوز روی چمن ولو هستید و دارید نوشابه می‌خورید؟ بس است دیگر. زیاده‌روی نکنید. در ضمن، اگر دارید سبزه گره می‌زنید، شماها که دست‌تان به گره ‌زدن آشناست، بی‌زحمت برای همه جوانان هم یک گره‌هایی بزنید، بلکه افاقه کرد و در سال جدید همه ازدواج کنند و سرشان گرم شود و دیگر کاری به سیاست و اقتصاد نداشته باشند و این طوری دغدغه دولت هم کم شود که دیگر هی به زور وام ازدواج و هر بچه یک میلیون و این چیزها جوانان را نفرستد دنبال نخود سیاه. خیلی ممنون.