چهارشنبه ۱۴ مهر ۱۳۸۹ - ۰۶ اكتبر ۲۰۱۰
شرایط : سکس در تهران امروز
محمد عبدی
رادیو فردا : فیلم «شرایط» ساخته مریم کشاورز، فیلم‌ساز ایرانی ساکن آمریکا درباره دو دختر همجنس‌گرا در تهران امروز، پس از نمایش در جشنواره‌هایی چون سان‌دنس در آمریکا، در جشنواره رم به نمایش درآمد. نگاهی داریم به این فیلم.
«شرایط» (Circumstance) آن چنان که از عنوانش بر می‌آید، سعی دارد تصویری باشد از شرایط حاکم بر جامعه‌ای بسیار پیچیده با مشکلات دست و پا گیر که امکان زندگی آزادانه را از آدم‌ها سلب میکند. از همین رو فیلم از ابتدا بنا دارد درباره موضوعاتی حرف بزند که در واقع حیطه ممنوع در سینمای ایران هستند و امکان پرداختن به آنها در سینمای رسمی داخل ایران به هیچ وجه وجود ندارد.
فیلم به شکلی به جریان فیلم‌های سینمای زیرزمینی این سال‌های سینمای ایران که جملگی به حیطه‌های ممنوع سینمای رسمی ایران پا گذاشته‌اند (و برخی در جشنواره‌های جهانی به نمایش درآمده‌اند؛ از جمله «عرق سگی»، «تهران من حراج» و «اوریون») تعلق دارد اما در عین حال تفاوت عمده‌ای هم با غالب فیلم‌های این جریان دارد: با آن که فیلم با هنرپیشگان ایرانی و به زبان فارسی ساخته شده و داستان در تهران امروز می‌گذرد، اما فیلم‌برداری بر خلاف آن فیلم‌ها، در خارج از ایران صورت گرفته‌است. شاید همین تفاوت عمده دست فیلم‌ساز را برای بیان صریح‌تر آن چیزی که در ذهن دارد بازتر گذاشته و در نتیجه احتمالاً با اولین فیلم سینمای بعد از انقلاب روبه‌رو هستیم که در آن بوسه دو دختر و صحنه‌های نسبتاً عریان سکس به نمایش در می‌آید.
فیلم از ابتدا مسئله‌اش را بر سکس در تهران امروز استوار میکند؛ جامعه‌ای که در آن سکس غیر شرعی ممنوع است، اما همه به شکلی اغراق‌آمیز درگیر آن هستند؛ از دو دختر نوجوان که به هم تمایل پیدا میکنند، تا پسری که برای رسیدن به دختر مورد علاقه‌اش، در خانه دوربین کار می‌گذارد تا مردی که دختری را در خیابان سوار اتومبیل‌اش میکند و با تهدید از او می‌خواهد که با پا او را ارضا کند.
در نتیجه این نوع نگاه، همه زوایای فیلم به شکلی به این موضوع مربوط میشود: عاطفه و شیرین دختران نوجوانی که با هم دوست هستند، به یکدیگر تمایل جنسی دارند و رابطه آنها شکل عاشقانه پیدا میکند، در حالی که مهران، برادر عاطفه که جزو بسیج شده، عاشق شیرین است و به شکل جنون‌آمیزی او را زیر نظر دارد. با دستگیر شدن شیرین، مهران با وعده آزادی و پاک کردن پرونده او، با شیرین ازدواج میکند، اما عشق شیرین و عاطفه و دوربین‌هایی که مهران در خانه کار گذاشته، قضایا را پیچیده تر میکند.
فیلم می‌خواهد پیچیدگی‌های یک خانواده را به عنوان نمادی از یک جامعه به تصویر بکشد، در نتیجه همه نوع شخصیت را در یک خانواده گرد می‌آورد. پدر خانواده روشنفکر به نظر میرسد، اما پسر او که از اعتیاد رهایی پیدا کرده، با بسیجی‌ها و نیروهای امنیتی ارتباط پیدا میکند، در حالی که دختر جسورش که از همه چیز خسته شده، حتی به دوبله فیلم‌های پورنوگرافی مشغول میشود. تناقض آدم‌ها مسئله اصلی فیلم است، اما فیلم فرصت عمیق شدن در شخصیت‌های پیچیده‌اش را ندارد و تنها می‌تواند تصویری نه چندان دقیق از روحیات آنها ارائه کند.
شخصیت شیرین و عاطفه نسبتاً پرداخت بهتری از بقیه دارند (یکی دختری که به همه چیز پشت پا می‌زند و سرانجام هم برای پیدا کردن راهی بهتر برای زیستن می‌خواهد از کشور خارج شود و دیگری دختری که در خانواده‌ای بسته بزرگ شده و تن دادن او به شرایط از جمله به ازدواج را می‌توان حس کرد)، اما دیگر شخصیت‌ها در پرداخت مشکلات ریشه‌ای دارند. پدر خانواده یک روشنفکر عاشق موسیقی، در قبال پسرش که حتی به کار لو دادن خانواده مشغول است، هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد و همه چیز را می‌پذیرد و سرانجام هم با او به نماز خواندن می‌پردازد که فیلم هیچ دلیل منطقی‌ای برای آن ارائه نمی‌کند.
شخصیت مادر خانواده ناشناس‌ترین شخصیت فیلم است و ما هیچ چیز درباره او نمی‌دانیم. او تنها مثل سایه در گوشه‌ای حضور دارد و فیلم ظاهراً فرصت پرداخت شخصیت مادر (که در خانواده‌های از این دست که اتفاقاً پدرسالار هم نیست، نقشی بسیار مهم و اساسی در رابطه با فرزندان دارد) را نمی‌یابد.
از همه بدتر شخصیت محوری فیلم، مهران است که بسیاری از اتفاقات را رقم می‌زند، بی آنکه ما شناخت درستی از انگیزه‌های او داشته باشیم. ما هیچ وقت نمی‌فهمیم که چرا او به رغم چنین خانواده‌ای به نیروهایی حکومتی نزدیک میشود و حتی خواهر خودش را لو می‌دهد. صحنه‌ای که او با خشونت تمام برگزار کننده یک پارتی را کتک می‌زند در تناقض کامل با صحنه‌ای است که او پس از تجاوز به شیرین، به گریه والتماس می‌افتد. در عین حال زمانی که او به قدری متعصب است که حاضر نمی‌شود میهمانان فامیلی، صدای همسر او را در حال خوانندگی بشنوند، چطور به راحتی همسرش را که مرتکب سکس با خواهرش شده، می‌بخشد و به زندگی شان ادامه میدهند!
هر چند فیلم آشکارا می‌خواهد درباره این پیچیدگی‌ها و تناقض‌ها حرف بزند، اما نحوه پرداخت شخصیت‌ها کاملاً در سطح می‌ماند و رفتارها و انگیزه‌ها برای تماشاگر ایرانی غیرقابل باورند.
شاید مشکل فیلم به مانند بسیاری از فیلم‌های مشابه از همین جا نشأت می‌گیرد: فیلم برای تماشاگر ایرانی که شرایط و جامعه را می‌شناسد ساخته نشده، بلکه مخاطب فیلم فرنگی‌هایی که هستند چیز زیادی درباره این پیچیدگی‌ها نمی‌دانند و همین حد پرداخت شخصیت هم برای آنها جالب به نظر میرسد، چرا که از جامعه‌ای با مشکلات و محدودیت‌های کاملاً متفاوت برای آنها حرف می‌زند.
|
مانش رومشکانی - ایران - کرماشان
|
یک در میلیون چیزهایی وجود دارند ولی این غربیها بدجوری به فرهنگ جوامع شرقی حمله میکنند البته به طریق مثال با پنبه سربریدن.اینها چون از رژیم حاکم بدشان میاید میخواهند به همه چیز موجود در این کشور حمله کنند تا شاید پایه های رژیم را لرزانتر کنند در حالی که جدای از رژیم و اسلام در فرهنگ ما همجنس گرایی علاوه بر اینکه ناهنجاریست وجودی بسیار کم دارد.واقعا همجنس گرایی چه افتخاری دارد که این مبلغان و طرفداران اروپایی ان بدان افتخار میکنند |
شنبه 14 آبان 1390 |
|
|
dkdk - دانمارک - اسلیس
|
متاسفانه در کشور ما چونکه سکس بصورت نرمال و ازاد وجود ندارد جوانان پسر ودختر بیشتر بطرفش میروند چراکه مسئله حل شده ای نیست در کشورمان.بدلیل همین ازاد نبودن فحشا و گریز از کانون خانواده در ایران شدیدا رایج شده.در برنامه ای بنام شوک تیپهائی از جوانان میدیم که بسیار عجیب و بد بود.مثلا تعدادی از پسرها ابروهای خود را به دو یا سه قسمت کرده بودند و یا لباسهای اجق وجق پوشیده بودند و جالب اینکه میگفتند اینها مد است در اروپا.اما ماها که سالها در اروپا زندگی میکنیم چنین شلم شورباهائی اینجا ندیدم.و جالبه که دراروپا و اسکاندیناوی دختران اصلا ارایش نمیکنند چه برسه به پسرها و در ضمن سکس اینجا مسئله ای طبیعی و حل شده است و اصلا ان طور بهش اهمیت داده نمیشه که جوانان ایران متاسفانه اهمیت میدهند.چه بسا اگر در ایران هم سکس ازاد بود جوانان بفکر درس و دانشگاه بیشتر بودند تا بفکر سکس.ایراد از جوانان نیست بلکه از سیستم غلط جامعه است. |
شنبه 14 آبان 1390 |
|
|
قلندر - المان - کلن
|
چرا یک بسیجی حاضر میشود با یک دختر همجنسباز ازدواج کند?چون بسیجی ها خودشون اینکاره هستند و به خوبی این مسئله را درک میکند. |
شنبه 14 آبان 1390 |
|
|
khosh bavar - ایران - یزد
|
با این توضیحات " سطحی " که نوشته شده, این فیلم جالب و جذاب بنظر میرسد که از همه مهمتر نقش پدر بظاهر " روشنفکر " و رل مادر " شبحی " است ! دشت غنی بی فرهنگی ما, خیلی عمیقتر از انست که تصورش را بکنیم که اگر دنیای سینمای ایران مانند دنیای سینمای بالیوود هندی روزانه 10 فیلم بسازند, هنوز خیلی مانده از عمق بی فرهنگی کشورمان به " سطح " فرهنگ ان برسیم که همه قیم دیگران شدند و تا زمانیکه کشور فاقد الگو باشد همین است که هست و بدتر از انهم خواهد شد, زیرا موضوع " کلیدی " دشت بی فرهنگی ما, موضوع الویت ارزشهای دینی بر ارزشهای شخصی میباشد و تا زمانیکه ما را وادار به اعمال مذهبی کنند, باید منتظر پسرفت ارزشهای اجتماعی باشیم که بعنوان مثال, حرکت کوچک " دست " در بازی فوتبال به 200 میلیون تومان جریمه میشود ولی " دست کج " دزدان 3000 میلیاردی ازاد هست و ما را دعوت به سکوت میکنند ! دشت غنی بی فرهنگی ما احتیاج به نجات غریقهای زیادی دارد که هر یک از ماها باید به " ارزشهای خود " احترام گذاشته تا باعث احترام گذاشتن به ارزشهای دیگران بشویم, وگرنه اگر ان |
شنبه 14 آبان 1390 |
|
|
khosh bavar - ایران - یزد
|
قسمت 2): روشنفکر همانند ان تاریکفکر رفتار کند و با جبر و زور, اهانت به ارزشهای دیگران عمل کند, نباید انتظار بیشتری از تاریکفکران داشت و تنها " رمز پیروزی " ما در این جمله خلاصه شده که در جامعه مدرن فقط ارزشهای اجتماعی باعث اتحاد و یگانگی شده و انسان بودن را بما اعطا میکند : اول وجود بعد سجود, پس همواره شاد و tolerant باشیم ! |
شنبه 14 آبان 1390 |
|
|
love-iran - ایران - چابهار
|
((( عاطفه و شیرین دختران نوجوانی که با هم دوست هستند، به یکدیگر تمایل جنسی دارند و رابطه آنها شکل عاشقانه پیدا میکند ))) واقعا شما فکر میکنید یک ایران با عقل سالم اینطوری هست این فرهنگ وحشی غرب هست که انسان ها به حیوان هم رحم نمیکنن و خودشون رو ارضا میکنن نه فرهنگ ایران بلکه فرهنگ شرق همچین حرکتی رو دیوانگی میدونه کجاش عاشقانه هست خدا میدونه به قل اون دوستمون این غربی ها دیدن مردم از حکومت خوششون نمیاد دیگه میخوان کلا ما رو هم مثل عرب ها بی بته کنن |
شنبه 14 آبان 1390 |
|
|
khosh bavar - ایران - یزد
|
تیتر این مطلب " شرایط : سکس در تهران امروز " اشتباه محض است که فرقی بین مردم " پایتخت و سایر شهرها " گذاشته است ! موضوعهایی چون عشق, ازادی, دمکراسی و همجنسگرایی " مختص " به یک فرهنگ و یک کشور نمیباشد, بلکه این واژهها " جهانی " هستند ! |
شنبه 14 آبان 1390 |
|
|
katrina - بریتانیا - لندن
|
. dkdk - دانمارک - اسلیس-شماخودت روناراحت نکن .!!!! ارایش به قیافه مات ویخ زده اروپایی ها نمیاد وقتی هم ارایش میکنند شبیه دلقک ها میشن ..برای باقی نظرتون هم نظری ندارم.!! |
شنبه 14 آبان 1390 |
|
|
Behrooz_uk - انگلستان - بریستول
|
"اما نحوه پرداخت شخصیت‌ها کاملاً در سطح می‌ماند و رفتارها و انگیزه‌ها برای تماشاگر ایرانی غیرقابل باورند."...به این دلیل که این فیلم برای ایرانی ساخته نشده و منظور کارگردان خراب کردن دولت ایران بوده ولی در کنارش به جامعی ایرانی هم توهین کرده. به این میگن مبارزه ی احمقانه. من هم یک مبارز هستم ولی به شخصیت و اعتبار خودم توهین نمیکنم!!! |
شنبه 14 آبان 1390 |
|
|
Royan - المان - بوخوم
|
katrina - بریتانیا - لندن مرسی عزیز جان خیلی واضح و قانع کننده بیان کردی, واقعا همینطور است. |
شنبه 14 آبان 1390 |
|
|
sunia - استرالیا - استرالیا
|
katrina - بریتانیا - لندن هر وقت اسمتو تو نظرات دیدم پاتو تو کفش یکی دیگه کردی و دخالت بی جا !!! دست بردار دیگه حالمونو به هم زدی |
یکشنبه 15 آبان 1390 |
|
|
Azadikhah - هلند - تکسل
|
به نظر من فیلم جالبی باید باشه.دلیلی نداره که همه به جنس مخالف احساس داشته باشند.بعضی‌ها رو من خودم دیدم اصلا احساس به جنس مخالف ندارند خوب باید چیکار کرد همه مثل هم نیستن. ghafas - ایران - مشهد,. r125 - ایران - یزد:لینک خوب دانلودش رو نتونستم پیدا کنم باز نگاه میکنم پیدا کردم حتما براتون ارسال میکنم |
یکشنبه 15 آبان 1390 |
|
|
katrina - بریتانیا - لندن
|
. Royan - المان - بوخوم-خواهش میکنم خانومی.///. sunia - استرالیا - استرالیا-میتوانی نخوانی حاج خانوم!!!! |
یکشنبه 15 آبان 1390 |
|
