بررسی روزنامه های صبح تهران �" یکشنبه هشتم آبان

روزنامه های امروز صبح تهران در عکس ها و گزارش های صفحه اول خود از آب گرفتگی تهران بعد از باران تند روز گذشته خبر داده اند. ابراز نگرانی از وضعیت وخیم اقتصادی، گرانی و تورم و کشمکش های سیاسی بر سر انتخابات مجلس از جمله دیگر خبرهای داخلی است. از میان اخبار خارجی ابراز تردید در نیت آمریکا برای خارج کردن نیروهایش از افغانستان و عراق و تحلیل هائی درباره علت قتل قذافی از جمله مسائلی است که در روزنامه های مختلف آمده است.

تهران، مثل رودخانه ای

بیشتر روزنامه های امروز صبح تهران در عکس ها و گزارش های خود خبر از آب گرفتگی سطح شهر داده اند. شرق نوشته خیابان‌ها با دومین باران پاییزی امسال دوباره شبیه به رودخانه شدند. رودخانه آسفالت‌شده‌ای که خودروها اگر مجالی بیابند که از ترافیک عبور کنند، به سرعت رد می‌شوند و آب رودخانه را روی عابران می‌پاشند. این ماجرا تکراری است. نوشتن درباره‌اش هم توضیح واضحات است؛ هرچند مسوولان شهرداری تهران چندان اعتقادی به آن ندارند اما گاهی عده‌ای می‌نویسند: "باران، شهر را غافلگیر نکرد."

به نوشته این روزنامه گرچه شهردار تهران پیش از این گفته بود که ۷۷۰ نقطه آب گرفتگی در تهران به ۱۲۰ نقطه رسیده است و همین نقاط هم شناسایی شده‌اند، اما معاون خدمات شهری شهرداری خبر از رفع ۴۰۰ نقطه آبگرفتگی طی چند روز گذشته می‌دهد. احتمالا نقاط مورد اشاره شهردار تهران در سال گذشته، امسال نزدیک به چهار برابر شده‌اند. معاون خدمات شهری شهرداری می‌گوید: در بسیاری از موارد ایجاد سیلاب ناشی از آبگرفتگی نبوده، بلکه به دلیل "محدودیت ظرفیت کانال‌ها و جوی‌ها" در مقابل این حجم بالای بارش بوده است.

حکومت اسلامی می خواهند یا نمی خواهند

در حالی که کیهان در تیتر اول خود نوشته پاسخ مردم لیبی به ناتو این است که ما حکومت اسلامی می خواهیم روزنامه دیگری خبر داده که رهبر نهضت اسلامی تونس در مقابل غرب عقب نشینی کرد.

کیهان در سرمقاله خود نوشته بدون کمترین تردیدی خروج اشغالگران از عراق و نه خروج آنان از افغانستان و لیبی اقدامی داوطلبانه و در چارچوب سیاست های امنیتی غرب نیست کما این که تا چند روز پیش از به بن بست رسیدن مذاکرات مقامات آمریکایی با نخست وزیر عراق، فرماندهان نظامی آمریکا از ابقاء حداقل ۲۰ هزار نیروی نظامی آمریکا در عراق سخن می گفتند و معاون رئیس جمهور آمریکا- جوزف بایدن- از حضور نظامی طولانی مدت ناتو در افغانستان حرف می زد و هنری کیسینجر- یکی از سیاستمداران کلیدی پشت صحنه آمریکا- می گفت نظامیان ما تا ۱۰۰ سال آینده هم افغانستان را ترک نخواهند کرد. راسموسن فرمانده ناتو نیز می گفت حضور نظامی و عملیات ناتو در لیبی تا مدت نامعلومی ادامه پیدا می کند.

به نوشته این روزنامه در واقع از آنجا که عقب نشینی نظامی غرب از عراق، افغانستان و لیبی در حالی صورت می گیرد که قطعا هیچکدام از اهداف غرب از این لشکرکشی های نظامی تحقق نیافته است، یک شکست کامل و کاملا عیان به حساب می آید.

شکست غرب در عملیات نظامی، به نظر سرمقاله کیهان فرضیه توسل به جنگ برای رسیدن به اهداف را از بین می برد، تجربه ۱۰ سال اخیر که توام با ۵ جنگ در لبنان، فلسطین، افغانستان، عراق و لیبی بود، بطلان این نظریه را به اثبات رساند و از این رو غرب چاره ای جز تغییر اساسی در بنیان های سیاست نظامی خود ندارد و از این منظر می توان با قاطعیت زیادی گفت زمان اقدام نظامی غرب در خاورمیانه سپری شده و از امروز غرب فقط می تواند در عرصه رسانه از جنگ با جهان اسلام حرف بزند.

اما در همین حل روزنامه جمهوری اسلامی خبر داده رهبر حزب اسلامی النهضه تونس، عقب نشینی در برابر خواسته‌های غرب را آغاز کرده است.

به گزارش این روزنامه راشد الغنوشی گفت: حزب النهضه، به زنان بی‌حجاب نیز مسئولیت‌های بالا خواهد داد و زنان چه محجبه باشند و چه نباشند در دولت ائتلافی آینده حضور خواهند داشت.

روزنامه جمهوری اسلامی با تعجب نوشته غنوشی که در اولین کنفرانس مطبوعاتی بعد از پیروزی حزب النهضه در انتخابات مجلس مؤسسان سخن می‌گفت افزود: حزب تحت رهبری وی به حقوق زنان احترام می‌گذارد و الگوی اسلامی اخلاقی از جمله حجاب را در جامعه تونس به اجرا نخواهد گذاشت زیرا تمامی اقدامات مشابه در کشورهای عربی با شکست مواجه شده است. قرار است فروش مشروبات الکلی در تونس و حضور زنان جهانگرد با لباس شنا در سواحل این کشور نیز مثل گذشته آزاد باشد.

قذافی و صدام ها نمی مانند تا جواب بدهند

احسان شریعتی در سرمقاله شرق نوشته شیوه مرموز قتل معمر قذافی که یادآور نحوه اعدام صدام حسین بود و اعتراض نهادهای حقوقی جهان را برانگیخت، نشانگر این واقعیت است که منفعت قدرت‌های تقویت و ساقط‌کننده دیکتاتورها چنین ایجاب می‌کند که اینان با رازهای‌شان فی‌الفور مدفون شوند تا مردم و افکار عمومی همچنان از افشای مناسبات و همدستی‌های پنهان و پیدای قدرت‌های منطقه و جهان بی‌خبر و محروم بمانند، زیرا از دو حالت خارج نیست: یا حکومت جدید بر نیروهای خود نظارتی ندارد و ممکن است هر رفتاری از اینها سرزند (مانند کشف گور و کشتارهای جمعی اخیر)، که در این صورت سالی که نکوست از بهارش پیداست! در غیر این ‌صورت باید پذیرفت که در پس شعله‌های خشم انتقام، دم سرد و محاسبه ‌شده از میان برداشتن یک شاهد درمیان است.

به نظر نویسنده مقاله شق ثالثی هم متصور است که ترکیبی پیچیده‌تر از دو حالت فوق باشد. آیا مردم لیبی و عراق حق ندارند بدانند: رژیمی که با چنین سرعت خیره‌کننده‌ای برچیده شد، چگونه توانسته بود طی چهار دهه‌ بر آن خطه حکومت کند؟ چرا چندی پیش همین آقا، با همه ادا و اطوارهایش، میهمان ویژه پایتخت‌های اروپا بود؟ امام موسی صدر چرا و چگونه ناپدید شد، سرنوشت ایشان چگونه رقم خورد و در حال حاضر تکلیف پرونده او چه می‌شود؟

مقاله شرق یادآور می شود که این وضعیت همان است که در مورد عراق پیش آمد: چرا نگذاشتند محاکمه صدام درست و کامل برگزار شود تا اسرار طولانی‌ترین جنگ سده گذشته در معرض قضاوت عموم قرار گیرد؟ و ده‌ها و صدها چرا و چگونه دیگر که در امواج خبری سرسام‌آور همچنان مسکوت مانده‌اند و می‌بینیم که پرسش‌های اساسی و اصلی چگونه در توهم و شبهه ‌ناشی از آمیختن مرزهای انقلاب و ارتجاع، آزادی و آشوب، اسلام و تصلب، مردم و توده (گرایی) و... بی‌پاسخ می‌مانند.

روز‌های سخت اقتصاد، بهت در بازار ارز

"بهت ارزی در چهارراه استانبول" عنوان اصلی شرق است، "ذخایر ارزی ایران سه رقمی می شود" تیتر اول جهان صنعت و دنیای اقتصاد از "انتقاد از عدم تخصیص بودجه عمرانی کشور" نوشته است.

دکترسیداحمد میرمطهری در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته پرونده ۳۰۰۰ میلیارد تومانی که یکی از بدترین نمونه‌های فساد مالی در ایران است و صدمه زیادی به باورها و اعتماد مردم وارد کرده است، قبل از آنکه نمونه‌ای از نارسایی سیستم نظارتی و ناکارآمدی نظام تامین مالی بنگاه‌ها باشد، ...... نشانه ضعف‌های ساختاری در اقتصاد ایران و سیاست‌های پولی ناکارآمد است. در این میان نرخ تورم بنا به اظهار رییس کل بانک مرکزی در شهریور ماه سال جاری به ۳/۱۷ درصد رسیده است و براساس اعلام صندوق بین‌المللی پول، نرخ بیکاری در سال جاری ۳/۱۵ درصد است.

به نوشته این استاد دانشگاه غول نقدینگی نیز با رشدی شتابان و با رسیدن به رقم ۳۰۶ هزار میلیارد تومان و برای یافتن فرصت‌های سودآوری هر بار به بازارهای مختلفی از بورس گرفته تا طلا و ارز یا آهن و مس یا مسکن روانه است. در این میان حرکت‌های سوداگرانه بازار ارز از همه مخرب‌تر بوده و دامن زدن به خروج سرمایه از کشور یکی از ده‌ها صدمه‌ای است که به اقتصاد ملی وارد می‌کند. نرخ بیکاری وتورم واقعیتی تلخ از شرایط رکود تورمی است که دامنگیر اقتصاد کشور شده است.

مقاله دنیای اقتصاد افزوده در این میان فعالان اقتصادی هم شرایط خوشایندی ندارند. واحد‌های تولیدی برای یارانه‌های خود و پیمانکاران بخش خصوصی به‌دنبال مطالبات خود به هر دری می‌زنند. بانک‌های کشور به ‌دنبال فساد مالی اخیر سخت در لاک خود فرورفته ‌اند، مدیران برخی از آنها عوض شده‌اند و روال کاری آنها توام با احتیاط‌های دوصد چندان شده است. بنا به اخبار رسانه‌ها برخی تغییرات دیگر هم محتمل است.

دکتر علی معنوی‌راد در سرمقاله جهان صنعت نوشته این یک واقعیت است که معیار دقیق و صحیحی برای تحلیل نرخ ارزی که هم‌اکنون در بازار به چشم می‌خورد، وجود ندارد و نه بانک مرکزی و نه هیچ‌کس دیگری اطلاع ندارد که این نرخ چگونه به دست آمده است. علت این ابهام بزرگ این است که ما کشوری دارای نفت هستیم که درآمد حاصل از فروش آن تماما در اختیار دولت است و همین امر از دولت یک انحصارطلب بزرگ در عرضه ارز ساخته است. به همین دلیل بازار ارز ایران مشمول تئوری ساده بازارهای انحصاری و ناقص است و تا زمانی که انحصار طلب در بازار وجود دارد چون تمام بازار را تحت تاثیر خودش قرار می‌دهد، قیمت ارایه شده و موجود بازار واقعی نیست.

مدیر پیشین بخش ارزی بانک مرکزی در این مقاله تاکید کرده اول قیمت تمام‌شده ارز را به عنوان مبنا محاسبه کنند و سپس قیمت نهایی تعادلی بازار از تلاقی دو گروه عرضه‌کننده و متقاضی بیرون آید. اما چون در مهندسی فعلی اقتصاد کشور نمی‌توانیم قیمت تمام شده ارز را محاسبه کنیم پس اصولا مبنای قیمت به اصطلاح شناور ما زیر سوال است، در روش دوم تعداد زیادی صادرکننده و واردکننده در مقابل هم قرار می‌گیرند و آزادانه نرخ ارز را تعیین می‌کنند. این سیستم هم در کشور ما قابل اجرا نیست چون بانک مرکزی به عنوان بزرگ‌ترین دارنده ارز حاصل از فروش نفت، هر لحظه که بخواهد وارد بازار می‌شود و قیمت را تغییر می‌دهد.

نویسنده کارشناس در سرمقاله جهان صنعت پیشنهاد کرده دولتمردان به‌جای نرخ تعادلی به دنبال نرخ مناسب ارز باشند. باید قیمت واقعی فروش ثروت نفت را با سرعت رشد اقتصادی مقایسه کنند و براساس آن برنامه‌ریزی کنند. به عنوان مثال برآورد کنند در پنج سال آینده سرمایه ریالی وارزی کشور چقدر افزایش پیدا خواهدکرد و به این ترتیب نرخ مناسب ارز را از این طریق، یعنی به شیوه معکوس پیدا کنند. این روش می‌تواند نیازهای کشور را براساس برنامه‌ریزی برای استفاده از ثروت کشور و نه درآمد کشور پاسخ گوید.

مریم مولائی در سرمقاله ابتکار به یاد آورده ‌ پیش از حذف یارانه‌ها، آقای احمدی‌نژاد در برنامه‌ای از خانواده‌های ایرانی خواست تا شش ماه آینده به خرید اقلام غیرضروری همچون پلوپز روی نیاورند تا بازار خود را با وضعیت جدید تطبیق داده و درنتیجه‌ی تقاضا، کالا گران نشود. خانواده‌های زیادی به خرید اقلام غیراضطرار روی نیاوردند. این امر به دلیل سفارش‌های ریاست‌جمهوری نبود، بلکه بسیاری از مردم در تأمین مایحتاج اولیه خود و حتی پرداخت قبوض خود هفتشان گرو نهشان بود و مبلغ دریافتی از حذف یارانه‌ها تنها کمکی به پرداخت کسری از قبض‌هایشان می‌کرد.

به نوشته این مقاله روزها از پی هم گذشت و هر روز خبرهای جدیدی از تورم، بازار را فرا گرفت. یک روز کرایه‌ها بیداد کرد و روز دیگر قیمت لبنیات. یک روز گوشت گران شد و روز دیگر حبوبات. یک روز خبر از کند شدن چرخ تولید به میان آمد و روز دیگر تند شدن شیب واردات. شش ماه گذشت و به ذهن کسی خطور نکرد که ۱۸۰ روز از گردنه‌های پرپیچ‌وخم تورم عبور کرده‌اند و همچنان اندر خم یک کوچه‌اند. همه این‌ها ادامه یافت و شیر روسیاه از روی سفره‌ها شیرجه زد و یارانه‌اش غرش‌کنان محو شد. نان حق نمک را نگه نداشت و از کف قشر ضعیف جامعه گریخت. تخم‌مرغ بال درآورد و خود را هم‌سنگ مرغ دید.

و سرانجام مقاله ابتکار این که اینک با آغاز فصل سرما، آنچه بسیاری از خانواده‌ها را نگران می‌کند، این است که هنوز بدهی سال گذشته شرکت گاز را نپرداخته‌اند و قبض برق در دستانشان مانده، باید منتظر افزایش قیمت‌ گاز و در پی آن بدهی جدید باشند. اما پس از این، به قول اقتصاددانان، جراحی بزرگ اقتصادی، آنچه این روزها ماجراهای جالب را رقم می‌زند، مبادله کالا به کالاست. چندی پیش خانمی با یک شانه تخم‌مرغ و دسته ‌گل سوار تاکسی شد و توضیح داد که برای عیادت بیمار، تخم‌ مرغ می‌برد؛ چراکه هم پزشک بیمار به مصرف آن توصیه کرده، هم ارزشی بیش از یک جعبه شیرینی دارد.

باز هم زحمت دو ثانیه ای

محمد حسین روانبخش در ستون طنز مردم سالاری نوشته زحمت های دو ثانیه ای عزیزان زحمتکش دولتی معلوم نیست کی می خواهد تمام شود. الان شش سال است که دو ثانیه - دو ثانیه برای منتقدان ( یا همان مخالفان) وقت می گذارند و آنها را تار و مار می کنند اما بازهم دو ثانیه دیگر باید وقت بگذارند. این طوری شش سال وقت، دو ثانیه - دو ثانیه گذشته و وعده های خوشگل روی هوا مانده است اما هنوز هم دو ثانیه دیگر وقت احتیاج است تا...! داستان، داستان عقربه های ساعت است که کافی است یک دور کامل بچرخند تا تمام مسیر را طی کرده باشند اما از زمان اختراع ساعت تاکنون این عقربه ها دارند می چرخند و کارشان تمام نشده است. در مورد عقربه های ساعت مشکل از خودشان است چون اصلا برای همین کار آفریده شده اند اما زبانم را سفت گاز می گیرم اگر در مورد دیگران از این حرفها بزنم!!!

مردم سالاری نوشته حالا چرا این حرفها را می زنم؟ راستش دوباره برای برادران و زحمتکشان، زحمت دو ثانیه ای فراهم آمده است! داستان از این قرار است که بعد از اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی، برادر شمس الدین حسینی، وزیر توانای اقتصاد توضیحات بسیار جالبی در مورد این اختلاس داد، مثلا گفت که این اختلاس نیست، سوء استفاده مالی است! آفرین بر نظر پاک خطا پوشش باد; اما عده ای گفتند: اسمش چه فرقی در اصل کار ایجاد می کند؟! سرتان را درد نیاورم، بالاخره منطق وزیر محترم راه به جایی نبرد و نامه استیضاحش اعلام وصول شد و... دو ثانیه شما از همین لحظه آغاز شد!

و سرانجام این که: این سخن یعنی دو ثانیه مورد نظر خیلی بیشتر از اینها کار دارد; یعنی احتمالا این هفته مملکت تعطیل است تا به این دو ثانیه برسند اما گویی بعضی هنوزبه این نکته توجه ندارند; چنانکه همان نماینده مزبور در ادامه گفته است: "ای کاش دولت کمی برای رفع مشکلات مردم وقت می گذاشت".