شلیک موشک اسکاد از عراق به کویت؟

بنا بر گزارش  های منابع خبری اسرائیل، روز جمعه ۲۵ اوت، ۳ فروند موشک نوع اسکاد از خاک عراق به سمت کویت شلیک شده است.

تائید این گزارش نشانه  افزایش تنش در مناسبات دو کشور همسایه، دو دهه بعد از پایان جنگ  مابین آنها، است. پیشتر انتظار میرفت که بعد از سقوط صدام در بغداد مناسبات عراق و کویت تدریجا به حال عادی درآید. 

مناسبات عراق و کویت از ماه مارس سال جاری با آغاز عملیات احداث تاسیسات عظیم بندری موسوم به " مبارک-ال-کبیر" در جزیره کویتی " بوبیان " رو به تیرگی نهاد.  بندر یاد شده که قرار است با هزینه بیش از ۱ میلیارد دلار احداث و تا سال ۲۰۱۶ تکمیل شود، در فاصله ۱۲ میلی آبراه خور عبدالله در آبهای مشترک کویت و عراق قرار دارد.

عراق نیز بمنظور توسعه تاسیسات بندری خود در خلیج فارس اعلام داشته که در صدد ایجاد " بندر بزرگ فاو " در همان منطقه است. دو کشور عراق و کویت دارای یک باریکه مشترک مرزی با یکدیگرند.

تاسیسات بندری کهنه عراق در خلیج فارس در ام القصر قرار داشت که در جریان جنگ با ایران و همچنین حمله آمریکا لطمه فراوان دید. بعلاوه، ام القصر که با کمک اتحاد شوروی سابق بنا شده بود بیشتر در جهت تامین خدمات نیروی دریایی عراق قرار داشت.

با توجه به شرایط امنیتی خاص عراق بعد از صدام، مناسبات محدود تر دولت کنونی عراق با کشور های همسایه، و همچنین نیاز آن کشور به توسعه ظرفیت صادرات نفت از خلیج فارس، ایجاد تاسیسات غول آسای بندری کویت در جزیره بوبیان، بغداد را نگران کاسته شدن  میزان دسترسی به آبهای خلیج فارس ساخته است.

دو کشور عراق و کویت، با استفاده از عدم تحرک تجاری و عمرانی ایران و غفلت از نوسازی و تجهیز تاسیسات بندری متعلق به خود، علاقمند شده اند که با ایجاد تاسیسات بندری مدرن و مجهز، انحصار تجارت منطقه بالا دستی خلیج فارس را در اختیار خود بگیرند-تجربه ای که امارات در مناطق پائین دستی آبهای خلیج فارس طی دو دهه گذشته با موفقیت پشت سر نهاده و در عمل، بدون داشتن تولید داخلی، به بزرگترین صادر کننده  کالا به ایران تبدیل شده است!

عراق در آبهای خلیج فارس تنها دارای ۳۵ میل خط مرزی است. بخشهایی از این حدود و بخصوص خطوط مرزی آن کشور با کویت نیز بصورت دقیق و روشن علامت گذاری نشده اند.

توسعه تاسیسات بندری کویت در بوبیان، تا حدود زیادی محدودیت دسترسی عراق به آبهای خلیج فارس را تشدید کرده و در بهترین شرایط مانع از گسترش این فعالیت ها خواهد شد.

سابقه موشک پرانی             

چندی پیش یک فروند موشک که تنها میتوانست از بصره شلیک شده باشد در آبهای ساحلی کویت، نزدیک به یک مرکز خرید  بزرگ موسوم به  " سوق ال شرق "، منفجر شد. 

در نتیجه انفجار موشک یاد شده، اگر چه بدون تلفات جانی، شیشه های مرکز خرید کویتی و مغازه های و رستورانهای اطراف آن خرد شد.  در روز ۷ ماه اوت جاری نیز انفجار موشکی دیگری علیه کویت گزارش شد. 

در طول هفته های اخیر علاوه بر گزارش ۱۳ انفجار موشکی در خاک کویت، سفارت آن کشور در بغداد نیز مورد حمله قرار گرفته است. تهدید به اخراج سفیر  و انتقادات تند سیاستمداران دو کشور علیه یکدیگر، طی ماهها اخیر، نشان داد که امید به ایجاد مناسبات دوستانه مابین دو همسایه عرب چندان واقع بینانه نبوده و ریشه اختلافها همچنان زنده و قابل رشد باقی مانده است. 

تهدید غیر مستقیم    

با توجه به محدودیت های سیاسی و حقوقی مقامات رسمی دولتی، تهدید های عراق علیه کویت، عموما بصورت غیر مستقیم و از سوی گروه شیعه موسوم به " الکتایب " که گفته میشود شاخه عراقی حزب الله و مورد پشتیبانی جمهوری اسلامی در ایران است،  صورت میگیرد. 

مطابق گزارش چندی پیش روزنامه کویتی رای العام، گروه عراقی  الکتایب، تهدید کرده بود که در صورت ادامه پیگیری طرح احداث بندر مبارک ال کبیر در بوبیان، سه موشک زمین به زمین، علیه "بندر عبدالله "،  مرکز پایتخت و ساختمان پارلمان، شلیک خواهد کرد. 

ادامه تنش در مناسبات کویت و عراق، علاوه بر افزایش بی ثباتی موجود در منطقه، که با سقوط قذافی در لیبی وارد مرحله تازه ای شده است، میتواند بخشی از توجه عمومی به درگیری های داخلی مابین مردم و نظام های های حاکم را به مسائل برون مرزی آنها معطوف سازد.