حقایقی تازه در باره پرداخت یارانه های نقدی
رأی دهید
حقایقی تازه در باره پرداخت یارانه های نقدی
اختصاصی علیرضا درویش برای رادیو فردا
رادیو فردا : اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها با دشواری های جدی روبرو شده و دولت، برای تامین منابع پرداخت یارانه های نقدی، به استفاده از بودجه عمرانی و یا استقراض از بانک مرکزی رو آورده است. رادیو فردا، در گفتگوی اقتصادی امروز با فریدون خاوند، به همین موضوع می پردازد.
محافل کارشناسی جمهوری اسلامی و چهره های شاخص مجلس محمود احمدی نژاد را متهم میکنند که برای پرداخت یارانه های نقدی پول کم آورده و به ناچار از منابع غیر مجاز برداشت میکند. این ایراد چه اندازه واقعیت دارد؟
در بودجه سال ۱۳۹۰ پیش بینی شده که دولت، از محل اصلاح قیمت کالا های یارانه ای، که عمدتا شامل بالا بردن بهای حامل های انرژی (بنزین، گاز، برق وغیره) میشود، شصت و دو هزار میلیارد تومان در آمد خواهد داشت که از این مقدار پنجاه در صد به صورت یارانه های نقدی برای جبران افزایش قیمت ها به خانوار ها ، سی در صد به واحد های تولیدی و مابقی که بیست در صد باشد، به دولت اختصاص خواهد یافت.
اما در عمل، پیش بینی ها تحقق پیدا نکرده، دست کم تا امروز، و بر پایه محاسبات گوناگون، تا آخر سال جاری خورشیدی تنها حدود چهل در صد آنچیزی که دولت روی آن حساب میکرد، از محل اصلاح قیمت ها به دست خواهد آمد.به هر حال طی سه ماه اول سال فاصله زیادی وجود داشت بین آنچه از محل اصلاح یارانه ها به دست دولت رسید، و هزینه ای که برای پرداخت یارانه های نقدی بر دوش دولت قرار گرفت.
در این شرایط وعده دولت به واحد های تولیدی، در مورد حمایت از آنها، تا اندازه زیادی فراموش شده و چیزی که به آنها پرداخت شده، بسیار کمتر از مبلغی است که وعده داده شده بود.
ولی مساله در این جا است که در آمد حاصل از اصلاح قیمت ها حتی برای پرداخت یارانه های نقدی به خانوار ها کافی به نظر نمی رسد. گویا شمار افراد یارانه بگیر به ۷۳ میلیون نفر رسیده و دولت توانایی آنرا ندارد که تنها با تکیه بر در آمد حاصل از اصلاح قیمت ها، به هر نفر از آنها ۴۵۵۰۰ تومان بپردازد.
اگر دولت موفق نشود از محل در آمد ناشی از اصلاح قیمت ها هزینه پرداخت یارانه های نقدی را تامین کند، چگونه می تواند قانون هدفمند کردن یارانه ها را اجرا کند؟
دولت برای بیرون آمدن از این دشواری سه راه در برابر خود دارد :
راه اول - کاهش میزان یارانه های پرداختی یا کم کردن تعداد یارانه بگیر ها. این راه فعلا به دلایل گوناگون، از جمله ملاحظات سیاسی، کنار گذاشته شده؛
راه دوم - قیمت حامل های انرژی را به مقدار زیادی بالا ببرد تا پول مورد نیاز برای پرداخت یارانه های نقدی فراهم بشود. این هم راه بسیار خطرناکی است، چون شوک ناشی از افزایش اولیه قیمت انرژی هنوز فرو ننشسته و وارد آوردن یک شوک تازه می تواند پیآمد های اجتماعی و سیاسی خطرناکی داشته باشد؛
راه سوم – باقی می ماند راه سوم، که عبارت باشد از ادامه پرداخت یارانه های نقدی به صورت کنونی، ولی با دست اندازی به منابعی غیر از آنچه در بودجه ۱۳۹۰ پیش بینی شده بود، و به نظر میرسد که دولت احمدی نژاد این راه سوم را انتخاب کرده...
دولت ، برای جبران کسری به وجود آمده در پرداخت یارانه، به طور مشخص از چه منابعی برداشت میکند؟
چهره های مهم مجلس و همین طور منابع کارشناسی از دو برداشت مهم، برای پرداخت یارانه، اسم می برند : یکی بودجه عمرانی و دوم استقراض از باتک مرکزی.
مثلا حمید رضا کاتوزیان، نماینده تهران و رییس کمیسیون انرژی مجلس میگوید که دولت چند صد میلیارد تومان از بودجه هایی را که قرار بود در توسعه میدان گاری پارس جنوبی به مصرف برسد، صرف پرداخت یارانه های نقدی کرده.
اصل صحبت های آقای کاتوزیان را در این جا نقل میکنیم. او میگوید : « به عنوان مثال خود مسوولان وزارت نیرو چندی پیش در نشستی در کمیسیون انرژی تاکید می‌کردند درآمد ناشی از صادرات برق هم در این بخش (پرداخت یارانه های نقدی) صرف شده است که اصلا قرارنبود چنین اتفاقی بیفتد یا بخشی از بودجه‌ای که قراربود وزارت نفت در پارس جنوبی هزینه کند، متاسفانه در قالب یارانه به مردم پرداخت شده است. اینها جزو تخلفاتی است که مجلس باید به آن رسیدگی کند.»
رییس کمیسیون انرژی مجلس چنین ادامه میدهد :« در حال حاضر منابع ملی دارد هدر می‌رود، اگر قراربود این کار انجام شود روش قبلی که بهتر بود، بنزین و گازوئیل را ارزان به مردم می‌دادیم هیچ کس هم گلایه‌ای نمی‌کرد در ازای آن دیگر نیاز نبود پروژه‌ها را معطل پول کنیم تا به مردم یارانه بدهیم».
از قرار معلوم مبالغ زیادی هم، برای پرداخت یارانه های نقدی، از راه های دیگر تامین شده که خطرناک ترین آن استقراض از باتک مرکزی است. خطرناک از این نظر که استقراض دولت از بانک مرکزی، که به زبان ساده به آن چاپ اسکناس بدون پشتوانه گفته میشود، یکی از ریشه های اصلی تورم است.
رسانه های تهران به نقل از فریدون همتی، معاون پارلمانی دیوان محاسبات، می نویسند که دولت تا پایان سال ۸۹ برای پرداخت یارانه نقدی به مردم، علاوه بر «پنج هزار میلیارد تومان از محل منابع بانک مرکزی، که به عنوان تنخواه برداشت شده، سه هزار میلیارد تومان از محل درآمد حاصل از صادرات نفت و سه هزار و پانصد میلیارد تومان از محل دستگاه‌هایی نظیر شرکت ملی نفت و وزارت نیرو برداشته است و مبلغ ۱۱ هزار و ۴۹۵ میلیارد تومان به مردم یارانه نقدی پرداخت کرده است».
|
|
|
|
|
|
|
