هند و پاکستان به جای ایران از ترکمنستان گاز می خرند
هند و پاکستان به جای ایران از ترکمنستان گاز می خرند
خط لوله تاپی گاز صادراتی ترکمنستان را به افغانستان، پاکستان و هند می برد |
توافقنامه صادرات نفت ترکمنستان به هند و پاکستان از طریق افغانستان امضا شد.
روز سه شنبه، 30 شهریور (21 سپتامبر)، منابع صنعت نفت و گاز گزارش کردند که نمایندگان کشورهای هند، پاکستان، افغانستان و ترکمنستان ضمن شرکت در جلسه کمیته پیگیری طرح احداث خط لوله گاز ترکمنستان-افغانستان-پاکستان- هند (TAPI)، اسناد توافقنامه احداث این خط لوله را امضا کرده اند.
به گزارش خبرگزاری پرس تراست هند، این جلسه روز دوشنبه در عشق آباد، پایتخت ترکمنستان، برگزار شد و اسناد امضا شده شامل دو بخش چارچوب اجرایی طرح احداث خط لوله و توافقنامه فروش و خرید گاز صادراتی ترکمنستان است.
این خبرگزاری، با توصیف این طرح به عنوان "رقیب طرح خط لوله انتقال گاز ایران به هند" می افزاید که طرح احداث خط لوله "تاپی" از حمایت مالی بانک توسعه آسیایی هم برخوردار است.
در مراسم روز دوشنبه، معاون نخست وزیر و وزیر نفت و گاز ترکمنستان، وزیر معادن و صنایع افغانستان، وزیر نفت و منابع طبیعی پاکستان و وزیر نفت و گاز طبیعی هند شرکت داشتند.
طبق توافقنامه ای که به امضا رسیده، خط لوله مورد نظر - موسوم به طرح تاپی - به طول یکهزار و ششصد و هشتاد کیلومتر و ظرفیت انتقال نود میلیون متر مکعب گاز در روز احداث می شود و سهم هند از این میزان، سی و هشت میلیون متر مکعب در روز خواهد بود.
دو کشور دیگر واقع در مسیر خط لوله نیز از گاز صادراتی ترکمنستان بهره برداری خواهند کرد.
با وجود امضای این توافقنامه، کارشناسان صنعت گاز موفقیت در اجرای این طرح را به تحقق دو شرط اصلی موکول کرده اند.
از یکسو، هند تاکید داشته که خرید گاز ترکمنستان تنها در صورتی به نفع این کشور خواهد بود که هزینه ترانزیت آن در حداقل ممکن نگه داشته شود.
از سوی دیگر، با توجه به شرایط منطقه و به خصوص وضعیت افغانستان، احداث و بهره برداری از این خط لوله مستلزم امنیت مسیر عبور آن خواهد بود.
جایگزین 'خط لوله صلح'
خرید گاز ترکمنستان جایگزین صادرات گاز عسلویه به هند محسوب می شود |
به گفته کارشناسان، خط لوله "تاپی" که در برابر طرح مورد نظر ایران برای احداث "خط لوله صلح" و انتقال گاز طبیعی این کشور به هند و پاکستان مطرح شده، از حمایت ایالات متحده برخوردار است.
سابقه طرح احداث خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان و هند دست کم به اوایل دهه 1990 باز می گردد و توافقنامه مقدماتی در این زمینه در سال 1995 بین ایران و پاکستان امضا شد.
در طرح اولیه، قرار بود گاز طبیعی ایران از حوزه گازی پارس جنوبی به شهر کراچی پاکستان انتقال یابد اما ایران در سال های بعد، ادامه خط لوله برای فروش گاز به هند را نیز مطرح کرد و در سال 1999، توافقنامه مقدماتی بین این دو کشور نیز به امضا رسید.
در سال های بعد، دولت ایران امکانات جدیدی از جمله امتداد خط لوله تا چین و اخیرا بنگلادش را هم مطرح کرده که ظاهرا هدف از آن، جلب حمایت مالی بین المللی و اطمینان بخشی در مورد امنیت عرضه در برابر تشنج در روابط برخی از کشورها بوده است.
در عین حال، در برابر آغاز این طرح چند مشکل اساسی وجود داشته است.
یکی از این مشکلات به اختلاف دیرین هند و پاکستان مربوط می شود زیرا دولت هند نمی تواند نسبت به امنیت و ثبات عرضه گاز صادراتی ایران، که بخشی از خط لوله انتقال آن از خاک پاکستان می گذرد، اطمینان کامل داشته باشد.
از سوی دیگر، تامین هزینه هنگفت سرمایه گذاری در این خط لوله مستلزم مشارکت شرکت های بزرگ فعال در بخش انرژی و موسسات مالی بین المللی بوده که به خصوص با توجه به مسایل سیاست خارجی ایران، علاقه چندانی در این زمینه از خود نشان نداده اند.
سال گذشته، دولت هند، چند ماه پس از امضای یک توافقنامه هسته ای با ایالات متحده، اعلام کرد که به دلیل بهای مطالبه شده و "موضوعات امنیتی" از توافقنامه طرح خط لوله صلح خارج می شود اما اوایل سال جاری، خواستار مذاکرات مجدد در این زمینه شد.
گفته می شود که آمریکا، با تحت فشار قرارد دادن دولت پاکستان برای خروج از این طرح، وعده داده است که در چنین صورتی، کمک های مالی ویژه ای را در اختیار پاکستان قرار خواهد داد.
طرح احداث خط لوله صلح تاکنون از حمایت مالی و فنی موسسات بزرگ مالی و شرکت های معتبر فعال در بخش انرژی و یا کشورهای طرف قرارداد ایران در این طرح برخوردار نبوده است.
با توجه به هزینه و تعهدات سنگینی که احداث خطوط لوله انتقال گاز و نفت در بر دارد، برای وارد کنندگان این مواد، اطمینان از ثبات و تعادل سیاسی و قابل پیش بینی بودن سیاست کشور صادرکننده و کشورهای واقع در مسیر خط لوله اهمیت فراوانی دارد.
|
|
|
|
|
|
|
|
