قلیان‌ ها را بشکنیم‌

قلیان‌ ها را بشکنیم‌

پیرمرد شانه ‌های کمانی ‌اش را بالا انداخت و گفت: من جز این کار، کار دیگری بلد نیستم. 200 سال است که همه پسرهای بزرگ خانواده ما این شغل را از پدر خود به ارث می ‌برند.

من یک قهوه ‌خانه دارم، روزی خودم و نان خانواده‌ ام را از همین قهوه‌ خانه درمی ‌آوردم. چه طور 200 سال خوب بوده اما حال بد شده؟ بیچاره بد نمی‌ گفت، تقصیر او نبود که کار قهوه‌ خانه در گذر زمان تغییر کرده بود.

جایی که زمانی پذیرای اصناف، معتمدان و هیات‌ های محلی برای استراحت، تفریح، رتق و فتق امور و انجام کارهای خیر همانند تهیه جهیزیه و کمک به نیازمندان و هم چنین محلی برای جشن‌ های مذهبی و ملی و در بعضی موارد به‌ عنوان مرکز اعتراضات مردمی‌ علیه حکومت‌ های خودکامه در گذشته‌ بود، امروز به محلی برای بروز و ظهور برخی آسیب‌ های اجتماعی جدید تبدیل شده است.

عماد اولین بار مواد را با یکی از همین قلیان ‌ها امتحان کرده بود. روزی که به اصرار به ظاهر دوست‌ هایش در یکی از قهوه‌ خانه‌ های سنتی تبریز قلیان چاق شده صاحب قهوه‌ خانه را به لب می‌ گرفت بی ‌خبر بود از این که دوستان او در آتش گداخته سر قلیان مقداری تریاک ریخته اند. همان یک بار او را تبدیل کرد به یکی از معتادان محل. حالا این بماند که چه بلایی سر دختر و همسرش آمده است.

دکتر حرم‌ الله محرابی متخصص ریه در تبریز در این باره می‌ گوید: تنها حضور در این اماکن و استعمال دود توتون و تنباکو می ‌تواند اعتیاد ایجاد کند. وی ادامه داد: به اعتقاد همه پزشکان و مجامع و مراکز بهداشتی و درمانی و طبق آخرین تحقیقات پزشکی و علمی، مصرف این قبیل مواد دخانی برای سلامتی افراد در هر جنس و رده سنی کاملا مُضر است.

در راستای اجرای طرح ارتقای امنیت اجتماعی، نیروی انتظامی برای برخورد با هنجارشکنان و جلوگیری از استعمال مواد دخانی، که در برخی موارد مصرف مواد مخدر نیز در کنار آن شایع شده است، با قهوه‌ خانه ‌ها برخورد و اقدام به جمع ‌آوری قلیان ‌ها و بستن برخی از این اماکن کرده است.

براساس آمار در استان آذربایجان شرقی 70هزار نفر از این طریق ارتزاق می‌ کنند و به نحوی زندگی شان وابسته به قلیان است. اما محمد امیر ابراهیمی آسیب ‌شناس تبریزی بر این باور است که قلیان راهگشا و مدرس روی آوردن قشر جوان آذری به مواد دخانی است از این رو حذف آن می ‌تواند تاثیر زیادی بر کاهش مصرف مواد مخدر در این استان داشته باشد.

وی ادامه داد: بر اساس مطالعات انجام شده، مصرف کنندگان قلیان در هر بار مصرف، دود بسیار زیادی را در مقایسه با کشیدن یک نخ سیگار دریافت می ‌کنند که میزان نیکوتین دریافتی در افراد مصرف کننده قلیان به اندازه‌ ای است که ایجاد اعتیاد می‌ کند.

در ضمن افراد سیگاری به طور متداول 8 تا 12 نخ سیگار در روز مصرف می ‌کنند و به طور متوسط با 40 تا 75 پک در روز حدود 0/5  تا 0/6 لیتر دود استنشاق می‌ کنند، این در حالی است که مصرف کنندگان قلیان در هر وعده مصرف که به طور متداول 20 تا 80 دقیقه طول می ‌کشد حدود 50 تا 200 پُک می ‌زند که هر پُک حاوی 0/15 تا یک لیتر دود است.

وی با بیان این که تنباکوهای به اصطلاح میوه ‌ای، عطری و اسانس ‌دار نه تنها بی‌ ضرر نیستند بلکه عوارض به مراتب بیشتری نسبت به تنباکوی ساده دارند گفت: مواد آروماتیک(ترکیبات حلقه‌ای) موجود در آن ها بر اثر حرارت زیاد، خاصیت سرطان ‌زایی و سمی فوق ‌العاده‌ای پیدا می ‌کنند. به علاوه مزه و طعم مناسب و سهولت مصرف این گونه تنباکو ها نسبت به تنباکو های معمولی باعث افزایش گرایش بیشتر نوجوانان و جوانان به مصرف و ایجاد وابستگی به آن ها خواهد شد.

همچنین مصرف قلیان در اماکن سربسته مثل سفره خانه‌ های سنتی یا قهوه ‌خانه‌ ها عوارض آن را دو چندان می ‌کند و سلامت اطرافیان به ویژه کودکان و نوجوانان را در معرض خطر جدی قرار می ‌دهد.

با گشتی در پارک ‌ها، اماکن تفریحی و سفره‌ خانه‌ های استان به راحتی می ‌توان به این نتیجه غم ‌انگیز رسید که اکثر مصرف ‌کننده‌ های این وسیله اعتیادآور، جوانان و نوجوانان آذری هستند و این زنگ خطری است برای گوش ‌های شنوا تا بدانند آن هایی که امروز قلیان مصرف می ‌کنند درصد گرایش آن ها در آینده به انواع مواد مُخدر بسیار زیادتر است.