چهار اصل مهم در رژیم درمانی چاقی

چهار اصل مهم در رژیم درمانی چاقی

امروزه شما با رژیم های غذایی گوناگونی برخورد می کنید و یا آگهی های فراوانی را می بینید که همگی ادعای بهترین راه کاهش وزن را دارند. واقعیت آنست که خیلی از این نوع رژیم ها جنبه تبلیغاتی داشته و بعضا نه تنها برای شما کاهش وزن محسوس را ایجاد نمی نمایند، بلکه شما را از گرفتن رژیم های صحیح نیز نا امید می سازند. علاوه بر آن، این گونه رژیم ها حتی در صورت ایجاد کاهش وزن نیز در خیلی از موارد  اثرات گذرا داشته، پس از مدتی علاوه بر بازگشت وزن، شما را با مشکلات عدیده به وِیژه بیماری های پوستی و ضعف عمومی همراه خواهند کرد.

یک نکته اساسی در کاهش وزن آن است که شما باید همیشه به خاطر داشته باشید که یک روزه و یک شبه چاق نشده اید که به دنبال معجزه ای می گردید که 10-12 روزه لاغر شوید!!

توجه به کالری موجود در مواد غذایی

آنچه تا امروز در رژیم غذایی زیاد مورد توجه قرار گرفته است اندازه گیری کالری موجود در مواد غذایی است، به طوریکه خیلی از افراد چاق میزان کالری موجود در انواع مواد غذایی را می دانند ولی همچنان از افزایش وزن رنج می برند. این دقیقا مانند آن می باشد که یک فرد با دانستن همه قوانین رانندگی تنها از طریق خواندن کتاب "آیین نامه رانندگی " راننده خوبی نخواهد شد. لذا دانستن کالری موجود در مواد غذایی برای کنترل وزن خوب است ولی این دانستن به تنهایی کافی نیست!

پس چطور باید پی ببریم که یک رژیم غذایی متعادل است و به کاهش وزن پایدار و بدون عوارض منجر خواهد شد؟

اصول رژیم درمانی در چاقی

در رژیم های غذایی نوین به منظور کاهش وزن و برای رسیدن به وزن پایدار و سالم، فقط توجه کردن به میزان انرژی موجود در مواد غذایی کافی نیست، بلکه برای دست یافتن به وزن ایده آل باید عادات سالم غذایی ایجاد شود. ایجاد عادات غذایی صحیح بر 4 پایه اساسی استوار است:

رفتار درمانی : 

در افراد چاق  رفتارها و عادات نا صحیح غذایی است که منجر به چاقی می شود. به طور مثال دیده شده افراد برای کاهش وزن، وعده های غذایی و  یا یک نوع ماده غذایی را از رژیم خود حذف می کنند. این شیوه ها علمی نیست و حتی اگر کاهش وزنی رخ دهد، این شیوه ای نیست که شما به طور طولانی مدت قادر به انجام آن باشید. در یک برنامه غذایی صحیح ، فرد چاق مراجعه کننده باید تحت نظر پزشک متخصص عادات غلط غذایی خود را اندک اندک از بین برده و شیوه درست غذا خوردن را آموزش ببیند. رفتار درمانی می تواند به صورت انفرادی و یا به صورت گروه درمانی باشد. مطالعات گذشته نشان می دهند که گروه درمانی اگر به درستی هدایت شود در اصلاح رفتارهای نادرست غذایی تاثیر به مراتب بیشتری خواهد داشت.

حمایت خانواده و شرایط محیط زندگی:

یکی از فاکتورهای کمک کننده در کاهش وزن افراد تغییر شیوه ناصحیح زندگی آنهاست.این تغییر شیوه زندگی نیاز به یک کار تیمی دارد که نفر اول این تیم  خود فرد می باشد. یعنی تا زمانی که مریض نخواهد، دیگران نمیتوانند به او کمکی بکنند.

در مرحله بعدی حمایت ها و همکاری خانواده خواهد بود که بسیار مهم است و در نهایت متخصص تغذیه با علم ودانش خود این تیم را راهنمایی خواهد کرد. نتیجه مطلوب زمانی حاصل می شود که این گروه، به صورت یک تیم هماهنگ و در کنار هم به یک هدف بیاندیشند. در خانواده ای که همسر و یا سایر اعضاء خانواده فرد را به سوی رژیم نادرست غذایی ترغیب می نمایند، جواب به درمان به مراتب  دشوارتر خواهد بود.

ورزش و افزایش فعالیت بدنی:

ورزش و فعالیت بدنی جزء لاینفک برنامه کاهش وزن می باشد ، چرا که حتی افراد با وزن طبیعی نیز برای سلامتی خود نیازمند فعالیت بدنی روزانه هستند. برای افراد مبتلا به افزایش وزن، فعالیت بدنی نه تنها برای کاهش وزن بلکه بعد از اتمام دوره درمان ،برای ثابت نگه داشتن وزن آنها  نقش اساسی دارد. منظور از فعالیت بدنی فقط رفتن به ورزشگاه ها و ورزش سنگین حرفه ای نیست. بلکه با برنامه منظم  این فعالیت بدنی حتی در محل کار و زندگی نیز میسر می باشد. یکی از توصیه ها داشتن پیاده روی منظم روزانه بر سطح صاف است که در افراد مختلف با سرعت های مختلف صورت می گیرد.مهم داشتن فعالیت بدنی منظم در برنامه روزانه افراد است.

انتخاب غذاهای سالم  و مطابق با سبد غذایی خانواده :

توجه به میزان کالری دریافتی و نیز میزان پروتئین، چربی ، انواع قند و کربوهیدرات ها در طی وعده های غذایی اهمیت ویژه ای در کنترل وزن و حفظ سلامتی افراد را دارا می باشد. فرد چاق  باید در طی دوره های درمانی با انواع مواد غذایی آشنا شده و بیاموزد که چگونه از انواع گروه های غذایی به میزان مناسب بهره مند شود. اگر بخواهیم یک رژیم غذایی برای سال ها مورد استفاده قرار گرفته و در عین حال وزن فرد نیز پایدار بماند باید آن رژیم غذایی با سبد غذایی خانواده هماهنگ باشد. بر همین اساس است که برای تشخیص اشکالات تغذیه ای و نیز هماهنگ شدن با سبد غذایی خانواده در کلینیک های رژیم درمانی از بیمار می خواهند که میزان غذای دریافتی خود را با یک آموزشی که می بینند در مدتی کوتاه گزارش نمایند.

پس از بررسی گزارش غذایی یک فرد، بایستی نهایت سعی به عمل آید که سفره غذایی فرد رژیم گیرنده با سفره غذایی خانواده هماهنگی داشته باشد تا برنامه جدید غذایی پایدار و وزن کاهش یافته ماندگار گردد. باید فرد چاق و یا دارای اضافه وزن بداند که از هیچ ماده غذایی محروم نیست ،بلکه محدودیت  وجود دارد نه محرومیت. بر همین اساس در رژیم های غذایی جدید، سفره بیمار از سایر اعضا خانوده جدا نمی باشد و همان برنامه غذایی براساس شرایط فرد تعدیل می گردد.

رژیم های غذایی در پایان باید به تغییر رفتارهای غذایی اعم از انتخاب نوع غذا، حجم وعده های غذایی، ساعات غذا خوردن ، نحوه طبخ غذا ، سرعت غذا خوردن و نیز گنجاندن فعالیت بدنی و ورزش به عنوان یک برنامه روزانه منجر گردد. در این صورت است که شما یاد خواهید گرفت که چگونه در موقعیت ها و مراسم و نیز تعطیلات در حالی که لذت می برید وزن کاهش یافته خود را نیز کنترل نمایید.

دکتر حمیدرضا فرشچی