قوانین مناقشه برانگیز ایران درباره زنان

قوانین مناقشه برانگیز ایران درباره زنان

با وجود تنوع در نامگذاری روز زن، حقوق زنان در ایران یکی از جدی‌ ترین مباحث مورد انتقاد مدافعان حقوق بشر است.

مرجان سی ساله دانشجوی رشته گرافیک دانشگاه تهران با نامناسب خواندن وضعیت زنان در ایران ازاین تنوعها به عنوان مناسبتهای شکلی یاد می‌ کند: "ما در ایران روزهای گوناگونی را به اسم روز زن جشن می‌ گیریم اما از رعایت حقوق زنان خبری نیست، در واقع حکایت ما مصداق ضرب‌المثل آفتابه و لگن هفت دست، شام و نهار هیچی است".

نزدیکی هشتم مارس به ۲۴ اسفند، روز انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی از‌ سویی و سختگیریهای مسئولان برای برگزاری مراسم بزرگداشت این روز از سوی دیگر، بهانه ا‌ی شد برای نگاهی به قوانینی در ایران که همواره برای طیف‌ گسترده ‌ای از زنان این کشور مناقشه ‌‌‌برانگیز بوده است.

حجاب اجباری

مریم هیجده ساله در حالی که چادر مشکی تمام بدنش را پوشانده با گروهی از دوستانش در گوشه ‌ای از پارک اندیشه‌ تهران واقع در خیابان شریعتی مشغول درس‌ خواندن است، او با وجود آنکه از محجبه بودنش بسیار راضی به نظر می‌ رسد، قانون حجاب اجباری را غیرضروری می‌ داند: "به نظر من باید به خانمها این امکان را بدهند که حجابشان را براساس عقیده‌ شان و به طور آزادانه انتخاب کنند".

برای بسیاری، حجاب اجباری تنها قانونی برای پوشاندن بخشی از بدن یا موی سر نیست بلکه در واقع قانونی برای اعمال محدودیتهای بیشتر بر زنان است.

ندا ۳۲ ساله و فیلمساز مستند در حالی که زیر چشمی ماشین گشت ارشادی را که به آرامی از کنارش می‌ گذرد، زیر نظردارد، حجاب اجباری را قانونی برای حذف زن از جامعه قلمداد می کند: "اگر من این امکان را داشتم که یک قانون را از مجموعه قوانین کشوری حذف کنم آن قانون، حجاب اجباری بود چون پوشاندن مو یا بدن ظاهر این قانون است ولی در اصل این راهی برای زیر ذره بین قرار دادن و کنترل همه‌ جانبه رفتار زنان محسوب می‌ شود".

با نگاهی که وحشت را بوضوح می ‌توان در آن دید ماشین گشت ارشاد را دنبال می ‌کند و با حالتی عصبی گوشه روسری اش را بین انگشتانش می‌ پیچاند و حرفهایش را این گونه ادامه می ‌دهد: "وقتی حجاب اجباری باشد یعنی تعدادی هم باید مأمور شوند تا به من (به عنوان زن) بگویند چی درست است و چی نادرست و این اهرمی گزینشی خواهد شد که افراد با سلیقه ‌ها و عقاید مختلف رفتار و خواست ما را کنترل کنند و درصورت عدم سازگاری‌، محدود یا حذفمان کنند، در واقع به نام ایجاد امنیت برای ما تولید نا امنی می‌کنند و مدام ما را از تصویر موهومی که از رنگ سفید و سبز با دو تا چراغ بزرگ که در شهر آرام می ‌چرخد و همه چیز را زیر نظر دارد (ماشین گشت ارشاد) در هراس می‌ گذارند".

سرپرستی کودکان

از دیگر قوانینی که زنان، بخصوص مادران را طی این سالها نگران کرده قانون حضانت (سرپرستی) اطفال است خانم حدوداً پنچاه ساله ‌ای که برای خرید عید همراه دختر و دامادش به خیابان آمده با اشاره به اینکه طبق قوانین جمهوری اسلامی حق سرپرستی فرزندان فقط تا هفت سالگی با مادر است حرفهایش را این گونه ادامه می ‌دهد: "این قانون در حال حاضر به یکی از راههایی مبدل شده که مردان می‌ توانند با توسل به آن همسرانشان را زیر فشار قرار دهند در حالی که به عقیده من بهتر است این حق به هر دو طرف داده شود".

طلاق

طلاق نیز از جمله مواردی محسوب می‌ شود که تنگناها و محدویتهای بسیاری برای جامعه زنان ایجاد کرده و همواره مورد اعتراض طیف وسیعی از زنان جامعه است، هرچند مجلس ششم در سال ۱۳۸۱ بر ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی که منحصراً حق طلاق را به مردان واگذار می ‌کند، اصلاحیه ‌ای نوشت اما همچنان روح این ماده قانونی، ناظر بر حمایت از مردان به نظر می ‌رسد.

دختر جوانی که با نامزدش در حال انتخاب حلقه ازدواج است با اشاره به برخی راههای قانونی که حق طلاق برابر را برای زنان فراهم می‌ آورد داشتن این حق را یکی از حقوق ابتدائی زنان برمی ‌شمرد: "خیلی بهتر بود اگر حق طلاق همان طور که به مرد داده شد به زنان هم داده می ‌شد، البته زنان می ‌توانند حق طلاق را جزء یکی از شرایط ضمن عقد بگذارند اما این باعث می‌ شود در همان ابتدای ازدواج زوجهای جوان با بحث و گفتگوهای زیادی روبرو شوند".

ارث

برابر نبودن حقوق زن و مرد در قانون حتی در زمینه ‌های مادی از جمله ارثیه یکی دیگر از موضوعات مناقشه ‌برانگیز میان زنان به حساب می ‌آید.

دختر جوانی که خود را کارمند یکی از ادارات دولتی معرفی می‌ کند به این نابرابری معترض است: "به نظر من قانون ارثیه که در آن مردان دو برابر زنان ارث می‌ برند قانون مناسبی نیست بهتر است در جامعه زنان و مردان به یک میزان از ارث برخوردار بشوند".

سمتهای کلیدی

داشتن حقوق مدنی برابر با مردان درخواست بسیاری از زنان در جوامع آزاد است، مطابق برخی تفاسیر که از قانون ایران می شود نیمی از جامعه یعنی زنان از داشتن حقوقی مانند تصدی پستهای کلیدی کشور محرومند.

مریم، دانشجوی دانشگاه تهران با گروهی از همدوره ‌ایهایش در حالی که همگی روسری سفید به سر دارند از یک هفته قبل از هشتم مارس تصمیم گرفتند با پوشیدن روسری سفید به استقبال این روز بروند.

او که در حال بحث راجع به حقوق زنان است می گوید: "به عقیده من یکی از تبعیضهایی که بین زن و مرد در قانون اساسی آورده شده محروم کردن زنان از احراز پستهای مهمی همچون ریاست جمهوری یا قضاوت است".

سفر به خارج

در قوانین ایران زنان و دختران برای سفر به خارج از کشور باید از همسر یا پدرشان کسب اجازه کنند، گرچه مجلس ششم تلاشهای بسیاری انجام داد که در برخی موارد از جمله اعزام به خارج دخترانی که بورس دانشگاهی دریافت می کنند این قانون لحاظ نشود اما به دلیل مخالفت‌ شورای نگهبان این قانون همچنان پابرجا ماند.

نسرین بیست ساله که یکی از صمیمی ‌ترین دوستانش به خاطر این قانون از ادامه تحصیل محروم شده عقیده دارد: "قانونی که به مردان اجازه می‌ دهد در مورد سفر همسر یا دخترانشان تصمیم بگیرند بسیار ناعادلانه و به دور از قوانین جامعه مدرن است".

لایحه حمایت از خانواده

در این میان، فرستادن لایحه "حمایت از خانواده" از دولت به مجلس هفتم در سال گذشته نیز باعث مخالفت برخی از زنان شد، لایحه ‌ای که به استاد ماده ۲۳ آن، مردان برای ازدواج مجدد تنها نیازمند اثبات توانایی مالی به دادگاهند.

دانشجوی ۲۱ ساله‌ ای که در رشته مددکاری دانشگاه علامه طباطبائی درس می ‌خواند تصویب و اجرای چنین قانونی را برای جامعه بسیار نامناسب و ناعادلانه می داند.

parand2008 - فرانسه - نانسی برای روز زنان خیلی خوبه این نکته که : مثل انگل افتادن به جون مردم. سردار سرتیپ پاسدار "زارعی" فرمانده نیروی انتظامی استان تهران و مسئول مستقیم اجرای طرح باصطلاح مقابله با اوباش در یک خانه فساد و در حالیکه با شش زن سرگرم عیش و نوش بود بازداشت شد. این بازداشت بدستور مستقیم آیت الله شاهرودی و از روی سر قاضی مرتضوی دادستان مرکز صورت گرفت و همین مسئله برای 48 ساعت به تند ترین واکنش ها در قوه قضائیه انجامید. از آنجا که شاهرودی حدس می زده قاضی مرتضوی با توجه به رابطه بسیار نزدیکی که با "زارعی" دارد، او را از ماجرای بازداشت مطلع کرده و نجات خواهد داد، طرح بازداشت "زارعی" بدون اطلاع او صورت گرفت. حتی گفته می شود برکناری رئیس دادگاه فرودگاه نیز در همین ارتباط و برای کور کردن پیوندهای وی با مرتضوی و زارعی صورت گرفته است. صدور قرار وثیقه و آزادی زارعی و جلوگیری از پخش خبر به بهانه عدم تضعیف نیروی انتظامی نیز به معنای پایان کشاکش تند بین شاهرودی و مرتضوی نیست و در روزهای اخیر این مسئله در شعب دادگاه ها و دادسرای تهران بر سر زبان قضات و روسای این شعب و دادسراست. در شعبه.... دادگاه های تهران، رئیس دادگاه، رئیس دفتر و حتی منشی دادگاه گفتند که شاهرودی تاکنون یک قدم از مجازات شدید زارعی عقب نشینی نکرده و بیت رهبری هم خواهان اجرای قانون شده است، اما بدون سرو صدا و پس از انتخابات! مبنای اولیه تحقیقات مردم محلی بوده اند که خانه فساد در آن برپا بوده است. مردم این خانه را بعنوان خانه ای مشکوک معرفی می کنند و روز حمله به این خانه، سردار زارعی در کنار شش زن و دختر و در شرایطی زننده بازداشت می شود. زنانی که در آن خانه بوده اند نیز بازداشت شده اند و در جریان بازجوئی و تحقیقات گفته اند سردار زارعی از ما خواسته بود لخت شده و دسته جمعی به صف شده و نماز بخوانیم! عجب نماز جماعتی بوده . چقدر ثواب برده شنبه 18 اسفند 1386

babaktoronto - کانادا - تورونتو روز زن بر تمامی زنان ایرانی و جهان مبارک باد مخصوصا زنان حاضر در این سایت شنبه 18 اسفند 1386

God - ایران - لندن آیات زن ستیزی در قرآن سوره بقره آیه 228 : در این آیه بطور صریح تاکید شده است که مردان در درجه ای بالاتر از زنان قرار دارند و لذا برتر از آنان هستند. سوره نساء آیه 11 : سهم زنان از ارث در اسلام نصف سهم مردان است. این مسئله با اصل یکم اعلامیه جهانشمول حقوق بشر سازمان ملل متحد که حقوق تمامی افراد بشر را یکسان میداند در تضاد است. سوره احزاب آیات 28 و 29: این آیه نشان میدهد زنان پیامبر از وضعیت مادی خود رضایت نداشته اند، و همچنین ادعای اسلامگرایان در مورد اینکه پیامبر صرفاً برای پشتیبانی مادی با زنان زیبا و جوان خود ازدواج کرده است، دروغی بیش نیست. در این آیه خداوند جهان به کمک محمد آمده و همچون یک مشاور خانوادگی تلاش میکند مشکلات محمد را با وعده های دروغین آخرت حل کند. سوره احزاب آیه 50: در اینجا خداوند سر کیسه رحمت الهی را بسیارشل میکند و به پیامبر اجازه میدهد تا تقریباً با هرکس که میخواهد ازدواج کند. و پیامبر از این حق خود بسیار خوب استفاده کرده است، سوره المعارج آیات 29 و 30 :مردان مسلمان نیازی به نگاه داشتن و پوشاندن شرمگاه (دستگاه تناسلی) خود در مقابل همسرانشان و برده های زنشان ندارند. سوره نور آیه 6 : یک مرد میتواند با 4 بار شهادت دادن در راه خدا زنش را متهم به زنا کند، و ... دهها ایه دیگر. شنبه 18 اسفند 1386

hussain - بریتانیا - لندن اوه انقدر جواب دارم که نمی دونم از کجا شروع کنم از مطلب یا از حرفای همشهری لندنی... در مورد حجاب موافقم نباید اجباری باشه... اول اینکه طلاق بجای مهریه در! تازه الان که حق طلاقم مد شده می زارن کنار 14000 سکه...سرپرستی کودکان تا 7 سال یعنی اینکه مرد تحت هیچ شرایطی نمی تونه بچشو زیر 7 سال بگیره بعد از هفت سال هم هر کی زورش تو دادگاه رسید اینجور نیست که صاف بدنش به مرد... خیلی جالبه که گزارش همش با بچه های زیر 21 سال مصاحبه کرده... یعنی بچه بازی! بریم سراغ اقای گاد! کاری به ترجمه های غلطت ندارم! ولی پسر جان نمی دونم چند سالته ولی خیلی مونده تا بالغ بشی و بفهمی که دنیای واقعی همینه! زن داری با دختر بازی فرق می کنه! همین دخترایی که تو به خیالت سنگشونو به سینه می زنی وقتی زن شدن مردی رو می خوان که اقتدار داشته باشه... نون اور باشه... و منی که 5 سال زن داشتم هیچ اشکال منطقی در اصل آیات نمی بینم... حالا یه سوال واسه خانومها! چرا هیچکی نمیاد برای آزادی مردا حرف بزنه یا دفاع کنه اینهمه ظلم میشه به مردها و بی خود بی جهت فقط به جرم اینکه یه روزی عاشق بودن سر مهریه تو زندانن...چرا!؟ جواب:‌ چون مردها بزرگتر از اینن که خودشونو ذلیل کنن و مظلوم نمایی کنن! خدایش وقتی خونه ام رو بخاطر مهریه زنم فروختم می خواستم شروع کنم برای دفاع از حقوق مردها فعالیت کردن... ولی دیدم با اینکار وجهه مردها خراب میشه! گذاشتم رفتم از اون خراب شده که همش ظلمه به مردا! یکشنبه 19 اسفند 1386

nasle javan - ایران - تهران God - ایران - لندن دمت گرم خیلی با حال گفتی. یکشنبه 19 اسفند 1386

bahram1 - ایران - تبریز مرگ بر جهالت. نمیدونم مردان ایران به خصوص اونها که در راس امور هستند چطور انتظار دارند با حذف یا کوچک کردن نصف جامعه باعث پیشرفت و تعالی نصف دیگرش بشوند. بارها گفته ام و صدهابار خواهم گفت. اگر میخواهید پسرانی شجاع داشته باید مادرانی شجاع و با عزت تربیت کنید. در یک مقاله خوندم آمار پسران تو سری خور داره زیاد میشه. فک می کنید دلیلش غیر کم بودن عزت نفس دخترانیه که مادر شده اند؟ یکشنبه 19 اسفند 1386

hoormazd - امریکا - تگزاس God - ایران - لندن ایه معروفه و شریفه و انسانی والضربوهن رو یادت رفت بگی. یکشنبه 19 اسفند 1386

khasteh - فرانسه - استراسبورگ روز زن مبارک.با ارزوی موفقیت برای تمام زنانی که در همه جهان و بخصوص ایران عزیز در برابر نابرابریها و ظلم ودیکتاتوری قد علم کردهاند. یکشنبه 19 اسفند 1386

Nima 1 - سوئیس - زوریخ هشت مارس روز جهانی زن بر تمامی زنان مبارک باد. یکشنبه 19 اسفند 1386

khasteh - فرانسه - استراسبورگ زندگی مردم افتاده دست یک مشت بیمار روانی ! یکشنبه 19 اسفند 1386

بابک - ایران - سیزوار اقای God - ایران - لندن نظرات کاملا اشتباه می دهی در مورد چیزی که نمی دانی حرف نزن واحساسات دیگران را جریحه دار نکن واین... را بلغور نکن احتمالا این ... را از جای دیگری گرفته ای. پیغمبر اسلام را بیش از یک میلیارد ادم در دنیا پشت سرش ایستاده اند ان وقت تو ...توهین می کنی و مدیر سایت هم ان را چاپ می کند ... از عذاب خدا بترس .همه اندیشمندان جهان پیغمبر اسلام و کتاب اسمانی قران را قبول دارند تقسیر قران به این راحتی که شما می گویید نیست یکشنبه 19 اسفند 1386

YaShaR_RT - ایران - آذربایجان - تبریز جناب نعوذ بالله... !!!God - ایران – لندن من همه ایاتی رو که از قرآن اشاره کرده بودی رو خوندم با معنی دقیق والبته با تفسیر بزرگان دین, خوشبختانه به هیچ یک از برداشت هایی که شما بدان رسیده بودیدو من نرسیدم (بدون ذره ای جانب داری). نمی دونم منظورتان از اوردن این ایات ایجاد شک و گمان بین خوانندگان این مطالب بود یا قصد وارد ساختن تهمت و توهین به دین اسلام وپیامبر(ص) و یا تفسیر هایی که به رای خود به انها رسیده اید ( الله اعلم). اگر خودتان اینها رو خوانده و به این نتایج رسیده اید باز جای شکرش باقی هست که حداقل یکی پیدا شده که قران رو مطالعه کنه هر چند ناقص وبا برداشت های غلط.در زمانه ما هر کسی به نحوی از دین اسلام سوء استفاده می کند کسانی در لباس دین و کسانی در لباس های ضد دین و بحمدالله هم که اعضای عدل بدل طرفین کم نیستیند . من خودم به دین اسلام اسلام یقین کامل دارم با این که إشراف کامل به ان ندارم این را هم بحساب قصور خودم , اوضاع جامعه , برخی کج فهمی های متولیان دین و ضربات مشرکان ودشمنان انسانیت می گذارم . ذات خداوند پاک و کامل است ( به اعتقاد همه یکتا پرستان) پس پیام او (اسلام) و پیامبر او(محمد) هم از نا پاکی و نقصان مبراست . ولی دشمنان خداوند و انسانیت همیشه و در هر زمان و مکان و با هر وسیله سعی در نابودی این هدف داشته اند. شما مشکلات جوامع اسلامی را در دین اسلام نباید ببینی بلکه در خود جوامعی که ادعای اسلام را دارند جستجو کنی (ضعف فرهنگ و عدم شناخت درست از اسلام در کشور های مدعی اسلام مثل ایران و بسیاری از کشور های عربی و ...) مشکل از اون بالا نیست از این پایینه ( از ماست). بنا به گفته خداوند هم در دین هیچ اجباری نیست. هر کس ازاده هر طوری که معتقده عمل کنه , ولی...... ساغ اولاسینیز. یکشنبه 19 اسفند 1386

narges_QQ - امارات - دبی hussain - بریتانیا - لندن ممنون از حرفای قشنگتون . من نمیدونم جریان چیه این ایرانی ها آزادی رو فقط به حجاب میدونن ؟ God - ایران - لندن دلت خوشه دلیل و برهان آوردی ؟ ترجمه آیات از خودت بودده ؟ براتون متاسفم که انقدر زود خودتون رو باختین به این فکرایی که معلوم نیست از کجا اومده ! بگم غربی ؟ فکر شرقی ؟ جا و مکانش مهم نیست مهم اینه که خودتون رو فروختین . یکشنبه 19 اسفند 1386

mah1 - ایران - تهران نرگس نه ازادی به حجاب نیست. ازادی از اسمش معلومه به ا ز ا د یه. به حقه انتخابه به نداشتنه اجباره. من میخوام خودم انتخاب کنم. متنو بخون یعنی این زنها نمیفهن چی میگن؟ ما عقده بیرون ریختن نداریم ولی از اینکه چهارتا مردی که دستشون برسه خودشون ازهمه بدترن بیانو بهمون بگن.... حالمون به هم میخوره. یادمه رفته بودم گذرنامه مونده بودم یه اطاقی کجاست از یه افسری که رد میشد پرسیدم انگار رو زمین دنباله... میگشت . یه مثله ادم بهم نگاه نکرد موقع حرف زدن. مسخرهها همه چی رو به مسائل جنسی مربوط میکنن . اخر بهش گفتم اقا من اینجام کجارونیگا میکنی سخره ترش کرد رفت!)) یکشنبه 19 اسفند 1386

God - ایران - لندن توان بالقوه ی ایمان دینی در خفه کردن صدای محاسبه ی عقلانی چنان است که گوی سبقت را همه ی اسباب دیگر افراط گرایی ربوده است ******* ریچارد داوکینز یکشنبه 19 اسفند 1386

hoormazd - امریکا - تگزاس YaShaR_RT - ایران - آذربایجان - تبریز اولا قران تفسیر نداره چون بسیار پیش پا افتاده و ساده است.بر خلاف تصور شما اسلام در تمام کشورهای مسلمان مثل همه و هیچ تفاوتی در اجرای احکامش نیست چون احکامش هم خیلی شفاف و خشکه.پس نگو اسلامی که ما در ایران داریم اسلام نیست.اتفاقا خود اسلامه.ثانیا شما به هیچوجه نمیتونی با دلایل عقلی و منطقی اثبات کنی محمد فرستاده خداست و قران هم کتابشه.اتفاقا مشکلات تمام جوامع اسلامی خود خود خود اسلامه چون قوانینش هم ضد انسانیه هم به درد نخور.مشکل اینه که علم و ازادی و مدرنیته نمیتونن با مذهب همسو باشن.مشکل اینه که شما مقام خدا رو در حد دین میارید پایین تا دینهای ساخته دست بشر رو مقدس جلوه بدین... یکشنبه 19 اسفند 1386

بابک - ایران - سیزوار اقای nasle javan - ایران - تهران تو هم بی دلیل تا ئید میکنی واقعا عقل و فهم درستی نداری عناد داری ...بهتر است به یک روان پزشک مراجعه کنی یکشنبه 19 اسفند 1386

jimbo - ایران - ناکجااباد قران در بستر تارخ ناگزیر بوده یک سری بیاناتی رو داشته باشه فراموش نکنین در عصری امده که دخترها زنده بگور میشدن نه قرن 21 قران یک نوید ازادی بخش بوده برای زنان در عصر جاهلیت سه‌شنبه 21 اسفند 1386

سوین - ایران - تهران بزرگ God - ایران - لندن ، خیلی خوشحالم که می بینم هستند کسایی که تو باتلاق خرافاتی که ایرانی رو داره تو خودش فرو می کشه گرفتار نشدن. ممنون از اطلاعاتی که دادید . امیدوارم دوستای دیگه بخونن و سعی نکنن نا آگاهانه جبهه گیری کنن. چهار‌شنبه 22 اسفند 1386