سپندار مذگان

سپندار مذگان

نگرد، نیست. اگر حتی سالنامه را زیر و رو هم کنی، ردپایی از «ولنتاین‌»‌ نمی‌یابی. شاید گردآورندگان تقویم فراموش کرده باشند آن را در میان سایر روزهای ویژه و پرطمطراق ایرانی یا اسلامی جای دهند؛ اما مگر می‌شود این افراد هر سال مرتکب چنین اشتباهی شوند، آخر این چه جشنی است که این‌گونه دل از دخترها و پسرهای جوان برده و اسم و رسمی از آن نیست....

طرح: ساسان ضرابیذهن خود را بیش از این درگیر یافتن مقصر نکن؛ آخر قصوری رخ نداده فقط مرغ همسایه دوباره هیبت غاز به خود گرفته است.

اگر هزار توی تاریخ ایران باستان را جست‌وجو کنی این جشن را با نام دیگری می‌یابی. جشن اسفندگان (سپندار مذگان) همان جشنی است که امروز با نام ولنتاین بر سر زبان ایرانی‌ها است.

اما این ولنتاین چه بلوایی که به پا نکرده، بسیاری از مدت‌ها پیش، تدارک آن را دیده‌اند؛ با اینکه این جشن در گذشته در میان جوان‌ترها رواج داشته؛ اما حالا زوج‌هایی را که مدت‌ها از دوران تاهلشان می‌گذرد نیز به تلاطم انداخته است.

با این همه بسیاری از کسانی که احساسات میهن‌دوستانه هنوز در افکارشان موج می‌زند مخالف برگزاری جشن‌های فرنگی در ایران هستند.

چنانکه دکتر میرجلال‌الدین کزازی، استاد دانشگاه و اسطوره‌شناس برجسته ایرانی نیز وقتی مطلع می‌شود که «ولنتاین» تا این حد در ایران رواج یافته، می‌گوید: «به راستی مایه دریغ و اندوه من است که ما ایرانیان که یکی از دیرینه‌ترین و باشکوه‌ترین فرهنگ‌های جهانی را که گنجینه گران‌بهای نیاکان‌ ما است، داریم و بدان می‌نازیم، اما به جشن‌ها یا دیگر هنجارهای فرهنگی بیگانگان روی بیاوریم.

بی‌هیچ گمان بهتر آن است که اگر می‌خواهیم زنان ایرانی را در جشنی گرامی بداریم از جشن باستانی اسپندگان بهره ببریم که صدها سال پیش از جشن رومی «لوپرکالیا» یا جشن ترسایی ولنتاین پدید آمده است و آیین‌ها ‌و رسم و راه‌های آن یک سره ایرانی است و با منش و فرهنگ و تاریخ ما سازگار.»

او در ادامه درخصوص پیوند جشن‌های ایرانی با جشن ولنتاین می‌افزاید: «جشن والنتین یا ولنتاین، جشنی است که در 14فوریه برگزار می‌شود. این جشن از جشن‌هایی است که در فرهنگ ترسایی از فرهنگ باستان به یادگار مانده است.

در روم کهن جشنی در پانزدهمین روز از ماه فوریه برگزار می‌شده است که «لوپر کالیا» نام داشته است. این جشن به لوپرکوس، خدای باروری و زرخیزی بازخوانده می‌شده است. یکی از آیین‌ها در این جشن آن بوده است که دختران جوان رومی که خواهان یافتن شوهر بوده‌اند نام‌های خود را می‌نوشتند، درگلدانی می‌ریخته‌اند مردان جوان رومی به بازی بخت، یکی از این نام‌ها را بیرون می‌آورده‌‌اند؛ از آن پس این دختر و پسر جوان همانند نامزدهای امروزی چندی با یکدیگر می‌گذرانیده‌اند تا اگر به هم‌داستانی رسیدند، با هم پیوند زناشویی برقرار کنند.»

این استاد دانشگاه می‌افزاید: «در روم ترسا کیش این جشن در روز چهاردهم فوریه برگزار می‌شده است، آنچه از جشن باستانی در این جشن نو برجای مانده است، این است که این جشن هم به گونه‌ای جشن زنان شمرده می‌شود.

در جشن ولنتاین مردان به زنان دلخواه خود گل یا شیرینی ارمغان می‌کنند.

اگر این جشن بدین‌نام خوانده می‌شود بر پایه بازگفتی از آنجاست که آن را به یکی از هفت‌مرد شهید ترسا باز می‌خوانند که والنتینوس نام داشته است.

در سده سوم میلادی کلودیوس دوم امپراتور روم، والنتینوس را که به آیین ترسایی گرویده بوده است بدان فرا می‌خواند که به کیش کهن باز گردد والنتیوس نمی‌پذیرد، از این روی کلادیوس به کشتن او فرمان می‌دهد.

دختر زندان‌بان وی، او را دوست می‌داشته است، والنتینوس پیش از مرگ نامه‌ای به این دختر می‌نویسد. آن نامه زمینه‌ای شده است برای نامیدن این جشن به جشن ولنتاین.»دکتر کزازی می‌گوید: «اما آنچه این جشن را با جشن‌های ایرانی پیوند می‌دهد تنها یک ویژگی در آن است، ویژگی مهم بزرگداشت زنان در این جشن رومی و ترسایی است از این رو جشن ولنتاین را می‌توانیم با جشن اسپندگان بسنجیم.

این جشن، جشنی بوده که ایرانیان آن را در بزرگداشت سپندارمذ یا سپنتا ارمئیتی که از فرشتگان زرتشتی است، برگزار می‌کرده‌اند. سپندارمذ پنجمین امشاسپند یا فرشته بزرگ است که واپسین ماه سال، پنجمین روز از ماه به نام او نامیده می‌شود.»

او این جشن را جشن زنان می‌خواند و می‌گوید: در این جشن مردان ایرانی زنان خود را سرگرم می‌داشته‌اند، برخود بایسته می‌دانسته‌اند که ارمغانی به آن پیشکش کنند.
 
به هر روی از دید زمان برگزاری نیز جشن اسپندگان که در پنجمین روز از اسفندماه برگزار می‌شده است، با جشن لوپرکالیا نزدیک است. جشن ولنتاین را ما ایرانیان برگزار نمی‌کنیم. مگر خانواده‌هایی که آن‌چیستی ایرانی بودن خود را فرو نهاده‌اند و فرنگی‌وار رفتار می‌کنند.»
Azi joon - ایران - مشهد
29 بهمن روز واقعی عشق بر همه ایرانیان دنیا مبارک. به خصوص بهvira-تهران و nirvana jon تبریک میگم...روز عشق مبارک دوستان عزیز.
دوشنبه 29 بهمن 1386

hussain - بریتانیا - لندن
یکی میگه 29 بهمنه! حالا اینجا جدیدا اعلام میشه 5 اسفند!! کدوم درسته بالاخره... بازم نبود فیلد منبع خبر حس میشه!
دوشنبه 29 بهمن 1386

aynaza - ایران - تبریز
مبارک باشه..به امید روزی که ایرانی گونه زندگی کنیم و ایرانی باشیم.
دوشنبه 29 بهمن 1386

طاطا - ایران - ایران
اگر جوانان ما ازاین جریان تبعیت میکنند فقط به دلیل اینه که کمبود این مناسبت ها رو درفرهنگ ایرانی حس میکنند. ما اینقدر درگیر مناسبت های اسلامی هستیم که از فرهنگ خودمون هیچی نمیدونیم درصورتی که همانطورکه ما عید نوروز وشب یلدای خودمون رو جشن میگیریم این مناسبت هم به جای ولنتاین جای خودشو داشت . جوانان ما کمی بیشتر باید دنبال ریشه وفرهنگ خودشون باشن و کمی هم اهل تحقیق و کمی عشق به تمدن بزرگ ایرانی و برای هرمناسبتی خودشونو آویزون غرب نکنن آخوندا از خدا میخوان که مردم ازریشه ایرانی فاصله بگیرند درعوض مردم هم برای دهن کجی به اونا غربزده شدن یعنی شدیم از اینجا رونده وازاینجا مونده
دوشنبه 29 بهمن 1386

طاطا - ایران - ایران
29 بهمن روز سپندار مهرگان روز مهر و دوستی وعشق را همانند ایرانیان 3000 سال پیش به جای ولنتاین جشن میگیریم . ایرانی ایرانی باش
دوشنبه 29 بهمن 1386

vira - ایران - تهران
ازی جون برای شما هم مبارک .
دوشنبه 29 بهمن 1386

Azi joon - ایران - مشهد
اطلاعات در مورد 29 بهمن رو از بخش فرهنگی سایت ایرنا می تونین بگیرین.
دوشنبه 29 بهمن 1386

parsian world - فیلیپین - مانیلا
این روز سپندار مذگان تا حالا کجا بود که ما خبر نداشتیم؟ تا دیدند تب و تاب ولنتاین در بین مردم مخصوصا جوانان چه شور و شوقی ایجاد کرده یادشون افتاده که ما تو فرهنگ خودمون هم یک روز ولنتاینی داریم. خوب چی میشد اینو از همون اول معرفی میکردید. در ضمن این روز را به همه عشاق واقعی و طالبان حق و حقیقت راستین و همچنین دوستان خوبمان در سایت ایرانیان انگلستان تبریک می گویم.
دوشنبه 29 بهمن 1386

nirvana jon - ایران - تهران
مرسی Azi joon - ایران - مشهد طبق تقویم زرتشتی ها 5 اسفند روز سپندار مذ هستش. ای کاش رسانه ها تلاش میکردند تا دوباره این رسم کهن زنده بشه. من هم پیشاپیش تبریک میگم . مخصوصا به vira - ایران - تهران
سه‌شنبه 30 بهمن 1386

kamran1955 - ایران سرزمین جاوید - تهران شهر یاران
با سپاس فراوان از مدیران این شبکه برای درج چنین مقالات زیبایی. از سوی همه ی ایرانیان راستین از شما سپاسگزاری می کنم. ای کاش بیشتر با جشن های زیبای ایرانی آشنا می شدیم تا جایگزین مناسبت های بیگانه چه تازی چه فرنگی کنیم. سپندارمذگان بر همه ی شما یاران ایرانی خجسته و فرخنده باد. شادباش فراوان - دوست دار همه ی ایرانیان - کامران بهمنی
سه‌شنبه 30 بهمن 1386

shahrzad1349 - ایران - کرج
بر پایه نظر اساتید عزیزی همچون دکتر تورج پارسی و رضا مرادی غیاث ابادی تاریخ صحیح این جشن 5 اسفند است نه 29 بهمن.
سه‌شنبه 30 بهمن 1386

vira - ایران - تهران
نیروانا جون من هم به تو تبریک میگم . در ضمن من همیشه اسم نیروانا رو خیلی دوست داشتم . هم معنی زیبایی داره هم اسم یک گروه معرکه بود که خواننده اش متاسفانه خودکشی کرد .
سه‌شنبه 30 بهمن 1386

hussain - بریتانیا - لندن
تا دعوا رو بین خودمون حل نکنیم چطور انتظار می خواین داشته باشین که اسفندگان یا سپندگان یا چه می دونم سپندار مزگان جای والنتاین رو بگیره که هر سال دمش کلفت تر میشه تو فرهنگ ایرانی؟؟؟!!!
سه‌شنبه 30 بهمن 1386

kamran1955 - ایران سرزمین جاوید - تهران شهر یاران
هم میهن گرامی خانم شهرزاد 1349 از کرج. درود بر شما. فرموده ی سرکار کاملاْ به جاست. پنجم هر ماه در گاهشمار باستانی نامش سپندارمذ بوده که در ماه سپندارمذ (اسفند) که روز و ماه هم نام می شدند و سپندارمذگان نام می گرفتند جشن مهرورزی برگزار می شد. در این گاهشمار هر ماه سی روز بود. اما برابر نظر استاد گرامی آقای رضا مرادی غیاث آبادی در زمان جلال الدین ملکشاه سلجوقی که گروهی به رهبری خیام تصمیم به آفرینش گاهشماری اعتدالی بر اساس گاهشمار طبیعی گرفتند که روز نخستین سال با آغاز بهار و حلول برج حمل برابر باشد ناچار شش ماه را سی و یک روز و یک ماه (سپندارمذ) را 29 روز محاسبه کردند تا نخستین روز هر سال دقیقاْ برابر با آغاز بهار شود. بنابراین سال اعتدالی 5 روز بیشتر از سال باستانی شد و روز سپندارمذگان نیز به همین ترتیب 5 روز به پیش آمد. این گاهشمار همان است که امروز مورد بهره برداری ماست و به تقویم جلالی مشهور است (و من دوست تر دارم آن را گاهشمار خیام بنامم) و دقیق ترین و کامل ترین گاهشمار جهان است. با درود و بدرود. جاوید ایران و پاینده ایرانی. کامران بهمنی
چهار‌شنبه 1 اسفند 1386

vira - ایران - تهران
چه توضیح زیبایی دادید اقای بهمنی . با تشکر که معلومات خودتون رو در اختیار کاربران گذاشتید . شخصا بسیار خوشحالم که مطلبی از ایرن باستان یاد گرفتم .
چهار‌شنبه 1 اسفند 1386

Kamran1955 - ایران سرزمین جاوید - تهران شهر یاران
هم میهن ارجمند خانم ویرا از تهران - با درود و سپاس از پیام زیبایتان و تبریک که چنین روحیه ای برای فراگرفتن دارید. اگر همیشه در حال فراگرفتن باشید دانش و معلومتتان بیشتر و بیشتر می شود. من هم خود را همواره دانشجویی می دانم و که می خواهم بیشتر و بیشتر یاد بگیرم و مگسی هستم در عرصه ی سیمرغ. بازهم سپاس و بدرود. پاینده باشید. بهمنی
پنج‌شنبه 2 اسفند 1386

vira - ایران - تهران
با تشکر از شما اقای بهمنی . وجود افرادی مثل شما باعث افتخار برای من به عنوان یک ایرانیست . امیدوارم باز هم بتونم از مطالب پر محتوای شما در این سایت استفاده کنم . پاینده باشید .
پنج‌شنبه 2 اسفند 1386

رأی دهید
نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.