چگونه بی عدالتی گسترش می یابد
رأی دهید
چگونه بی عدالتی گسترش می یابد
یارانه روشى است براى نزدیک تر کردن طبقات محروم به برخوردار از این راه که قدرت خرید کالاهاى اساسى را که مورد نیاز اقشار فرودست اجتماعى است، با پرداخت هاى گوناگون در سطح نازلى حفظ مى کند.
اما درکشور ما متاسفانه کارکرد برعکسی پیداکرده است به این شکل که پر در آمدها سهم بیشتری از یارانه می برند تا کم در آمدها. این کار گرچه در جهت یک نگرش عدالت خواهانه صورت می گیرد ولی خود به منشا بی عدالتی تبدیل شده است.
مشکل و مسأله از آنجا شروع مى شود که این راه و روش آرام آرام تبدیل به راهى غیر عادلانه شده است مثلاً بر اساس پژوهش هاى صورت گرفته، در حال حاضر سهم دهک دهم درآمدى جامعه ۱۰ درصد پر درآمدترین اقشار جامعه از یارانه است.
در مورد بنزین، گازوئیل، برق، نفت سفید، گاز، دارو، قند و شکر به ترتیب معادل ۳۳%، ۳۳%، ۱۷%، ۹/۸، %۱۷، ۱۸%%، ۱۲% از یارانه ها را دهک اول مصرف مى کند، درحالى که دهک دهم یعنى کم درآمدترین اقشار به ترتیب ۰/۸% ، ۱%، ۳/۹%، ۵/۲% ، ۳/۷%، ۴% و ۶/۵% از این اقلام را مصرف مى کند.
در بین کشورهاى اروپایى، انگلستان بدترین وضعیت توزیع درآمد را دارد که بین دهک بالا و پائین ۹/۹ برابر فاصله است. این تفاوت در ایران بین مناطق روستایى ۲۰ برابر و در مناطق شهرى ۱۵ برابر است که این در واقع در رابطه با میزان درآمد گروه هاى مختلف نشانگر توزیع ناعادلانه است.
توزیع درآمد ها در ۱۰ دهک و روند آن در سال هاى مختلف و مناطق شهر و روستایى نشان مى دهد: نسبت مالکیت خودرو در بین دهک هاى مختلف این گونه است که ۱۰% بالا ۳۶% خودرو به خودش اختصاص داده، ولى سهم ۱۰% پائین نیم درصد است.در واقع ۷۲ برابر تفاوت وجود دارد.
در مورد مصرف بنزین سهم ۱۰% بالا ۳۳%، سهم ۱۰% پائین ۰/۸% است که ۴/۱ برابر تفاوت وجود دارد. اگر بیستک آن را حساب کنیم، ۲۰% بالا ۵۰% از مصرف بنزین را به خودش اختصاص داده و ۲۰% پائین ۲/۸% را که ۱۷/۸ برابر تفاوت وجود دارد.
در مورد مصرف گازوئیل سهم ۱۰% بالا ۳۳% (مربوط به گازوئیل خانگى) سهم ۱۰% پائین ۱% است که ۳۳ برابر است. با ۲۰% بالا ۵۴% و ۲۰% پائین ۳% که ۱۸ برابر تفاوت دارد.
در رابطه با مصرف گاز بین ۱۰% بالا و ۱۰% پائین ۴/۵ برابر تفاوت وجود دارد و تفاوت ۲۰% بالا و پائین ۳/۴ برابر است، در رابطه با مصرف برق سهم ۱۰% بالا ۱۷% و سهم ۱۰% پائین ۴/۷% است و لذا ۳/۷ برابر تفاوت وجود دارد.
در رابطه با سهم دهک هاى درآمدى از مصرف روغن نباتى این گونه است که دو برابر بین دهک بالا و پائین تفاوت وجود دارد. توزیعش نسبت به برخى از اقلام انرژى بهتر است، در مورد قند و شکر ۱/۷ برابر تفاوت بین دهک بالا و پائین یا ۱/۵ برابر بین ۲۰% بالا و پائین مشاهده مى شود.
در مصرف دارو ۴/۵ برابر بین دهک بالا و پائین تفاوت وجود دارد. هرچه دهک هاى درآمدى به سمت بالا مى رود، به جهت این که مبنا، مبناى مصرف بوده و یارانه با تأثیر روى قیمت ها پرداخت شده، میزان یارانه هایى که از آن استفاده مى کنند، بیشتر است که دهک دوم ۲۰% از مجموع یارانه ها را استفاده مى کند که در مجموع آن نسبت سهم دهک دهم به دهک اول ۵/۴ برابر است.
همه این موارد نشان می دهد که پولدارها بیشتر از خدمات عمومی و رفاهی بهره مند می شوند.به نظر می رسد آنچه از شیوه کنونی پرداخت یارانه به دست آمده نتوانسته شکاف طبقاتی را کاهش دهد و همچنان اقشار کم در آمد با مشکلات عدیده مواجه هستند.
