یادداشت جدید رئیس جمهور در وبلاگ شخصی اش

یادداشت جدید رئیس جمهور در وبلاگ شخصی اش

رئیس جمهور در جدیدترین پست وبلاگ شخصی خود ضمن بیان مقدمه ای، به فرازهایی از نامه امیرالمومنین علی (ع) به مالک اشتر، به عنوان راهنمای حکمرانی اسلامی پرداخت. وی در این نوشته تأکید کرده است: لبخند رضایت کودکی یتیم، که به حق خود می رسد بر رضایت سیاستمداران ‏مستکبر و سیری ناپذیر ترجیح می یابد و قدردانی پیرزنی رنجدیده که از ظلمی رهایی یافته از ‏صدها مدال رسمی و تقدیر جهانی ارزشمندتر خواهد بود.‏ متن کامل این نوشته در ادامه آمده است: 

نوع نگاه به حکومت و حکمرانی، عامل اصلی در تعیین نحوه تعامل با مردم است. اگر حکومت ‏را امتیاز و طعمه ای برای حکمرانان بدانیم، دوره حکمرانی تبدیل به فرصتی خواهد شد برای ‏ارضای امیال شخصی و گروهی و فخرفروشی و خوشگذرانی حاکمان.‏ اما اگر حکومت در نظر ما مسئولیتی در برابر خداوند برای اقامه عدل و تکلیفی برای احقاق ‏حقوق عامه و خدمت به خلق خدا و یاری مظلومان باشد، آنگاه آنچه اهمیت می یابد تنها مصالح ‏امت خواهد بود و حاکمان، دیگر خود را برتر از سایر مردم نخواهند دانست و برای خود شانی جز ‏خدمتگزاری قایل نخواهند شد.‏ در چنین دیدگاهی، هدف نهایی جلب رضایت پروردگار از طریق خدمت به بندگان او و ‏گسترش عدالت و معنویت است و این همان هدفی است که جز با سرسپردن به آستان حضرت ‏حق دست یافتنی نیست و برای تحقق آن بذل جان و بلکه آبرو نیز شیرین است.‏ با چنین منطقی، لبخند رضایت کودکی یتیم، که به حق خود می رسد بر رضایت سیاستمداران ‏مستکبر و سیری ناپذیر ترجیح می یابد و قدردانی پیرزنی رنجدیده که از ظلمی رهایی یافته از ‏صدها مدال رسمی و تقدیر جهانی ارزشمندتر خواهد بود.‏ نظام جمهوری اسلامی ایران نیز بر همین دیدگاه استوار است و در آن چارچوب حکومتی و ‏شرح وظایف حاکمان، از منابع و متون اسلامی که حقیقتا می توان آن را بهترین راهنما برای ‏حکمرانی خوب و خدمت صادقانه دانست، استخراج شده است. ‏ ‏                                                                                    ***‏ شب گذشته فرصتی دست داد تا در کنار خانواده، کتاب شریف نهج البلاغه را که از ‏ارزشمندترین متون دینی ماست، مرور کنم.‏ طبعاً به عنوان کسی که مدتی است سنگین ترین بار اجرایی کشور را عهده دار شده است، ‏ترجیح دادم تا از این فرصت استفاده کنم و بار دیگر نامه امام علی (علیه السلام) خطاب به مالک ‏اشتر را که در آن شیوه های صحیح حکمرانی تشریح شده است همراه با همسر و فرزندانم، ‏مطالعه نمایم.‏ آنچه در این نامه ارزشمند، که نامه پنجاه و سوم از این کتاب شریف است آمده، بدون شک ‏والاترین منشور مدیریت اسلامی است.‏ در این جا فرازهایی از این متن متین را که بیشتر برایم جلب نظر می کرد می آورم و همگان ‏به خصوص همکاران عزیزم در دولت را دعوت می نمایم تا آنها نیز بار دیگر با مراجعه به کتاب ‏نهج البلاغه و مطالعه کامل فرمان حضرت به مالک اشتر، جهت انطباق هر چه بیشتر عملکرد ‏خود با دستور العملهای ایشان تلاش روزافزون داشته باشند.‏ اگرچه باید گفت که فاصله ما با آنچه امیرالمؤمنین از ما خواسته، بسیار بسیار زیاد است، اما ‏می توان و باید برای کم کردن این فاصله ها تلاش نمود.‏ ‏فرازهایی از نهج البلاغه: ‏"ای مالک، قلبت را از رحمت، محبت و مهرورزی نسبت به مردم مالامال (پر) کن. مبادا نسبت ‏به آنان مانند حیوان درنده خو باشی که شکار آنان را غنیمت بشماری؛ زیرا مردم دو دسته اند، ‏یا برادر دینی تو هستند یا شبیه تو در خلقت.‏ ‏لغزشهایی از آنان سر می زند، و خطاهایی بر آنان روی می آورد، و از روی عمد یا خطا دچار ‏تجاوز می گردند. مردم را از بخشش و چشم پوشیهای خود آنچنان بهره مند ساز که دوست ‏داری مثل آن را خدا برای تو عطا فرماید. زیرا اگرچه مقام تو بالاتر از آنان است، اما مقام زمامدار ‏تو بالاتر از توست، و خداوند نیز فوق زمامدار توست، و خداوند رسیدگی به امور مردم را از تو ‏خواسته، و تو را به وسیله آنان آزمایش کرده است.‏ ‏                                                                           ***‏ و از عفوی که کرده ای هرگز نادم مشو، و به کیفری که داده ای هرگز شادمان مشو، و مادامی ‏که راهی برای گریز داشته باشی به غضب و پرخاش مشتاب.‏ ‏                                                                            ***‏ و اگر با مقام و قدرتی که داری، دچار تکبر یا خود بزرگ بینی شدی به بزرگی حکومت ‏پروردگار که برتر از توست بنگر، که تو را از آن سرکشی نجات می دهد، و تندروی تو را فرو می ‏نشاند، و عقل و اندیشه ات را به جایگاه اصلی باز می گرداند.‏ ‏                                                                            ***‏ ای مالک، میان خدا و مردم از یک طرف و خودت و خاندانت و آن کس از مردم که او را دوست ‏می داری از طرف، دیگر انصاف برقرار کن. اگر انصاف برقرار نکنی، ستم ورزیده ای و هر کس که ‏به بندگان خدا ستم روا دارد، خداست که از طرف بندگانش دشمن آن ستمکار است، و هر کس ‏که خدا با او خصومت کند، کاری از پیش نمی برد و چاره ای نخواهد داشت، و چنین شخصی در ‏حال جنگ با خدا است تا آنگاه که از ستمکاری برگردد و توبه نماید.‏ آگاه باش که هیچ چیزی بیش از رفتار ظالمانه، موجب تغییر نعمت خداوندی و تسریع در ‏انتقام او نمی شود؛ زیرا خداوند شنونده دعای ستمدیدگان است، و در کمین ستمکاران.‏                                                                        ‏***‏ باید محبوب ترین امور در نزد تو، میانه ترین در حق، فراگیرترین در عدالت ، و جامع ترین آنها ‏در جلب رضایت مردم باشد؛ زیرا غضب عموم، رضایت خواص را زیر پا خواهد گذاشت؛ و غضب ‏خواص در صورت رضایت عموم مردم، قابل چشم پوشی می شود و اهمیتی نخواهد داشت.‏ خواص در دوران صلح و آرامش، بیش از سایر افراد مردم سبب تکلف و مشقت زمامداران ‏هستند و در روزگار سختی نیز یاریشان کمتر، و در اجرای عدالت از همه ناراضی تر و در خواسته ‏هایشان مصرتر و در عطا و بخشش ها کم سپاس تر و در پذیرش عذر و دلیل، در صورت امتناع ‏زمامدار از عطا، سختگیرترند... و هیچ فرد و گروهی در حوادث بزرگ روزگار مانند خواص، کم ‏صبر و بی تحمل نیستند.‏ و در حالیکه که ستون های استوار دین و اجتماع مسلمانان و وسیله دفع دشمنان، عموم مردم ‏هستند، پس گوش تو، شنوای سخنان این مردم و تمایل تو، به سوی آنان باشد.‏ ‏                                                                    ***‏ ای مالک، دورترین و مبغوض ترین مردم در نزد تو کسی باشد که بیشتر به دنبال عیب جویی و ‏ابراز عیوب مردم است؛ زیرا در مردم عیوبی است که شایسته ترین انسانها برای پوشاندن آنها ‏زمامدار است، پس به دنبال کشف آنچه را که از تو پوشیده است، مباش. زیرا جز این نیست که ‏تکلیف تو پاک کردن چیزیست که بر تو ظاهر گشته است. و خداوند متعال خود درباره آنچه از ‏تو مخفی است حکم خواهد کرد.‏ ای مالک، تا می توانی پرده بر روی آنچه باید پوشیده شود بینداز، تا خداوند سبحان آنچه را که ‏می خواهی از تو برای مردم پوشیده بماند، مخفی بدارد. گره هر کینه را از دلهای مردم باز کن، و ‏عامل هرگونه عداوت را از خود دور کن، و از هر امری که برای تو واضح نیست کناره بگیر، و ‏هرگز در تصدیق سخن چین شتاب مکن، زیرا سخن چین خیانت پیشه است، اگر چه خود را ‏خیرخواه جلوه می دهد.‏ وهرگز با بخیل مشورت مکن که تو را از بخشش و احسان باز می دارد و وعده فقر به تو می ‏دهد، و ترسو را هم در مشورت دخالت مده؛ زیرا در انجام کارها روحیه تو را ضعیف می کند، و ‏حریص را از این کار مهم دور بدار؛ زیرا حرص را از روی دشمنی در نظر تو می آراید. همه این ‏صفات پست بخل، ترسویی و حرص غرایزی است گوناگون که ریشه همه آنها بدگمانی به ‏خداست.‏                                                                          ‏***‏ بدترین وزرای تو کسی است که پیش از تو، وزارت اشرار را داشته و در گناهان، شریک آنان ‏بوده است . هرگز او را از خواص خود قرار مده؛ زیرا آنان یاران گنه کارانند، و برادران ستمکاران، ‏و تو می توانی جانشینانی بهتر از آنان پیدا کنی که قدرت فکری و نفوذی مثل آنان داشته و در ‏عین حال از وزر و وبال گناهان آنان به دور باشند، کسانی که هیچ ستمکاری را در ستم ورزی و ‏هیچ گنهکاری را در ارتکاب گناه کمک نکرده اند.‏ زحمت آنان برای تو کمتر، و یاری آنان برای تو نیکوتر است و از نظر عطوفت به تو مایلتر، و با ‏غیر از تو کم انس تر می باشند. پس این گونه انسانهای ممتاز را خاص مجالس سری و علنی ‏خود قرار بده. نزدیک ترین خواص در نزد تو حق گو ترین آنان باشد اگر چه تلخ باشد، و آن ‏شخص باید که در مواردی که خداوند برای اولیایش نمی پسندند، کمترین یاری را به تو نماید. ‏خواه خوشایند تو باشد یا ناخوشایندت.‏ ‏                                                                     ***‏ و همواره به مردمی که اهل پرهیزگاری و صدقند بپیوند. سپس آنان را امر کن که در شأن تو ‏مبالغه نکنند و تو را به خاطر عدم ارتکاب باطل ستایش نکنند؛ زیرا ستایش زیاد خودپسندی را ‏به دنبال می آورد و انسان را به سرکشی رهنمون می سازد.‏ ای مالک، هرگز نیکوکار و بدکار نزد تو مساوی نباشد؛ زیرا چنین تسویه ای نیکوکاران را به ‏انجام کارهای نیکو بی رغبت، و مردم بدکار را به کارهای زشت، تحریک و تشویق می نماید. هر ‏کدام از آنان را بر اساس کردارشان پاداش بده.‏ ‏                                                                     ***‏ و هرگز سنتی نیکو را که پیشتازان این امت به آن عمل نموده، موجب انسجام امت شده، و ‏مردم جامعه بر مبنای آن به حیات صالحه نایل گشته اند مشکن، و هرگز سنتی را بنیان مگذار ‏که به چیزی از سنن گذشته ضرر برساند، که در نتیجه پاداش نصیب سنت گذاران نیکو شود، و ‏وبال سنت شکنی گریبان تو را بگیرد.‏ ای مالک، برای بهره برداری از علم عالمان، زانوی تعلم در برابر آنان بر زمین گذار، و برای اخذ ‏حکمت از حکما، با آنان به تبادل نظر بپرداز؛ زیرا علم و حکمت آنان تأثیر قطعی در اصلاح امور ‏جامعه تو خواهد داشت، و هر آنچه که حیات مردم را پیش از تو قوام می داد، تثبیت خواهد ‏نمود.‏ و بدان که مردم، متشکل از طبقاتی هستند که مصلحت زندگی بعضی از آنان تأمین نمی شود ‏مگر با بعضی دیگر، و هرگز با قسمتی از آن طبقات نمی توان از قسمت دیگر بی نیاز گشت، از ‏آن جمله است: لشکریان خدا، کاتبان عمومی و خصوصی، قضات عادل، اهل انصاف و سازش ‏دهندگان مردم با یکدیگر، وصول کنندگان مالیات از مردم ذمی و مسلمین، بازرگانان و ‏صنعتگران، و نیز طبقه پایین از حاجتمندان و بینوایان، و خداوند متعال در کتاب خود یا سنت ‏پیامبرش سهم و موقعیت هر یک از آنان را مشخص فرموده است، و این پیمانی است از سوی ‏خدا که نگهداری آن بر ما لازم است.‏                                                                      ***‏ طبقه پایین مردم از حاجتمندان و بینوایانند که کمک به اداره زندگی آنان لازم است، و قانون ‏خدا برای هر یک از آنان امکانی نهاده است، و برای مصالح هر یک از آنان حقی است که بر عهده ‏زمامدار است، و زمامدار نمی تواند از حقیقت آنچه که از حق آنان بر عهده دارد بر آید مگر با ‏کوشش و استمداد از خداوند متعال، و آماده کردن نفس خود برای التزام به حق و شکیبایی در ‏همه موارد، چه آسان باشد چه دشوار.‏ ‏                                                                    ***‏ و قطعی است که بهترین روشنایی چشم زمامداران، گسترش و نفوذ دادگری در جامعه و ظهور ‏محبت مردم در جامعه است.‏ و قطعی است که محبت مردم بروز نمی کند مگر با آسودگی خاطر آنان نسبت به زمامداران، و ‏خیرخواهی مردم جامعه به وجود نمی آید مگر به وسیله اطلاع و احاطه آنان درباره زمامداران، و ‏احساس اندک بودن سنگینی حاکمیت آنان، و ملول نبودن از طولانی شدن حکومتشان.‏                                                                     ‏***‏ و معاونان خود را با دقت کامل زیر نظر بگیر در آن هنگام که کسی از آنان دست به خیانت ‏گشود و این خیانت را اخبار بازرسان مخفی تأیید کرد، از جنبه شهادت به آن اخبار اکتفا نموده، ‏و او راکیفر کن، و آن چه را که به دست آورده است، از او بگیر و او را به موقعیت ذلت و خواری ‏بکشان و با نشان خیانت او را مشخص نما و ننگ اتهام را بر گردنش بیاویز.‏ ‏                                                                  ***‏ ای مالک، آباد کردن زمین در نظرت با اهمیت تر از اخذ مالیات باشد؛ زیرا مالیات بدون آبادی ‏قابل دریافت نیست، و هر کس بدون آباد کردن زمین مالیات مطالبه کند، شهرها را خراب کرده ‏و بندگان خدا را به هلاکت رسانده و روزگار زمامداری او مدت زیادی به طول نمی انجامد.‏ ‏                                                                 ***‏ سپس ای مالک، خدا را، خدا را در نظر بگیر درباره طبقه پایین از مردمی که درمانده اند، از ‏بینوایان و نیازمندان و مشقت زدگان و زمینگیران؛ زیرا در این طبقه مردمی قانع و حاجتمند ‏وجود دارند، حق خدا را که از تو مراعات آن را درباره آنان خواسته است حفظ کن، و برای آنان ‏قسمتی از بیت المال و قسمتی از عایدات را در هر شهری در نظر بگیر.‏ زیرا برای آن بینوایان و نیازمندان که از جایگاه تو دورند، همان حقی وجود دارد که برای ‏نزدیکان، و تو باید حق همه آنان را مراعات نمایی. ای مالک، هشیار باش که سرمستی تو را از ‏آنان غافل نکند؛ زیرا تو به بهانه اشتغال به کارهای بزرگ از ضایع کردن حق کوچک معذور ‏نیستی، و هرگز توجه خود را از آنان دور مساز، و از روی تکبر روی از آنان برمگردان.‏ و امور کسانی از این طبقه را که نمی توانند به حضور تو برسند و مردم به آنان با دیده تحقیر ‏می نگرند و آنان را پست می شمارند، تحت نظر بگیر... سپس درباره این طبقه مستمند چنان ‏رفتار کن که روز دیدار با خداوند سبحان معذور باشی و سربلند.‏ این طبقه از دیگر مردم جامعه به انصاف (و عدل و محبت) نیازمندترند. حقوق همه مردم و ‏طبقات جامعه را چنان ادا کن که در نزد خدا معذور و سربلند باشی. اداره شؤون ایتام و کسانی را ‏که گذشت سالیان عمر، آنان را ناتوان ساخته است، از کسانی که درمانده اند و دست نیاز دراز ‏نمی کنند با دقت و توجه به عهده بگیرو به آن ملتزم باش. اگرچه این دقت و تعهد بر زمامداران ‏و التزام به همه انواع حق سنگین است، امّا خداوند متعال این سنگینی را برای کسانی که طلب ‏عاقبت نموده و نفس خود را درباره حق شکیبا ساخته اند و به صدق وعده خداوندی اطمینان ‏دارند، سبک می کند.‏                                                                     ‏***‏ و برای نیازمندان که مراجعه آنان به تو ضروری است قسمتی از وقت خود را اختصاص بده تا با ‏شخص تو به طور مستقیم ارتباط برقرار کنند، و برای آنان مجلس عمومی قرار بده و در آنجا در ‏برابر خدایی که تو را آفریده است فروتنی کن. و در این ارتباط لشکریان و معاونانت مانند ‏نگهبانان و پاسبانانت را دور بساز، تا کسی از آن نیازمندان که با تو سخن می گوید بتواند بدون ‏لکنت زبان سخنش را بگوید.‏ زیرا من در مواردی متعدد از رسول خدا (ص) شنیدم که می فرمود: "هیچ امتی به پاکی و ‏قداست نخواهد رسید، اگر حق ضعیف آن امت از قدرتمندش بدون لکنت زبان گرفته نشود".‏ آنگاه برخورد بد و تندی سخن آنان را تحمل کن، و مگذار آنان در تنگنای هیبت فرمانروایی و ‏تکبر تو به سختی بیفتند (و نتوانند درد دل و حاجات خود را ابراز بدارند)، تا خداوند ابعاد ‏رحمتش را بر تو بگستراند، و پاداش اطاعتش را برای تو مقرر دارد و آنچه را که عطا می کنی، به ‏طور گوارا اعطا کن. و اگر نتوانستی نیاز کسی را بر آوری، با روی خوش و پوزش خواهی او را ‏برگردان.‏ ‏                                                                       ***‏ برخی از امور است که باید خود تو مستقیما آنها را مورد بررسی یا اجرا قرار بدهی، از آن جمله ‏است: 1. پاسخ مسائل کارگزاران در آن موقع که کاتبان تو ناتوان باشند 2. برآوردن نیازهای مردم ‏که بر تو ارائه شده و دستیاران تو در برآوردن فوری آن نیازها ناتوانند.‏ ‏                                                                      ***‏ ای مالک، عمل هر روز را در همان روز به جای بیاور؛ زیرا برای هر روز موقعیت و قانون خاصی ‏حکمفرماست، که اگر آن روز بگذرد دیگر آن موقعیت به دست نخواهد آمد. ای مالک، مابین خود ‏و خدایت قسمتی از بهترین اوقات و شایسته ترین آنها را اختصاص بده، هر چند که اگر اوقات ‏عمر تو با نیت صالح بگذرد و مردم در آن اوقات در آسایش باشند عبادتی است برای خدا.‏ از کارهایی که به خدا اختصاص دارد و باید با اخلاص انجام دهی، انجام واجباتی است که ویژه ‏پروردگار است، پس در بخشی از شب و روز، وجود خود را به پرستش خدا اختصاص ده، و آنچه ‏تو را به خدا نزدیک می کند بی عیب و نقصانی انجام ده، اگر چه دچار خستگی جسم شوی.‏ ‏                                                                       ***‏ هرگز خود را مدتی طولانی از مردم جامعه خود دورمکن؛ زیرا اختفای زمامداران از مردم وارد ‏کردن نوعی فشار بر آنان و عامل کم اطلاعی از امور حیات اجتماعی مردم است. غیاب زمامداران ‏‏(وهر گونه کارگزاری) از مردم، زمامداران را از دانستن اموری که از آنان پوشیده است، باز می ‏دارد. در نتیجه امر بزرگ در نزد آنان کوچک، و کوچک بزرگ، و زیبا زشت، و زشت زیبا جلوه ‏می کند و حق با باطل درهم می آمیزد.‏ ‏                                                                     ***‏ سپس برای زمامدار، خواص و نزدیکانی است که دارای صفت خود خواهی و مقدم شمردن خود ‏بر دیگران، دست درازی و کم انصافی در معاملات می باشند. ریشه اینگونه افراد را با قطع صفات ‏مزبور بخشکان.‏ و هرگز به کسی از اطرافیان و خویشاوندان خود قطعه زمینی از زمینهای مردم را اختصاص مده ‏و به گونه ای رفتار مکن تا برای بستن قراردادی که به زیان مردم است، در تو طمع کند و زحمت ‏و مخارج آن را به گردن دیگران بیندازند، که در نتیجه خوشی و امتیاز این خطاکاری برای آنان، ‏و عیب و ننگش در دنیا و آخرت از آن تو خواهد بود.‏ حق را درباره همه، چه از نزدیکان و چه بیگانگان اجرا کن و در انجام این تکلیف بردبار باش و ‏تقرب به خدا را مورد نظر قرار بده. هر وضعی که اجرای حق درباره خویشان و خواصت پیش ‏بیاورد، مانع اقدام تو برای اجرای حق نباشد، و تو عاقبت احقاق حق را اگر چه سنگین است در ‏نظر بگیر؛ زیرا نتیجه و پایان آن پسندیده است.‏ ‏                                                                   ***‏ واگر مردم، تو را به تعدّی و ظلمی متهم کردند و درباره تو بدگمان شدند، عذر خود را برای ‏آنان آشکار کن و با آن عذر آشکار، بدگمانی های آنان را از خود برگردان؛ زیرا در این اعتذار و ‏رفع سوء تفاهم مشقتی است برای نفس تو ، و محبت و مدارایی است برای مردم جامعه. و با ‏عذری که می آوری در پا بر جا ساختن آنان در مسیر حق، به خواسته خود نایل می گردی.‏                                                                   ***و اگر میان خود و دشمن معاهده ای منعقد نمودی یا از طرف خود پناهندگی به او دادی، به ‏معاهده خود به طور کامل وفا کن، و با کمال امانت تعهد پذیرش پناهندگی او را مراعات نما، و ‏خود را در برابر عهدی که بسته ای سپر کن؛ زیرا هیچ یک از واجبات الهی مانند وفای به عهد ‏نیست که همه مردم با تمام اختلافی که در افکار و تمایلات دارند در آن اتفاق نظر داشته باشند.‏                                                                 ***خداوند متعال عهد و پیمانی را که با نام او شکل می گیرد با رحمت الهی خود میان بندگانش ‏عامل امنیت و پناهگاهی قرار داده است که در آن بیارامند، و در همسایگی آن با احساس امنیت ‏به زندگی خود ادامه بدهند. پس هیچگونه دغل بازی و فریبکاری و نیرنگ را در تعهدها نباید راه ‏داد. و هیچ معامله ای را به گونه ای منعقد مکن که ابهام انگیز بوده و امکان اختلال در آن وجود ‏داشته باشد. و پس از تأکید و استحکام متن معاهده، دست از بهانه جویی بردار.‏ واگر تعهد الهی، تو را در موردی در تنگنا قرار داد، این امر هرگز موجب نشود که درصدد فسخ ‏به ناحق آن تعهد بر آیی؛ زیرا شکیبایی تو بر تنگنایی که امید گشوده شدن و نیکی عاقبت آن را ‏داری بهتر از آن عذرخواهی است که از نتیجه بد آن بیمناک بوده، و از بازخواست خداوندی که ‏در دنیا و آخرت تو را فرا خواهد گرفت هراسناک باشی.‏                                                                  ***‏ و بپرهیز از خود پسندی و به خود بالیدن، و از اطمینان به آنچه که از نفس خود، تو را به ‏خودپسندی وادار کرده، و بپرهیز از دوست داشتن مداحی و تملق دیگران؛ زیرا این صفات پلید از ‏محکمترین فرصتها برای شیطان است که نیکی نیکوکاران را در آن محو می سازد.‏ و بپرهیز از منت گذاردن بر مردم خود به خاطر احسانی که به آنان کرده ای، و از زیاد شمردن ‏کاری که در حق آنان انجام داده ای برحذر باش، و بپرهیز از تخلف از وعده ای که داده ای؛ زیرا ‏منت گذاردن احسان را باطل می کند و زیاد شمردن کاری که به سود جامعه انجام گرفته است ‏نور حق را از بین می برد، و تخلف از وعده موجب عداوت در نزد خدا و مردم می گردد. خداوند ‏متعال فرموده است: " این که بگویید چیزی را که به آن عمل نمی کنید عداوتی بزرگ است."‏ و بپرهیز از شتابزدگی در امور پیش از رسیدن موقع آن ها، و از سستی و درماندگی در موقعیت ‏مقتضی آن اموربرحذر باش و از لجاجت در موقعیّتی که مشکل و ابهام انگیز باشد، و از مسامحه ‏درباره آن امور، وقتی که آشکار شده اند، بپرهیز. پس هر امری را در موضع خود قرار بده، و هر ‏امری را در جایگاه مناسب خود مقرر بدار.‏ ‏                                                               ***‏ من از رحمت واسعه خداوندی و قدرت عظیمش مسألت می دارم که خواسته های ما را ‏عنایت فرماید، و من و تو را موفق بدارد به آنچه رضای او در آن است، تا نزد او و خلق او دارای ‏عذری روشن باشیم. و برخوردار از یاد نیکو در میان بندگان، و یادگار نیک در شهر ها گردیم و به ‏همه نعمت ها و کرامت ها نائل آییم. و از آن ذات اقدس مسألت می دارم که پایان زندگی من و ‏تو را به سعادت و شهادت ختم فرماید. قطعا ما به سوی او بازگشت خواهیم کرد و درود بر رسول ‏خدا صلوات الله علیه و اولاد پاک و پاکیزه او، درود بسیار فراوان، و درود بر تو."‏

افشین - ایران - سنندج آقای احمدی نژاد این ها سخنان زیبایی است و همه بشریت عدالت را دوست دارند و تشنه آن هستند ولی سوگند به خدا که شما و امثال شما در جمهوری اسلامی از این معیارها بسیار بسیار دور هستید بسیار بیشتر از آنچه که خودتان فکر می کنید. مطمین باشید که بسیاری از زمامداران کافر (به قول امثال شما) در کشورهای غیر مسلمان وجود دارند که بیشتر از شما به این معیارها نزدیک هستند. شنبه 10 آذر 1386

محمد - فرانسه - پاریس و متاسفانه چقدر رفتار واقعی رئیس جمهور از این سخنان فاصله دارد. شنبه 10 آذر 1386

صمد - ایزان - کاشان جناب رئیس جمهور .جدا بعد از خواندن این مطالب از خود خجالت نکشیدی ایا از یتیمان که اموالشان وجانشان واینده شان را بدست شما سپرده اند به کمونیستهای از خدا بی خبر دادی به اعرابی/فلسطینی و...../که سه روز در سوگ قاتل پدرانشان/صدام/عزای عمومی اعلام کردند دادی برادران دانشجوی شان را زجر کش نکردی شما لبخندهای پیرزنان را به کینه و تنفر مبدل نکردید این ملت داغدار تا کی باید گرسنه ولرزان باز منتظر استرسهای بمبارانامریکا نه دنیا باشند چرا دروغ میگوئید مگر امام زمان به بمب اتمی محتاج است مگر نمی گوئید هر لحظه اقاظهور خواهد کرد اخر پدران این یتیمان اقا را جوری دیگر ترسیم کرده بودند مطمئن باشید اگر پدران ما زنده میماندند شما انها را نیز در سیاه چالهایتان محبوس میکردید و چه بسا اعدام .اقای احمدی نژاد ما به راستی در حکمرانی شما هم رحمت دیدیم/بنزین واجناس ../وهم محبت/کارگران و دانشجوها و../ وهم مهرورزی....در حکومت علی جامعه را یکی برادرن دینی و دیگری شبیه به تو در خلقت .اما در زمان تو دو دسته .یکی برادران خودی که تا خرخره میخورند ودیگری غیر خودی که در یکدیگر میلولند و مجبور به تخلف کردن ودر اخر اعدام. هیهات برادر که دلم خون است وقتی بیاد ماورم که بخاطر چه ارمانی جنگیدیم و شهید دادیم اری پدر من که تحصیلات عالیه نیز داشت دوش به دوش چمران جنگید وباهم همزمان مارا تنها گذاشت و منهم در چند قدمی چوبه دار هستم چرا باید اینچنین باشد با هر کس درد و دل میکنم دلش خون است نه از شمبلکه از دین مبین اسلام .الحق که پاسداران درستی برای دینمان بودیم بهتر بگویم دین زدائی کردیم.من بسیجی هم وخیلی از ما این افکار در سرشان ازارشان میدهد و....امیدوارم به گفته های مولا یمان تا دیر نشده جامه عمل بپوشانی وگرنه وای بر ما و اسلام. شنبه 10 آذر 1386

بهاره - ایران - اهواز به جای شعار دادن به داد مردم برسید ناامنی داره بیداد میکنه جرات نداریم ساعت 6 به بعد از خونه بریم بیرون نمی خواد اراجیف به بافی به هم محمود جون دستت برا همه رو شده یکشنبه 11 آذر 1386

مجتبی - ایران - اراک اقای رئیس جمهور نه شما حضرت علی هستید و نه زمانه اون زمانه و نه مردم اون مردم 1400 سال پیش پس لطفا واقعیات این زمان و این مردم را درک کنید و طبق این واقعیات برای مردم کاری انجام دهید یکشنبه 11 آذر 1386

سعید - ژاپن - توکیو فقط یه چیز میتونم بگم ،خیلی پررو هستی . یکشنبه 11 آذر 1386

علی - ایران - عسلویه صمد جان باید یک ملیارد و پانصد ملیون دلاری را که آقا به سری لانکا داده را هم به جمع آنها اضافه کنی و ... و اما نصیحت کردن این آقا که متاسفانه نه درک درستی دارد از واقعیات و اصرار هم دارد که تمام کارهایش درست است . هیچ انتظاری غیر از به تاراج دادن مال و جان مردم نیست باید چاره ای دیگر اندیشید تا از شر او خلاص شویم. یکشنبه 11 آذر 1386

علی - هلند - خرونینگن نهج البلاغه: (زمانی بر شما خواهد آمد که چیزی مخفی تراز حقیقت نیست ونه چیزی آشکار ترازباطل ونه چیزی زیاد تر از دروغ بر خدا و رسول خدا.در نزد مردم آن زمان متاعی کسادتر از قرآن ،آن زمان که واقعیتش گفته شود نیست ونه متاعی سودآورتر ازقرآن ،آن زمان که به میل و خواسته خودشان آنرا تحریف می کنند. در آن زمان چیزی متروک تر ورها شده تر از نیکی نیست و چیزی شناخته شده تر و معروف تر از زشتی وجود ندارد زیرا حاملین قرآن، قرآن را به دورافکنده اند و حافظین قرآن،قرآن را فراموش کرده اند. در آن روزقرآن واهل قرآن طرد ورها گشته اند و مانند دو دوست و مصاحب دست یکدیگر را گرفته ، راه خود را در میان پیش می گیرند، زیرا نه کسی به آنها راه می دهد و نه مأوایی دارند. قرآن ظاهراً در بین مردم است اما در حقیقت از بین آنها رخت بربسته است.در حقیقت آن روز دیگر قرآن راهنمای آنها نیست بلکه آنها راهنمای قرآن گشته اند.) یکشنبه 11 آذر 1386

شهاب - انگلیس - دیوزبری کاش بجای خودنمائی کمی در اعمال و رفتار زمامداران جابر ایران تامل می کردید جناب رئیس جمهور عدالتخواه . یکشنبه 11 آذر 1386

سیمپسون - ایران - کرج تقبل الله اعمالکم ان شاالله تعالی.آقای احمدی نژاد گوجه و خیار از نارمک (محله تون)خریدیم.خوشمان آمد.این مواد توهم زاتون رو انشاالله از کجا ابتیاع میکنید.ظاهرا جنسش بسیار مقبول است.و من الله توفیق انشاالله یکشنبه 11 آذر 1386

حمید - ایران - کرج جناب آقای احمدی نژاد.خجالت بکش از اینکه دین و باور های مردم را دستاویز سیاست های احمقانه و ایران برانداز خود قرار داده ای.به ان خدایی که اعتقاد نداری کفاره ی اعمال خود را خیلی زود پس خواهی داد . یکشنبه 11 آذر 1386

فرشته - ایران - تهران من واقعا کشته مرده این همه صداقتم چقدر حرف زدن راحت و عمل کردن سخته یکشنبه 11 آذر 1386

ملیحه - ایران - ناشناس مرسی آقای احمدی نژاد که این متن پربار را خواندی و برای ما گذاشتی اما لطفا کمی سعی در درک و فهم آن هم داشته باشید . چون کردار و رفتار شما بسیار متفاوت است . لطفا چنانچه زمانی فارغ از ساخت و ساز خانه در کشور های آفریقایی و کمک به مردم لبنان و فلسطین و افغانستان و بولیوی و ....فارغ شدید کمی هم به فکر مردم رنج کشیده و زجردیده خودمان باشید. شاید خدا شما را ببخشد یکشنبه 11 آذر 1386

دادشاه - ایران - زاهدان در خوب بودن این حرفها هیچ کس شک نداره امااینها کاملا برعکس عمل میکنند چیزی به اسم عدالت تو ایران وجود نداره فقر بیداد میکنه هزاران نفر رو اینها یتیم کردند هزاران بی گناه تو سیاه چالهای اینها دارند عذاب میکشند جرات حرف زدن تو این مملکت رو کسی نداره انتقاد مساوی است با زندان وشکنجه وهزار مصیبت دیگه ... یکشنبه 11 آذر 1386

سعید - ایران - تهران اقا صمد حقایق را زیبا مطرح کردی امیدوارم تاثیر بگذارد. یکشنبه 11 آذر 1386

پرویز - ایران - تهران یکی نیست بگه آقای احمدی نژاد این کتابها به گروه خونی تو و بقیه آقایون مسپولین نمیخوره . از مدیر سایت ممنونم که کتاب قلعه حیوانات اثر جورج اورول رو برای دانلود گذاشتن . بخونید و به حال خودمون گریه کنید . واقعیت تلخه عزیزان یکشنبه 11 آذر 1386

لیلی - انگلیس - نامشخص دروغ که کنتور نمیاندازه.امیدوارم امام علی جواب تورو بده یکشنبه 11 آذر 1386

نیما - ایران سرافراز - تهران زیبا قرار دادن این مطالب در وبلاگ و سر دادن شعار های زیبا کجا ! و عمل به کسر کوچکی از آن حرف ها کجا ! محمود جان ! نشان دادی که تو ***مرد عمل*** نیستی . و سر دادن شعار هم ارزش انسان را بالا نمی برد . ای کاش ... ای کاش ... ای کاش ... و ای کاش ...... هیچ وقت رییس جمهور نمی شدی تا هنوز اندازه ی همان موقع دوستت داشتیم . سیاست چیز کثیفی است . ای کاش تو وارد آن نمی شدی ... یکشنبه 11 آذر 1386

احسان - ایران - اصفهان گویا به خاطر لبخند با ارزش و دوست داشتنی کودکان یتیم بود که بسیاری را کشتند و بسیاری یتیم شدند یکشنبه 11 آذر 1386

کوروش - ایران - تهران 1- تنها بخشی ( و البته بخش کوچکی) از سیاست و حکومت داری به گزاره های اخلاقی و بسط آنها مربوط است. سیاست در زمان علی شاید (به واسطه میزان غلم بشر در آن روز) فقط اخلاق بود ولی هم اکنون سیاست بسیار فراتر از اخلاق است. 2- در تاریخ اسلام موارد بسیاری از بی تدبیری های علی (در اداره حکومت و غلبه بر رقیبان) ذکر شده است و همین بس که در 5 سال زمامداری 3 جنگ پر هزینه بر مردمش تحمیل کرد. 3- درک مناسبات و ارتباطات دنیای امروز با فهم و عقل 1400 سال پیش علی (که حتی در آن زمان هم ناکارآمد بود) اشتباهی است که حکام امروز مرتکب می شوند. 4- ای کاش جناب احمدی نژاد به جای نهج البلاغه کتابهای معتبر و نفیس علم سیاست و فلسفه های سیاسی را برای خانواده اش می خواند (البته اگر بتواند که بفهمد). یکشنبه 11 آذر 1386

مژگان - ایران - تهران روش شد چنین حرفایی رو بزنه ؟ یکشنبه 11 آذر 1386

نسرین - انگلستان - لندن بمیری الهی مگه مشق نوشتی بابا حرف و نوشته ها را بی خیال عمل کن عمل یکشنبه 11 آذر 1386

سلمانی - ایران - جنوب خواستم یه چیزی بنویسم ولی دیدم لایق چیزی نیست تا درباره اش نوشت . آنهایی که اهل مطالعه اینترنت و دیگر رسانه ها هستند که او و صفاتش را خوب می شناسند. آنهایی که او را نمی شناسند هم چیزی نمی خوانند تا با پیام من با وی آشنا شوند . ما اگر آگاهی و احساس مسیولیت داشتیم که اجازه نمی دادیم امثال این انتخاب یا بر سرنوشت مان حاکم شوند .حال فحش دادن به وی چه حاصلی دارد ؟به خود بیاییم و به جای ردیف کردن خصوصیات وی (که چیزی جز فحش از آن در نمی آید)فکر کنیم ما که بودیم چه کردیم و چه نکردیم که این شد رییس مان چه کردیم ؟ اگر مرا بدبین ننامید میخواهم بگویم که با این بی خیالی های ما نسبت به حال و آینده مان حالا حالاها اینها بر گرده ی ما وخر مراد منافع شان سوار خواهند بود . خدا نیارد آنروز . یکشنبه 11 آذر 1386

بابک - ایران - کرمان آقای احمدی نژاد میشه بسه !!! یکشنبه 11 آذر 1386

محمد - ایران - بوشهر .آبپخش ما صمیمانه و متحدانه از احمدی نژاد حمایت میکنیم/ نایب امام زمان است این مرد خدایی یکشنبه 11 آذر 1386

سارا - انگلستان - اسلو ای از خدا بیخبر چقدر دروغ و ریا شرم کن .شما همه جور دزدی و جنایات حقو نا حق میکنید بعد هم از اسلام و وو مولای متقیان علی(ع) صحبت میکنئ.لعنت خدا بر تو و تمام دروغگویان. یکشنبه 11 آذر 1386

هاشم - کویت - کویت که چی ؟ می خوای بگی که داری مطابق حکومت علی رفتار می کنی . به والله که علی از این که اسمشو تو به زبون میاری نفرت داره. هر جا فتنه ای هست دست تو تو کاره . وقعا که شما کافر بالله هستید یکشنبه 11 آذر 1386

محمد - ایران - مشهد حضرت علی برنج کیلو ی2000 تومان پرتقال1200ت گوشت 7500 ت......اجاره خانه 350000ت .....رو هم حرام کرده..برو خجالت بکش نام ایمه اطهارو نیار روز قیامت باید جواب خدا رو بدی که دلاری نفتی رو به جیب چه کسانی ریختی مستضعفان امروز انروز یقه ی امسال شما خواهند گرفت جطور تو وامسال تو راه گریزی خواهند داشت...... یکشنبه 11 آذر 1386

اریا - ایران - زاهدان نامه خسرو پرویز به پیامبران واقعا عجب اعتماد بنفسی دارد این احمدی نژاد هزاران کودک را یتیم کردند از لبخند یتیم نقل میکند با آمدنش فرستی برای بعضی ها بوجود اورد تا تصفیه شخصی کنند با کسانی که دشمن می پنداشتندیاباهاشون همسو نبودند خدا خیلی ازش راضی است چون خدمت خلق میکند خلق لبنان خلق سوریه خلق فلسطین و چند خلق جدید برای مستمندان خانه میسازند ولی خانه های خداراخراب میکنند {مساجد} جناب احمدی نژاد جواب خودش را خودش داده من که از رو رفتم یکشنبه 11 آذر 1386

رزی - هلند - نامشخص اقای احمدی نزاد شما چه کار مثبتی برای ملت انجام دادی و سهم ملت از کرامات شما و درامد حاصله از فروش نفت چه بود .سهم مردم از عدل و دادگری شما چه بود مردم از فقر و فشار مالی به ستوه امده اند مردم از نداشتن ازادی رنج میبرند مردم از لگدمال شدن حق و حقوقشان به هر نوع و با هر عنوانی عاصی شده اند برای جوانان چه قدمی برداشتی برای رفاه و اسایش مردم چه کردی. شمعی که به خانه رواست به مسجد حرام است بیت المال خزانه شخصی تو نیست که از ان به هر که خواستی ببخشی بیشتر از این باجان و مال مردم بازی نکن و منصب را رها کن یکشنبه 11 آذر 1386

حمید - ایران - تهران بابا توروخدا به این مرده چیزی نگین.بنده مخلص خداست؟! ضمنا اینارو در قبال مردم لبنان و فلسطین و ونزوپلا نوشته نه برای مردم ایران مردم ایران باید پدرشون در بیاد بخاطر این انتخاب ....شون متاسفم که چنین رییس جمهوری داریم.البته باید منتظر عواقب این کار باشیم بقول ترکا:هله خیارین شیرین طرفیدی یکشنبه 11 آذر 1386

محسن - ایران - شیراز محمود جون انشاالاه خدا شر تو و جمهوری اسلامی رو از سر این مردم فقیر یتیم و پیرزنان زجرکشیده کم کند تا لبخندی بر لبانشان بنشیند. آمین یکشنبه 11 آذر 1386

روناک - المان - فرانکفورت این اقای رئیس جمهور عزیز که همیشه یا پا رکابی هاش مسافرته یا از قرار داره متون طولانی نهج ابلاغه را میخونه یا اونارو داره تو وبلاگ شخصیش تایپ میکنه. کی به امور مملکتی میرسه؟ یکشنبه 11 آذر 1386

ناشناس - اکراین - کیف حرفی واسه گفتن ندارم چون گوش شنوایی نیست یکشنبه 11 آذر 1386

ایرانی - امریکا - لس انجلس جناب دکتر بعد از این!!!!!!!!!باز هم خدا را شکر یک متنی پیدا شد که شما از روی ان کپی کنید!!!!!!!وگرنه معلوم نبود از این مغز اتمی!! شما چه تراوشات عالمانه ای!! نشت مینمود. کمالات شما در همه زمینه ها از جمله سیاست /اقتصاد/مملکت داری/ادبیات و......موجب افتخار!! همه ما ایرانیان است و شکی در این نیست که شما لایق ترین فرد برای ریاست جمهوری ایران هفتاد میلیونی هستید!!!!!!!!!!!!!! یکشنبه 11 آذر 1386

مانیا - ایران - پایتخت ارومتر بچه ها . بخدا خودش هم نمی دونه که مشکل داره.... دوشنبه 12 آذر 1386

رهام - هلند - امرسفورت یک مشت گدای عرب از راه رسیدند... در میهن پررونق ما خانه گزیدند با روضه و با روزه در این باغ پراز گل... چون گاو دویدند و چریدند و خزیدند دوشنبه 12 آذر 1386

شری - ایران - ابیک به نظر من بزرگترین کمدین دنیاست این مرد. دوشنبه 12 آذر 1386

سارا - فیلیپین - مانیل آقای رییس جمهورخدا صبرتان دهد. میگویند وقتی خبر شهادت امام علی (ََع) در مسجدکوفه به شهرهای دیگر رسید بعضی از مردم پرسیدندمگر علی مسجد هم میرفت مگر علی نماز هم میخواند؟.... دوشنبه 12 آذر 1386

فریدون - ایران - کرمانشاه مدیریت محترم سایت با سلام بنده روز یکشنبه 11آذر نظرات خود را نوشتم وارسال کردم، بدون اینکه مشکلی در حروف داشته یا یکی از کادر های آن خالی باشد. میخواهم بدانم چرا متن ارسالی بنده را نشان نمی دهید آیا از آگاهی کاربران میترسید؟ یا از پرسشی که از سایر دوستان در رابطه با اسراییل مطرح کردم وحشت دارید؟ به هر حال هم حق خود و هم حق سایر دوستان می دانم که مطالب ارسالی بنده را نشان دهید بالاخره شما طرفدار آزادی بیان هستید مگه نه؟ -------------------- کاربر محترم , با تشکر از توجه شما به سایت - روزانه صدها نظر به سایت ارسال می شود که بعد از بازبینی در سایت درج می شود . دوستان و همکاران گرامی سایت این احتمال را میدهند که نظر شما به دست ما نرسیده است . نظرات کاربران اگر بر اساس قوانین و چارچوب مندرج در سایت باشد به طور حتم درج خواهد شد . با تشکر مجدد از شما سایت ایرانیان انگلستان دوشنبه 12 آذر 1386

صبر - ایران - نهاوند آقای رییس جمهور متاسفیم که بر عکس ایده ها آرزوها برنامه های چندین ساله ی عمر امام ره در تبعید و ایران و رهبر عزیز و شما تنها فاعل فعلی که در ایران نیست عدالت شایسته سالاری و اجرای اسلام ناب محمدی ص و ولایت عدل علی ع است کاش به جای 1000 حرف یک عمل بود دوشنبه 12 آذر 1386

ژاله - ایران - تهران فقط میتونم بگم لعنت بر این آفتی که به جون این مردم و این مملکت افتاده . سه‌شنبه 13 آذر 1386

فتانه - انگلستان - لندن کوروش آسوده بخواب که محمود بیدار است. محمود هم خوابش بیاد سارا از فیلیپین بیداره . در هر صورت تو بخواب که این خوائنین بیدارند سه‌شنبه 13 آذر 1386

داود - ایران - تهران کوروش-ایران-تهران تو اصلاُ در حدی نیستی که بخواهی نام مقدس مولا علی را بر زبان بیاوری چه برسه که بخواهی از قرآن ناطق خرده بگیری استغفار کن واست متاسفم. سه‌شنبه 13 آذر 1386

فرشید - انگلیس - انگلیس اگر تو از نام حضرت علی تنها فقط کلمه علی را می توانستی درک بکنی این وضعیت ملکتت نبود سه‌شنبه 13 آذر 1386

روح الله - ایران - گرگان آدرس وبلاگ آقای احمدی نژاد رو میخوام!ممنون از وب سایت خوبتون! چهار‌شنبه 14 آذر 1386

- ایران - تبریز بارک الله به شما که حداقل برای یکبار هم که شده این سفارش مهم را از بزرگان دین و زندگی خواندی و موجب باز خوانی ان توسط یگران نیز شدی چهار‌شنبه 14 آذر 1386