ساعت رسمی و قطع برق
ساعت رسمی و قطع برق با آغاز تابستان و شدت گرفتن خاموشیهای برق بیش از سالهای گذشته و در حالی که تولید برق روند نسبتاً خوبی یافته است، آثار تغییر نکردن ساعت رسمی کشور بر شاخصهای مصرف انرژی از جمله برق بیشتر خودنمایی می کند. در واقع می توان گفت آن کارشناسانی که در کمیسیونهای دولت مدعی بودند که تغییر نکردن ساعت تأثیر مهمی بر مصرف انرژی کشور برجای نمی گذارد، اکنون پاسخ خود را با عکس العمل طبیعی جامعه و رشد روزافزون و نگران کننده مصرف که با همراهی چند عامل دیگر نظیر کهنه و فرسوده بودن شبکه توزیع، صرفه جویی نکردن و کمبود تولید برق، باعث گسترش چشمگیر خاموشیها به ویژه در استانهای گرمسیر جنوبی شده است دریافت کرده اند. اگر به آمارهای رسمی منتشره توسط شرکت توانیر توجه کنیم، واقعیت مسأله بیشتر روشن می شود. بر این اساس تنها در سه ماهه اول امسال بیش از 49 میلیارد کیلووات ساعت برق جدید در نیروگاههای کشور تولید شده که 2/6 درصد نسبت به سال قبل رشد نشان می دهد. در همین حال تراز واردات و صادرات برق نیز تقریباً یکسان است و نیروگاهها با حداکثر توان مشغول کارند اما روند مصرف برق به گونه ای در تابستان امسال رشد یافته که ظاهراً این تولیدات جوابگوی آن نیست. اگر بپذیریم بخشی از این رشد مصرف به خاطر ارزانی عرضه برق در کشور و بی توجهی شهروندان به صرفه جویی است حرف نادرستی گفته نشده؛ زیرا براساس آمارها هزینه واقعی هر کیلووات ساعت تولید برق 642 ریال است اما قیمت متوسط فروش آن به جامعه 150 ریال. لذا طبیعی است که ارزان بودن انرژی برق باعث بی توجهی به صرفه جویی هم بشود. همچنین فرسوده بودن شبکه توزیع برق و نقش عمده آن در هدر رفت انرژی و خاموشیها انکارناپذیر است و بازسازی این شبکه که هر سال دست کم به 8 هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد، به این سادگی چه از نظر مالی و چه از نظر زمانی امکانپذیر نیست. تمام این عوامل پذیرفتنی و صحیح است اما پرسشی که تابستان 86 را از نظر برق با سایر تابستانها متمایز می کند این است که مگر این مشکلات در سالهای قبل وجود نداشته است؟ پاسخ قطعاً مثبت است. پس چرا امسال دامنه خاموشیها و گستردگی و تناوب آن در مقایسه با سالهای قبل افزایش یافته است؟ پاسخ پرسش دوم در تغییر نکردن ساعت رسمی کشور یافت می شود؛ زیرا تغییر نکردن ساعت منجر به هدر رفتن ساعات روشنایی و طولانی شدن طبیعی روز شده است. به این صورت که روز کاری کشور در حالی آغاز می شود که از طلوع خورشید دست کم 2 تا 5/2 ساعت گذشته و این 5/2 ساعت را اکثر شهروندان در خواب هستند. به این صورت که خورشید 4 صبح به طور واضح ایران را نورانی می کند اما ساعت خروج از منزل برای بیشتر افراد جامعه زودتر از 30/6 تا 7 صبح نیست، اما از آن سو از ساعت 19 الی 30/19 نیز هوا تقریباً تاریک می شود.حال آنکه فعالیت واحدهای صنفی، فروشگاهها و ... به خاطر پایان یافتن کار روزانه مردم و مراجعه آنها برای خرید در اوج است.بدین ترتیب 2 تا 3 ساعت از روشنایی مفید روزهای بلند تابستان به خواب گذشته و به همین اندازه باید انرژی برق برای هوایی که می شد با جلو کشیدن ساعت تاریک نباشد، صرف می شود. این معادله ای بسیار عادی است که در تابستان ساعت را به خاطر استفاده بیشتر از روشنایی جلو می کشند و در زمستان باز به دلیل کوتاه بودن روز به حال قبل بازمی گردانند، اما معلوم نیست که دولت با چه استدلالی امسال این طرح را معلق گذاشت، تا اکنون شاهد تأثیر مخرب آن در افزایش برق مصرفی کشور و رشد خاموشیها شود. انصافاً این پرسش جای طرح دارد که میلیاردها ریال خسارت وارده به بیت المال از این محل برعهده چه کسی است؟ میلیونها لیتر سوخت فسیلی که برای تولید برق اضافی در نیروگاهها سوزانده شده، یارانه ای که دولت از بابت برق اضافی پرداخت کرده، استهلاک نیروگاههایی که سرمایه بیت المال هستند و سرانجام مردمی که در هرمزگان، خوزستان، یزد، کرمان، فارس، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان از گرما عرق می ریزند را چه کسی پاسخگو خواهد بود؟ به نظر می رسد اینجاست که ساعتها سخن می گویند...
