بازداشت دانشجویان؛ جمهوری اسلامی علیه خود کار می ‌کند؟

نیروهای انتظامی و امنیتی ایران، صبح روز ۱۸ تیر، شش تن از اعضای شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت را که در مقابل دانشگاه پلی تکنیک تهران در اعتراض به بازداشت دانشجویان آن دانشگاه تحصن کرده بودند، بازداشت کردند.

ساعاتی پس از آن، نیروهای وابسته به دادستانی تهران با هجوم به دفتر سازمان ادوار تحکیم وحدت ( گروهی مرکب از فارغ التحصیلان دانشگاه که دارای مجوز قانونی از وزارت کشور است)، ده تن از افراد حاضر در دفتر از جمله عبدالله مومنی، سخنگوی سازمان ادوار را دستگیر و به حکم دادستانی، محل دفتر را پلمب کردند.

به گفته اعضای دفتر تحکیم و سازمان ادوار، افراد دستگیر شده به جز سه نفر که به تازگی از دانشگاه فارغ التحصیل شده ‌اند، همگی در مقطع تحصیلات تکمیلی (فوق لیسانس یا دکترا) دوران دانشجویی خود را سپری می ‌کردند.

سخنگوی قوه قضائیه در عین حال اتهام دستگیر شدگان را شرکت در تجمعات غیر قانونی، تبانی برای اقدام‌ های غیر قانونی و مسائل امنیتی عنوان کرده است، اتهام هایی که معمولا پس از بازداشت هر فردی مطرح می ‌شود.

از اظهارات سخنگوی قوه قضائیه ایران چنین برداشت می ‌شود که دستگاه قضایی قصد آزاد کردن سریع همه بازداشت شدگان را ندارد و به احتمال زیاد، اغلب این دانشجویان نیز به سرنوشت نامشخص دانشجویان دانشگاه پلی تکنیک دچار خواهند شد.

مسلما دستگیری ۱۶ فعال دانشجویی در سالروز حادثه حمله به کوی دانشگاه تهران، به وجهه بین المللی جمهوری اسلامی به شدت آسیب خواهد زد و بار دیگر کارنامه حقوق بشر دولت ایران را در نهادهای بین المللی مدافع حقوق بشر خواهد گشود.

این در حالی است که طی ماههای اخیر، نظام حاکم بر ایران کوشیده تا وجهه خود را در نظام جهانی بهبود بخشد و خود را مدافع حقوق بشر نشان دهد.

در همین جهت، به مناسبت هفته قوه قضائیه در ایران در اوایل ماه جاری خورشیدی، همایشی با عنوان "قوه قضائیه و حقوق شهروندی" در تهران برگزار شد که طی آن اکثر مسئولان قضایی و سیاسی جمهوری اسلامی از جمله آیت الله محمود هاشمی شاهرودی، رئیس قوه قضائیه ایران، بر ضرورت رعایت حقوق شهروندان ایران در همه زمینه ‌ها تاکید کردند.

متعاقب این همایش، تابلوهای بزرگی در برخی از بزرگراه‌ های تهران نصب شد که در آن از شهروندان ایرانی درخواست شد تا موارد نقض حقوق شهروندی خود را از سوی دستگاههای دولتی با شماره تلفن خاصی گزارش دهند.

افزون بر مورد فوق، دولت ایران اخیرا با صرف هزینه ‌های سنگین، یک شبکه تلویزیونی ماهواره ‌ای انگلیسی زبان به نام "پرس تی وی" را راه اندازی کرده تا چهره متفاوتی از ایران و جهان نزد مخاطبانش ترسیم کند.

ظاهرا هدف دولت ایران این است که با استفاده از شبکه "پرس تی وی"، اتهام نقض حقوق بشر را از خود دور کند و در عوض موارد نقض حقوق بشر در کشورهای مخالف خود بخصوص اسرائیل، آمریکا و بریتانیا را به طور پررنگ تری به نمایش بگذارد.

در حقیقت، مساله حقوق بشر در ایران به صورت بخش تفکیک ناپذیری از مناقشه کلان جمهوری اسلامی با جهان غرب از جمله بحث مربوط به برنامه اتمی این کشور در آمده است.

برخی از کشورها و در راس آنها آمریکا، ایران را کشوری "غیر مسئول" می ‌دانند و دستیابی آن به چرخه سوخت هسته ‌ای را برای صلح و امنیت جهانی تهدیدآمیز تلقی می ‌کنند.

در کنار مسائل دیگر، یکی از نکاتی که آمریکا و متحدانش برای غیر مسئول نشان دادن دولت ایران بر آن تاکید می ‌کنند نوع رفتار جمهوری اسلامی با شهروندان خود است.

دولت آمریکا بارها تاکید کرده است که جمهوری اسلامی حتی به شهروندان خود نیز "رحم" نمی ‌کند و از همین رو، برای برخورداری از چرخه سوخت هسته‌ای قابل اعتماد نیست.

در مقابل، جمهوری اسلامی نیز می ‌کوشد ضمن برجسته کردن موارد نقض حقوق بشر توسط دولت آمریکا و متحدانش، وفاداری خود را به مبانی حقوق بشر به اثبات برساند و از این رهگذر خود را دولتی مسئول و در نتیجه سزاوار برخوردار از چرخه کامل سوخت هسته ‌ای نشان دهد.

اقدام های دولت ایران در جهت اثبات وفاداری‌اش به حقوق بشر با دستگیری دوره ‌ای فعالان جنبش زنان، کارگران، دانشجویان و نیز توقیف مطبوعات، خنثی می ‌شود و دلایل محکمی در باره عدم پایبندی جمهوری اسلامی به حقوق شهروندانش در اختیار کشورهای مخالفش قرار می ‌گیرد.

بنابراین، دستگیری ۱۶ فعال دانشجویی در ایران، هر چند که باعث تشدید فشار بر جنبش دانشجویی و محدود شدن بیش از پیش فضای فعالیت سیاسی در جمهوری اسلامی می ‌شود، اما در همان حال، سرمایه ‌گذاری دولت ایران را برای بهبود وجهه خود در نظام جهانی بر باد می ‌دهد.

ظاهرا جمهوری اسلامی با محدود کردن فضای سیاسی و برخورد خشونت‌آمیز با فعالان مسالمت ‌جو، علیه خود اقدام می ‌کند.