وقتی آمپول لاغری را قطع کنید، چه میشود؟
رأی دهید
تانیا هال چندین بار سعی کرده داروی لاغری را متوقف کند اما هر بار که تزریق را قطع میکند، وسوسه غذا خوردن شدیدتر از قبل باز میگردد.
آمپولهای کاهش وزن یا همان داروهای جیالپی۱، برای بسیاری افراد کاری را انجام دادهاند که رژیم غذایی اصلا از پس آن برنمیآمدند: ساکت کردن آن زمزمه مداوم پس ذهن که حتی در زمان سیری هم دستور غذا خوردن میداد.
این داروها به کسانی که هرگز فکر نمیکردند بتوانند وزن کم کنند، فرم بدن جدید، دیدگاه تازه و در بسیاری از موارد، زندگی کاملا متفاوتی بخشیدهاند. اما نمیتوان تا ابد به مصرف ادامه داد، یا شاید هم میشود؟ خب، این یکی از چالشهاست؛ هیچکس دقیقا نمیداند.
اینها داروهای جدیدی هستند که عملکرد جیالپی۱ (هورمون طبیعی تنظیمکننده گرسنگی) را تقلید میکنند و عوارض جانبی احتمالی ناشی از مصرف طولانیمدت تازه در حال نمایان شدن است.
از طرفی، با در نظر گرفتن این که تخمین زده میشود ۱/۵ میلیون نفر در بریتانیا پول این تزریقها را از جیبشان میدهند، استفاده طولانی مدت از این دارو، ارزان تمام نمیشود.
پس وقتی سعی میکنید دارو را قطع کنید چه اتفاقی میافتد؟ دو زن با دو داستان بسیار متفاوت اما هدفی یکسان (کاهش وزن و ثابت نگه داشتن آن) از تجربهشان میگویند.
تانیا، مدیر فروش یک شرکت بزرگ تناسب اندام، در ابتدا برای اثبات یک موضوع شروع به مصرف «ویگووی» کرد. او اضافهوزن داشت، احساس میکرد «شیاد» است و معتقد بود به دلیل اندازه بدن، در کار به نظر او اهمیتی داده نمیشود.
اما اگر لاغرتر بود، بقیه او را جدیتر میگرفتند؟
تانیا میگوید که در نهایت شک و تردیدهایش درست از آب درآمد. بعد از این که شروع به تزریق آمپول کرد، مردم سراغش میآمدند و کاهش وزنش را تبریک میگفتند؛ دیگر احساس میکرد با احترام بیشتری با او رفتار میشد.
با این حال، در طول چند ماه اول درمان، تانیا با بیخوابی دست و پنجه نرم میکرد، مدام حالت تهوع داشت، سردرد میگرفت و موهایش شرووع کرده بود به ریختن که شاید اثر مستقیم مصرف دارو نبود ولی یکی از عوارض جانبی احتمالی کاهش وزن سریع است.
او میگوید «موهایم دسته دسته میریخت» اما به وزنی که دوست داشتم، رسیدم، «حدود ۲۲ کیلوگرم کم کرده بودم.»
با گذشت بیش از ۱۸ ماه، تصمیمی که به عنوان یک آزمایش کوچک شروع شده بود، تغییری کامل در زندگیاش داده بود. او ۳۸ کیلوگرم وزن کم کرده است و چندین بار سعی کرده مصرف ویگووی را قطع کند.
تانیا میگوید که هر بار، فقط ظرف چند روز، آنقدر غذا میخورد که خودش هم «کاملا وحشتزده» میشد. آیا باید به مصرف دارو ادامه دهد و با تمام عوارض جانبیاش کنار بیاید یا این که دل به ناشناختهها بسپارد؟
«نووو نوردیسک»، شرکت سازنده ویگووی، اعلام کرده است که تصمیمات درمان باید با مشورت با متخصص گرفته شود و «عوارض جانبی نیز باید به عنوان بخشی از این روند در نظر گرفته شوند.»
طبق مشاهدات دکتر حسین زبیدی، پزشک متخصص سبک زندگی، قطع داروهای کاهش وزن میتواند مانند «پریدن از لبه صخره» باشد: «اغلب بیمارانی را میبینم که وقتی به دوز نهایی و هدفشان رسیدند، مصرف را قطع میکنند.»
به گفته آقای زبیدی، این اتفاق میتواند مانند برخورد با «بهمن یا سونامی» باشد؛ وسوسه غذا میتواند بهسرعت و ازهمان فردا بازگردد. او میگوید، شواهد نشان میدهد که بین یک تا سه سال پس از قطع دارو، «بخش قابل توجهی از وزن» افراد بازمیگردد: «چیزی حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد وزنی که از دست دادهاید، باز خواهد گشت.»
الن اوگلی مصمم است که جلوی این اتفاق را بگیرد. او زمانی تصمیم به مصرف داروی کاهش وزن گرفت که به یک «نقطه عطف حیاتی» در زندگیاش رسیده بود: آنقدر اضافهوزن داشت که مجبور شد رضایتنامهای را امضا کند که در آن قید شده بود ممکن است از یک عمل جراحی حساس جان سالم به در نبرد.
او میگوید که «مونجارو» (دیگر داروی لاغری) برایش «آخرین فرصت برای درست کردن اوضاع» بود: «پرخوری احساسی میکردم. اگر خوشحال بودم، پرخوری میکردم و اگر غمگین بودم، پرخوری میکردم. فرقی نمیکرد، اصلا هیچ فیلتری نداشتم.»
اما وقتی استفاده از آمپولها را شروع کرد، «همه از کار افتادند.»
او ۱۶ هفته دارو مصرف کرد و سپس در یک دوره شش هفتهای، دوز مصرف را بهتدریج کاهش داد. او ۲۲ کیلوگرم وزن کم کرد. هرچه وزنش کمتر میشد، میفهمید که میتواند بیشتر ورزش کند و وقتی «دلتنگ و بیحوصله» بود، به جای این که «در کابینتها را باز کند و تا جا دارد بخورد»، بیرون میرفت و میدوید.
اما وقتی الن مصرف مونجارو را قطع کرد، شاهد بالا رفتن تدریجی وزنش بود؛ موضوعی که میگوید «کمی ذهناش را به هم ریخت.»
دکتر زبیدی میگوید به همین دلیل داشتن حمایت درست، حیاتی است. «نایس»، نهاد نظارت بر دارو در بریتانیا، توصیه کرده است که بیماران پس از قطع درمان، دستکم یک سال از مشاورههای مستمر و برنامههای متناسب استفاده کنند تا بتوانند تغییرات کاربردی در زندگیشان ایجاد کنند؛ طوریکه وزنشان را ثابت نگه دارند و مهمتر از همه، سالم بمانند.
اما برای کسانی که مثل تانیا و الن هزینه دارو را از جیبشان میپردازند، چنین حمایتهایی همیشه تضمینشده نیست.
در چند ماه گذشته وزن تانیا ثابت مانده است و او اعتقاد دارد که دارو دیگر تاثیر چندانی ندارد، هرچند میگوید که مصرف را قطع نخواهد کرد. او سرانجام به وزنی رسیده که با آن راحت است و هر بار که سعی کرده مصرف را متوقف کند، ترس از بازگشت سریع وزن بهقدری زیاد شده که بهانهای برای مصرف دوباره دارو پیدا کرده است.
تانیا میگوید: «در ۳۸ سال اول زندگیام، اضافهوزن داشتم؛ حالا ۳۸ کیلوگرم سبکترم. بنابراین، بخشی از وجودم حس میکند نوعی اعتیاد به مصرف دارم چون با این دارو احساس میکنم که اوضاع تحت کنترل است.»
او لحظهای مکث میکند. سپس با خود فکر میکند که شاید برعکس باشد؛ شاید این دارو است که او را کنترل میکند.
به دلیل رابطه ناسالم جامعه با غذا، او نگران است که بدون حمایت از افراد در حال گذر از این مرحله، تغییر چندانی ایجاد نشود: «محیطی که مردم در آن زندگی میکنند باید به گونهای باشد که سلامتی را ترویج کند، نه افزایش وزن را. چاقی به دلیل کمبود هورمون جیالپی۱ در بدن نیست.»
از برخی جهات، بسیاری از مردم هنگام قطع داروهای کاهش وزن، وارد بازی «رولت کاهش وزن» میشوند. عواملی مانند سبک زندگی، داشتن حمایت، طرز فکر و زمانبندی، همگی در شکلگیری آینده فرد پس از دوران مصرف جیالپی۱ نقش دارند.
تانیا همچنان دارو مصرف میکند و کاملا از مزایا و معایب این تصمیم آگاه است. به نظر الن اما آن فصل از زندگیاش دیگر بسته شده است. او حالا بیش از ۵۱ کیلوگرم وزن کم کرده است: «میخواهم مردم بدانند که زندگی بعد از "مونجارو" هم میتواند پایدار باشد.»
شرکت «الی لیلی» ، سازنده داروی مونجارو، اعلام کرده است که «سلامت بیمار اولویت اصلی لیلی است» و این شرکت در نظارت، ارزیابی و گزارش به نهادهای ناظر و پزشکان تجویزکننده فعالیت میکند.
