گزارش نشریه بریتانیایی درباره توان موشکی ایران؛ نگرانی مردم ازجنگ دوباره با اسرائیل چقدر جدیست؟

یورونیوز: نشریه فایننشال تایمز، در گزارشی به نمایش توان موشکی و نظامی جمهوری اسلامی پرداخته و می‌گوید حکومت ایران سعی دارد توان بازدارندگی خود را احیا کند.

این رسانه بریتانیایی می‌نویسد: بعدازظهر یکی از روز پاییزی، خانواده‌ها و دانشجویان به نمایشگاهی در «پارک ملی هوافضای ایران» در غرب تهران رفتند تا مجموعه‌ای را ببینند که به‌ندرت در معرض دید عموم قرار می‌گیرد: سلاح‌های جمهوری اسلامی.

کودکان در فضای باز روی خودروهای زرهی بالا می‌رفتند و بزرگ‌ترها در سالن وسیعی که موشک‌های بالستیک و هایپرسونیک در آن قد برافراشته بودند، قدم می‌زدند. بقایای یک پهپاد اسرائیلی «هرمس» که در جریان جنگ ایران و اسرائیل در ماه ژوئن سرنگون شده بود، با دقت روی زمین به نمایش گذاشته شده بود.

نسرین، حسابدار سی‌وپنج‌ساله، مقابل یک موشک بالستیک «سجیل» ایستاد و گفت هنگام جنگ، تصاویر آن را در شبکه‌های اجتماعی دیده که در آسمان حرکت می‌کرد. او گفت: «به‌خاطر همین موشک‌ها بود که آمریکا و اسرائیل جلوی ما زانو زدند. اگر این‌ها نبود، ایران هم مثل غزه می‌شد.»

این نمایشگاه که ماه گذشته برگزار شد، بخشی از تلاشی بود برای نمایش قدرت؛ آن هم پس از جنگی که جمهوری اسلامی در آن ضربات سنگینی متحمل شد. هدف دیگر این بود که به مردم ایران اطمینان داده شود که کشور، در صورت لزوم، آماده ورود دوباره به جنگ است.

علی بلالی، سرتیپ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مدیر نمایشگاه، گفت: «مردم این موشک‌ها و پهپادها را از نزدیک می‌بینند و متوجه می‌شوند که این‌ها سلاح‌هایی هستند که در داخل کشور ساخته شده‌اند تا از سرزمین دفاع کنند. توانمندی‌های ما ایران را در زمره کشورهایی قرار می‌دهد که به توسعه جدی موشکی شناخته می‌شوند.»
مقام‌های جمهوری اسلامی اصرار دارند که آمادگی نظامی ایران به‌سرعت در حال بازیابی استاین نمایشگاه همچنین تلاشی بود برای تغییر روایت عمومی و فاصله گرفتن از آسیب‌پذیری‌هایی که در جریان جنگ با اسرائیل و آمریکا آشکار شد. در آن جنگ، اسرائیل در حمله‌ای ویرانگر ده‌ها فرمانده ارشد و دانشمند هسته‌ای ایران را کشت. به گفته مقام‌های محلی، بیش از هزار نفر در ایران جان باختند.

در ماه‌های پس از جنگ دوازده‌ روزه‌ بسیاری از ایرانیان می‌گویند در وضعیتی میان «نه جنگ، نه صلح» معلق مانده‌اند.

ایران بازرسان سازمان ملل را از حساس‌ترین سایت‌های هسته‌ای خود که هدف بمباران آمریکا قرار گرفته بودند، منع کرده و با واشنگتن بر سر ازسرگیری مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای به بن‌بست رسیده است. کشورهای اروپایی نیز تحریم‌ها علیه تهران را دوباره برقرار کرده‌اند.

همین وضعیت باعث شده در داخل ایران نگرانی فزاینده‌ای درباره احتمال تکرار دوباره جنگ شکل گیرد. سارا، دانشجوی نوزده‌ساله روان‌شناسی که از نمایشگاه بازدید می‌کرد، گفت: «توان موشکی ما باید همچنان افزایش پیدا کند. جنگ ممکن است هر لحظه دوباره شروع شود.»
نیروهای نظامی جمهوری اسلامی، نمایشگاه از توانایی‌های موشکی و پهپادی خود در تهران برگزار کردندمقام‌های جمهوری اسلامی اصرار دارند که آمادگی نظامی ایران به‌سرعت در حال بازیابی است. با این حال، نمایشگاه بخشی از تلاش برای تغییر تمرکز افکار عمومی از ضعف‌هایی بود که در جریان جنگ آشکار شد؛ زمانی که سامانه‌های راداری ساخت داخل نتوانستند مانع حملات جنگنده‌ها و پهپادهای اسرائیلی به تهران شوند.

در ماه‌های اخیر، وزیران و فرماندهان نظامی ایران در گفت‌وگوهایی با جواد موگویی، مستندساز نزدیک به جریان‌های تندرو، در یوتیوب اذعان کرده‌اند که از تاکتیک‌های اسرائیل غافلگیر شده بودند.

محمدرضا نقدی، جانشین فرمانده سپاه در زمان جنگ، گفت: «ما از شیوه عمل دشمن غافلگیر شدیم. فکر نمی‌کردیم فرماندهان و دانشمندان ما را همراه با خانواده‌هایشان در خانه‌هایشان هدف قرار دهند. اشتباه کردیم و این را می‌پذیریم.»

یکی از شرم‌آورترین لحظات برای جمهوری اسلامی، ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در تهران در تیر ۱۴۰۳ بود؛ زمانی که ایران تصمیم گرفت به اسرائیل پاسخ ندهد. مقام‌های ایرانی اکنون می‌پذیرند که این تصمیم نه از سر خویشتنداری راهبردی، بلکه به‌دلیل یک واقعیت ناخوشایند گرفته شد: تهران دریافت که توان پاسخ موثر را ندارد و به زمان نیاز دارد تا خود را بازسازی کند.

علی‌محمد نائینی، سخنگوی سپاه پاسداران، گفت ایران در این فاصله برای افزایش دقت و کارایی موشک‌های خود کار کرده است. او گفت: «ما شبانه‌روز در حال کار هستیم تا به سطح جدیدی از آمادگی برسیم. اگر موشک‌های بالستیک دوربرد نداشتیم، این جنگ به‌جای دوازده روز، هشت سال طول می‌کشید؛ مثل جنگ با عراق.»

در جریان جنگ، ایران تعداد کمتری موشک شلیک کرد، اما به گفته تحلیلگران، این موشک‌ها مخرب‌تر بودند. همین موضوع باعث شد برخی ناظران گمان کنند تاسیسات زیرزمینی ذخیره سلاح‌های ایران آسیب دیده‌اند. نقدی این ادعا را رد کرد و گفت: «اسرائیل حتی سه درصد از سکوهای پرتاب ما را هم نابود نکرده است. فناوری ما آن‌قدر بومی شده که می‌توان یک سکوی پرتاب را در کارگاه یک آهنگر ساخت.»

یک دیپلمات ارشد غربی در تهران گفت ممکن است سایت‌های موشکی ایران به مناطق شرقی کشور، دورتر از دسترس جنگنده‌های اسرائیلی و آمریکایی، منتقل شوند. نقدی در این‌باره گفت: «اگر اهداف دشمن را از دسترس او خارج کنیم، دیگر جنگی در کار نخواهد بود. هزینه‌های آن‌ها باید از دستاوردهایشان بیشتر شود.»

دیپلمات‌های غربی همچنین در حال رصد این موضوع هستند که آیا جمهوری اسلامی برای بازسازی توان نظامی خود به دنبال کمک خارجی است یا نه. به گفته یکی از آن‌ها، پرسش کلیدی این است که آیا کشورهایی مانند روسیه، چین یا پاکستان به ایران کمک خواهند کرد یا نه.

برای بسیاری از بازدیدکنندگان نمایشگاه هوافضا، نتیجه این بازدید روشن بود: آینده ایران نه‌فقط به حفظ، بلکه به تقویت برنامه تسلیحاتی کشور وابسته است.

کیوان، مهندس کامپیوتر بیست‌وهفت‌ساله، گفت: «اگر برنامه موشکی‌مان را کنار بگذاریم، دفعه بعد شدیدتر به ما حمله می‌شود. بعد از این جنگ، بیشتر از همیشه فهمیدیم این موشک‌ها چقدر ارزشمندند.»