حقوق زیر آتش: کارکنان حماس، دستمزد خود را با «دعوت به صرف قهوه یا چای» می‌گیرند

یورونیوز: نزدیک به دو سال جنگ در باریکه غزه باعث شده تا بیشتر زیرساخت‌های بخش عمومی تخریب و کارمندان زیادی بیکار شوند، اما طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، جنبش حماس هنوز بخشی از حقوق کارکنان تشکیلات محلی خود را هرچند با تاخیر، پرداخت می‌کند.

اسرائیل در ۲ سال اخیر، ضربات سنگینی به حماس و نهادهای تحت امر آن وارد کرده و این جنبش اسلام‌گرای فلسطینی که در سال ۲۰۰۷ کنترل کامل باریکه غزه را به دست گرفت، را تضعیف کرده است.

ساکنان غزه به خبرگزاری فرانسه گفته‌اند که سعی می‌کنند از نزدیک شدن به افراد مرتبط با حماس یا شبه‌نظامیان خودداری کنند، چون می‌ترسند که ارتش اسرائیل این افراد را پیدا کرده و هدف حملات قرار دهد که در اغلب موارد، جان اطرافیان را هم تهدید می‌کند.

در چنین فضایی، دریافت یک پیامک ساده با مضمون «دعوت به قهوه» برای بسیاری از کارکنان تشکیلات محلی حماس معنایی متفاوت دارد؛ یعنی نوبت دریافت بخشی از حقوق رسیده است. کریم، از کارکنان اداره امور عمومی، یکی از این افراد است. پیامک ارسالی به او، محل و زمان ملاقات را نزدیک مدرسه‌ای نشان می‌داد که آوارگان جنگ در آن پناه گرفته بودند.

او در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه توضیح داد که در ماه ژوئیه گذشته با ترس از بمباران اسرائیل به محل ملاقات رفت و در آنجا «همکاری که می‌شناخت» منتظرش بود.

او که ۳۹ سال سن دارد گفت: «هزار شِکِلِ اسرائیل (۲۹۸ دلار) به من داد». کریم اضافه کرد که این فقط کسری از حقوق کامل ۲,۹۰۰ شِکلی‌ او در دوران پیش از جنگ بود.

به گفته شاهدان، ارتش اسرائیل بارها افرادی را که از سوی حماس برای پرداخت حقوق سر قرارها می‌رفتند، هدف قرار داده است.

آلاء، معلم مدرسه، نیز روایت مشابهی دارد . وی آخرین حقوقش را در ماه ژوئن دریافت کرده است. او مادر پنج فرزند است و پیامکی دریافت کرد که او را به مدرسه‌ای در شمال شهر غزه دعوت می‌کرد، جایی که آوارگان پناه گرفته بودند.

او به خبرگزاری فرانسه گفت که وقتی به محل قرار رسید، «آن مدرسه اندکی قبل از آن بمباران شده بود و کارمند مسئول توزیع حقوق فرار کرده بود. شکر خدا دیر رسیدم و از مرگ نجات یافتم.»

او گفت مجبور شد روز بعد برای دریافت حقوقش دوباره به همان محل بازگردد.

ارتش اسرائیل اغلب مدارسی که محل پناه آوارگان است را بمباران می‌کند و می‌گوید حماس و دیگر گروه‌های مسلح از آن‌ها به‌عنوان پایگاه و مرکز فرماندهی استفاده می‌کنند.

پیش از جنگ، دولت حماس حدود ۴۰ هزار نفر را استخدام کرده بود و از محل درآمد عوارض گمرکی و مالیات برای ارائه خدمات عمومی استفاده می‌کرد.

از ۲۰۲۱ تا آغاز جنگ ۲۰۲۳، قطر وعده داده بود که سالانه ۳۶۰ میلیون دلار به این قلمرو فلسطینی اختصاص دهد که بخشی از آن برای حقوق معلمان و پزشکان بود؛ اما دوحه پرداخت کمک مالی به حماس را رد می‌کند.

از طرفی، مسئولان حماس پیش از جنگ مدعی شده بودند که از ایران حمایت مالی دریافت کرده‌اند، اما جمهوری اسلامی نیز هیچ‌گاه آن را تایید نکرده است.

یک مقام مطلع در غزه به شرط نام نبردن از او به خبرگزاری فرانسه گفت که حماس حتی با وجود محاصره اسرائیل، توانسته است بیشتر پول نقد خود را از طریق تونل‌ها و مسیرهای دریایی تامین کرده است.

ارتش اسرائیل در فوریه ۲۰۲۴، ویدئوهایی از صندوق‌ها و کیسه‌های حاوی مقادیر زیادی پول (به شکل شِکل، دلار آمریکا و دینار اردن) منتشر کرد که ادعا می‌کند در تونل‌های زیر غزه پیدا کرده است و همراه آن اسنادی وجود دارد که انتقال نقدی از ایران به حماس را ثابت می‌کند.

یک فنجان چای
فرد دیگری با نام مستعار جمیل که در تشکیلات محلی حماس حسابدار بود، بدون ارائه جزئیات به خبرگزاری فرانسه گفت که حماس «صدها میلیون دلار را در تونل‌ها یا مکان‌های امن برای روزهای سخت مانند جنگ ذخیره کرده است.»

ارتش اسرائیل در این مدت، زیرساخت‌های حماس را هدف قرار داده و رهبران مالی مانند اسماعیل برهُوم را که در مارس در حمله‌ای اسرائیلی کشته شد، مورد هدف قرار داده است.

جمیل گفت اسرائیل «بانک‌های متعلق به حماس، محل‌های نگهداری پول و مقامات سیستم مالی را بمباران کرده است، اما نتوانسته است روند پرداخت حقوق را متوقف کند.»

به گفته یک منبع حماس که خواست نامش فاش نشود، مقامات ارشد حقوق خود را به صورت مخفیانه در محل زندگی‌شان، در اردوگاه‌های آوارگان یا مدارسی که اکنون به پناهگاه آوارگان تبدیل شده دریافت می‌کنند «تا در معرض حملات قرار نگیرند.»

جمیل گفت روند پرداخت حقوق «خیلی پیچیده» است و بسته به شرایط امنیتی مدام تغییر می‌کند. او اضافه کرد: «حماس سعی می‌کند به محض رسیدن پول، حداقل بخشی از حقوق‌ها را بدهد.»

با این حال، مقاماتی که با خبرگزاری فرانسه صحبت کرده‌اند می‌گویند حقوق‌ها حتی کفاف نیازهای اولیه را هم نمی‌دهد، به‌خصوص حالا که سازمان ملل ماه گذشته رسما قحطی در غزه اعلام کرده است.

برخی هم گلایه داشتند که فقط اعضای حماس در میان کارکنان حقوق می‌گیرند.

مسعود، مامور پلیس محلی حماس، تعریف کرد که اخیرا پیامی روی گوشی همسرش دریافت کرده بود؛ دعوتی برای «یک فنجان چای.» همسرش خوشحال شد، چون این یعنی حقوق رسیده است.

اما او گفت: «این پول برای خوردن کافی نیست، ما گرسنه‌ایم.»

او ادامه داد: «ما با مقاومت هستیم، ولی حماس باید برای چنین روزهای جهنمی آماده‌تر می‌بود.»

عبدالله، معلم ۳۸ ساله، آخرین حقوقش (۹۵۰ شِکل) را در ژوئیه گرفت. او مجبور شد مثل بسیاری دیگر آن را برای تغذیه ۲۰ عضو خانواده و خویشانش پس از کشته شدن سه برادرش در نزدیکی محل‌های توزیع کمک، خرج کرد.

او گفت: «وقتی برای گرفتن حقوق رفتم، بدون اینکه چیزی به زن و بچه‌ام بگویم، فقط با آن‌ها خداحافظی کردم.»

به گفته او، این شیوه دریافت حقوق «دردناک است، انگار داری برای مافیا کار می‌کنی.»