پیشنهاد تضمینهای امنیتی آمریکا به اوکراین بدون نیاز به عضویت در «ناتو»
رأی دهید
این منابع افزودند واشینگتن چنین پیشنهادی را پس از تماس تلفنی میان دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، و چند رهبر اروپایی مطرح کرده است. به گفته آنها، این تضمین بهعنوان یکی از راهکارهای امنیتی اوکراین در نظر گرفته شده و «ظاهراً با ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهوری روسیه، نیز در نشست روز جمعه آلاسکا مطرح شده است.
ماده پنجم معاهده آتلانتیک شمالی اصل دفاع جمعی را تثبیت میکند. به این معنا که حمله به یک عضو، حمله به همه اعضا تلقی میشود.
این خبر در حالی منتشر شد که ترامپ امروز گفت توافق صلح میان کییف و مسکو بهترین گزینه است، چرا که «آتشبسهای موقت بهطور معمول پایدار نمیمانند». او تأکید کرد این موضوع را با رهبران اروپایی، پوتین و زلنسکی در میان گذاشته است.
اتحادیه اروپا نیز ضمن استقبال از تلاشهای ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین، تأکید کرد کییف باید تضمینهای امنیتی قوی دریافت کند تا بتواند از حاکمیت و یکپارچگی سرزمینی خود دفاع کند. در بیانیه اتحادیه اروپا آمده است هیچ کشوری نمیتواند مانع پیوستن اوکراین به «ناتو» یا اتحادیه اروپا شود.در مقابل، روسیه بارها هشدار داده است گسترش ناتو در مرزهایش تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی این کشور به شمار میرود.
مفاد «ماده ۵ پیمان ناتو» که ترامپ مشابه آن را به اوکراین وعده داد، چیست؟
پس از آنکه یک منبع دیپلمات غربی فاش کرد که آمریکا در ازای کنار گذاشتن ایده پیوستن به ناتو، تضمینی مشابه ماده 5 این پیمان به اوکراین پیشنهاد داده است، رهبران اروپایی از تضمینهای امنیتی متعهد شده توسط واشینگتن برای حفاظت از حاکمیت اوکراین استقبال کردند.
ماده پنجم پیمان آتلانیک شمالی «ناتو» سنگ بنای این اتحاد است و بر اصل دفاع جمعی تاکید دارد؛ به این معنا که هر حملهای به یکی از کشورهای عضو، بهعنوان حمله به همه اعضا محسوب میشود.
طبق متن این ماده، «کشورهای عضو موافقت میکنند که هرگونه حمله مسلحانه علیه یکی از آنها در اروپا یا آمریکای شمالی، حملهای علیه همه آنها تلقی شود. بر این اساس، آنها متعهد میشوند با انجام اقداماتی که فوراً، به صورت جداگانه و با هماهنگی سایر طرفها، از جمله استفاده از نیروی مسلح، ضروری میدانند، به طرف یا طرفهای مورد حمله واقع شده کمک کنند تا امنیت را در منطقه آتلانتیک شمالی احیا و تضمین کنند.»
شایان ذکر است که فعالسازی این ماده بهصورت خودکار صورت نمیگیرد و لزوماً به اعلام جنگ منجر نمیشود، بلکه هر کشور عضو آزاد است تا نوع حمایتی که ارائه میدهد چه نظامی، دیپلماتیک یا اقتصادی را خود تعیین کند.
این در حالی است که این ماده فقط یکبار فعال میشود.
همانطور که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، برای فشار بر کشورهای عضو به افزایش هزینههای دفاعی انجام داد، این ماده بهعنوان ابزاری برای بازدارندگی به کار میرود و اغلب بهصورت سیاسی تهدید میشود.
گفتنی است که این ماده پس از حملات 11 سپتامبر 2001 در ایالات متحده به کار گرفته شد، بهطوری که ناتو در عملیات نظامی در افغانستان مشارکت کرد.
خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع دیپلماتیک گزارش داد که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در دیدار روز جمعه خود با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود، ایده ارائه ضمانتهای امنیتی به کییف در ازای انصراف از عضویت در ناتو را مطرح کرده است.
مسکو همواره تلاش اوکراین برای پیوستن به ناتو را مورد انتقاد قرار داده و چندین بار به این پیمان دفاعی هشدار داده است، و گسترش آن در اطراف مرزهایش را تهدیدی برای امنیت راهبردی خود میداند.
