قربانی جدید پوتین: مقام ارشد روسی برای جلب اعتماد ایران عزل شد

۱۸ تیرماه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر امور خارجه این کشور را از سمت خویش برکنار کرد. همچنین پوتین با امضای حکم دیگری، وی را از وظایف خود به‌عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه در امور منطقه خاورمیانه و کشورهای آفریقایی نیز برکنار کرد. 

به گزارش فرهیختگان، اگرچه بوگدانوف سعی در طبیعی جلوه‌دادن احکام برکناری خود داشته و گفته است: «دیگر وقتش رسیده بود و من به سن بازنشستگی رسیده‌ام» اما می‌توان متصور بود نزدیکی او به اسرائیل و تکیه‌اش به گزاره‌های القایی تل‌آویو عامل مؤثرتری برای عزلش باشد تا ادعای بازنشستگی، آن هم در کوران پرحادثه‌ترین مقطع زمانی غرب آسیا. 

پوتین که در سال گذشته شاهد کنارگذاشتن بشار اسد، متحد خود از قدرت در سوریه بوده و دیگر متحدش نیز توسط اسرائیل مورد حمله قرار گرفته، برای اینکه قافیه را در غرب آسیا به طور کامل به آمریکا نبازد باید در مقابل اسرائیل محتاطانه قدم بردارد. کنارگذاشتن بوگدانوف که اصالتی یهودی دارد و به اسرائیل نزدیک است از این جنبه اهمیت دارد که باعث می‌شود از اثرگذاری مطلق اسرائیل بر مشی سیاسی و امنیتی روسیه در مورد آینده پرتنش احتمالی غرب آسیا جلوگیری شود. 

در شرایطی که برخی به دنبال این هستند تا روسیه را به‌عنوان یک شریک ناکارآمد در مباحث امنیتی علیه ایران جلوه دهند و این‌گونه تجویز کنند که روسیه از مناسبات امنیتی ایران به طور کامل کنار گذاشته شود، خبر برکناری فردی که احتمالاً رابط اسرائیل است به‌علاوه حمایت‌های علنی روسیه از مواضع ایران در محکومیت حمله به اماکن هسته‌ای، محکومیت تجاوز به ایران و تأکید بر لزوم جلب‌اعتماد ایران مبنی برعدم حمله مجدد به‌عنوان پیش‌نیاز بازگشت به مذاکره، نشان می‌دهد روسیه علی‌رغم حضور بوگدانوف یهودی‌تبار به‌عنوان دستیار پوتین در امور خاورمیانه در بعد سیاسی همسو با ایران حرکت می‌کرد. 

یکی از مهم‌ترین گزاره‌هایی که منتقدان تحکیم روابط روسیه با ایران مطرح می‌کنند پاسخ او به سؤال یک خبرنگار در مورد این بود که «آیا روسیه برنامه‌ای برای حمایت از ایران در جنگ تحمیلی اسرائیل دارد؟» برخی از این مصاحبه صرفاً اظهاراتی از پوتین را موردتوجه قرار می‌دهند که به دغدغه‌های روسیه در مورد اسرائیل اشاره می‌کند. 

پوتین در این مصاحبه ضمن اشاره به حمایت از موضع ایران در مورد تداوم فعالیت‌های هسته‌ای با این توجیه که تعداد زیادی از روس‌تباران در اسرائیل زندگی می‌کنند، جملاتی در این مورد گفته بود که می‌توان نگرانی امنیتی اسرائیل را برطرف کرد. 

برخی از یک پاسخ چنددقیقه‌ای که اغلب آن مواضع حمایتی از ایران است صرفاً همین جملات را دست گرفته و در موردعدم حمایت روسیه از ایران در جنگ اخیر اغراق می‌کنند. حال آنکه پوتین چند گزاره مهم حمایتی از ایران را نیز مطرح کرد. 

علاوه بر جملات حمایتی از ایران، پوتین در جایی از این نشست در موردحمایت روسیه از ایران گفت: «با ایران در تماس هستیم، ایران هیچ‌درخواست حمایت دیگری از ما نداشته است.» این گزاره را تاکنون مقامات ایرانی نیز چندین‌بار مطرح کرده‌اند که ایران درخواست حمایتی از روسیه- به‌ویژه از این دریچه که روسیه به طور مستقیم وارد جنگ شود- نداشته است.