سفر ویتکاف به نوار غزه؛ جزئیات دیدار با مقامات و بازدید از مناطق جنگزده + تصاویر
رأی دهید
این سفر، که با همراهی مایک هاکبی، سفیر آمریکا در اراضی اشغالی، انجام شد، از سوی کاخ سفید با هدف بررسی وضعیت توزیع کمکهای بشردوستانه و درک مستقیم از شرایط وخیم حاکم بر این باریکه اعلام شده است. با این حال، این حرکت در میان جامعه جهانی و به خصوص در میان فلسطینیها، با تفسیرهای گوناگونی روبرو شده است. برخی آن را تلاشی برای بهبود چهره آمریکا و اسرائیل میدانند، در حالی که برخی دیگر آن را نشانهای از جدیت واشنگتن برای حل بحران میپندارند.
بحران انسانی در غزه به نقطه اوج خود رسیده است. بر اساس گزارشهای متعدد، هزاران نفر از غیرنظامیان فلسطینی، از جمله زنان و کودکان، در تلاش برای دستیابی به غذا و کمکهای ضروری جان خود را از دست دادهاند. شرایط قحطی و کمبود شدید اقلام پزشکی، زندگی را برای میلیونها نفر به جهنمی تمامعیار تبدیل کرده است. در چنین فضایی، سفر یک مقام ارشد آمریکایی به رفح، شهری که به دلیل تمرکز آوارگان و پناهجویان، کانون بحران به شمار میرود، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. بازدید ویتکاف از مراکز توزیع کمکها، به عنوان یک ژست نمادین، میتواند نشانگر نگرانی جامعه جهانی باشد، اما پرسش اصلی این است که آیا این بازدید به راهکارهای عملی و پایدار برای پایان دادن به رنج مردم غزه منجر خواهد شد یا خیر.
در جریان این سفر، ویتکاف با مقامات اسرائیلی و محلی در غزه دیدار کرد. پیش از ورود به غزه، او با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، نیز جلسهای «سازنده» برگزار کرد. کاخ سفید مدعی است که این مذاکرات با هدف افزایش حجم کمکهای بشردوستانه و تسهیل روند ارسال آنها به غزه صورت گرفته است. با این حال، باید در نظر داشت که دولت ترامپ در سالهای اخیر، به دلیل حمایت بیقید و شرط از اسرائیل، به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است. این انتقادات به ویژه پس از کشتار فلسطینیها در صفوف دریافت کمکهای بشردوستانه تشدید شد. بنابراین، سفر ویتکاف در این مقطع زمانی میتواند به عنوان تلاشی برای کاهش فشارهای سیاسی و دیپلماتیک بر دولت ترامپ و متحد اصلیاش در منطقه، یعنی اسرائیل، تلقی شود.
با این حال، واکنش فلسطینیها به این سفر عمدتاً منفی و خشمآلود بوده است. بسیاری از فعالان و مقامات محلی، ویتکاف را یک «شاهد دروغین» برای تبرئه اسرائیل از جنایات جنگی و نسلکشی در غزه دانستهاند. آنها معتقدند که سفر او صرفاً یک نمایش تبلیغاتی برای بهبود وجهه سازمانهای امدادرسانی تحت حمایت آمریکا و اسرائیل است که به گفته آنها، در مرگ هزاران فلسطینی نقش داشتهاند. تجمعات اعتراضی در غزه و انتقادهای شدید از این سفر، نشان میدهد که مردم غزه به اقدامات آمریکا با دیده تردید و بیاعتمادی مینگرند و باور دارند که این کشور به جای حل ریشهای مشکل، به دنبال راهحلهای سطحی و مقطعی است.
این سفر همچنین به نگرانیهای بینالمللی در مورد وضعیت فعلی غزه دامن زده است. سازمان ملل متحد و نهادهای حقوق بشری، به طور مداوم نسبت به بحران قحطی و گرسنگی در این منطقه هشدار دادهاند. گزارشهایی مبنی بر مرگ صدها فلسطینی در جریان تلاش برای دریافت کمکهای غذایی، فشارها بر اسرائیل را برای برقراری آتشبس افزایش داده است. در همین راستا، سفر ویتکاف را میتوان در چارچوب تلاشهای دولت ترامپ برای مدیریت این بحران و جلوگیری از انزوای کامل اسرائیل در صحنه بینالمللی تحلیل کرد. این اقدام، با توجه به فشار فزاینده بر دولت ترامپ و متحدانش، در واقع یک مانور دیپلماتیک برای نشان دادن همدردی و جدیت در رسیدگی به بحران انسانی است.
ویتکاف پس از بازدید خود در پستی در شبکههای اجتماعی اعلام کرد که بیش از پنج ساعت را در غزه سپری کرده و از نزدیک با وضعیت وخیم موجود آشنا شده است. او مدعی شد که این بازدید به واشنگتن کمک خواهد کرد تا طرحی برای ارسال کمکهای غذایی و پزشکی بیشتر به مردم غزه تدوین کند. هرچند این اظهارات میتواند مثبت تلقی شود، اما باید دید که آیا این طرحها در عمل، قادر به تغییر شرایط میدانی و تسهیل ورود کمکهای حیاتی به منطقه خواهند بود یا خیر. چالش اصلی در مسیر ارسال کمکها، محدودیتهای شدید اعمالشده توسط ارتش اسرائیل و همچنین نبود یک سازوکار امن و مطمئن برای توزیع آنها است.
سفر ویتکاف در شرایطی انجام میشود که دیدگاههای متفاوتی در مورد راهکار پایان دادن به این بحران وجود دارد. در حالی که جامعه بینالمللی بر ضرورت برقراری آتشبس فوری و دائمی تأکید میکند، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در یک موضعگیری تند، سریعترین راه برای پایان دادن به بحران را تسلیم شدن حماس و آزادی گروگانها اعلام کرده است. این تضاد در رویکردها، نشان میدهد که حتی در میان متحدان غربی نیز، اجماعی کامل برای حل و فصل بحران غزه وجود ندارد. این امر، پیچیدگی و دشواری اوضاع را دوچندان میکند و افق روشنی برای آینده نزدیک غزه به نمایش نمیگذارد.
در نهایت، میتوان سفر ویتکاف را به عنوان یک تلاش دیپلماتیک با اهداف متعدد تحلیل کرد: از یک سو، تلاشی برای مدیریت بحران انسانی و کاهش فشار بر اسرائیل، و از سوی دیگر، تلاشی برای بهبود وجهه دولت آمریکا در میان افکار عمومی جهانی. با این حال، بدون یک راهکار ریشهای و فشار واقعی برای پایان دادن به جنگ و رفع محاصره غزه، این گونه بازدیدها ممکن است بیش از آنکه به حل مشکل کمک کنند، به عنوان یک نمایش سیاسی برای سرپوش گذاشتن بر واقعیتهای تلخ میدان نبرد تلقی شوند. آینده غزه همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد و مردم این منطقه همچنان در انتظار یک راهحل واقعی و پایدار برای پایان دادن به رنجهای بیپایان خود هستند.
