شوک امنیتی در تل‌آویو؛ گزارش لوموند از کشف شبکه‌های جاسوسی وابسته به ایران در داخل خاک اسرائیل

یورونیوز: طی هفته‌های اخیر، ده‌ها نفر از ساکنان اسرائیل که همگی یهودی هستند، به اتهام انتقال اطلاعات حساس به تهران بازداشت شده‌اند. آیا این جاسوسان وابسته به تهران، مسیر حمله موشک‌های ایرانی را در جنگ دوازده‌روزه بین دو کشور هدایت کرده‌اند؟

طی هفته های اخیر، بازداشت‌ها در سراسر اسرائیل توسط پلیس و سازمان اطلاعات داخلی اسرائیل موسوم به «شاباک» افزایش یافته است. اوایل ماه ژوئیه، پنج فرد که به تازگی دستگیر شده بودند،مانند ده‌ها مظنون دیگر که پیش از آن‌ها بازداشت شده‌اند به دادگاه برده شدند. تمامی آن‌ها یهودی و متولد اسرائیل هستند.

در حالی که سرویس اطلاعات خارجی اسرائیل یا همان موساد برای نفوذ عمیق به ساختارهای ایران که منجر به شناسایی و حذف بخش زیادی از فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان هسته‌ای ایران شده، مورد ستایش قرار گرفته، اسرائیل اکنون با بهت‌زدگی از وجود چندین شبکه جاسوسی داخلی در خاک خود پرده برمی‌دارد؛ شبکه هایی که در خدمت دشمنش یعنی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کرده‌اند.

این پرسش مطرح است که آیا این جاسوسان وابسته به تهران، مسیر حمله موشک‌های ایرانی را در جنگ دوازده‌روزه بین دو کشور هدایت کرده‌اند؟ فهرست کامل اهداف مورد اصابت اعلام نشده، اما دست‌کم شش پایگاه نظامی اسرائیل از شمال تا جنوب از جمله پایگاه هوایی «تل نوف»، پایگاه «گلیلوت» (ستاد مرکزی موساد در شمال تل‌آویو) و همچنین «مؤسسه علوم وایزمن» در شهر رخووت به عنوان یکی از قطب‌های برجسته علمی اسرائیل به شدت آسیب دیده است. این نتایج، به باور نهادهای امنیتی اسرائیل، حاصل اطلاعاتی است که از مدت‌ها پیش از آغاز جنگ اخیر گردآوری شده‌اند.
جاسوسان برای دادن اطلاعات به ایران چقدر پول دریافت می‌کردند؟
آلکس نمیروفسکی، رئیس یگان مبارزه با جرائم سنگین و رهگیری جاسوسان در «اداره ۴۳۳ پلیس اسرائیل» مستقر در شهر لُد اسرائیل، درباره این دستگیری ها می‌گوید: «با افراد ساده‌لوحی که صرفاً چند عکس گرفته‌اند یا دیواری را خط‌خطی کرده‌اند، طرف نیستیم؛ این موضوع بسیار جدی‌تر از این حرف‌هاست» او با این سخنان، دفاع وکلایی را رد می‌کند که می‌گویند موکلانشان از ماهیت واقعی مأموریت و کارفرمایانشان بی‌اطلاع بوده‌اند.

یکی از این وکلا، که نمی‌خواهد نامش فاش شود، می‌گوید: «موکل من نمی‌دانست برای چه کسی کار می‌کند؛ او فقط در برابر مبالغ ناچیزی چند عکس گرفت، آن هم تصاویری که به‌راحتی در گوگل پیدا می‌شوند.»

اما نمیروفسکی توضیح می‌دهد: «در آغاز مبالغ ناچیز هستند، بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار، اما این مأموریت‌های کوچک به سرعت پیشرفته‌تر می‌شوند و افراد با آگاهی کامل از مسیر پیش‌رو، ادامه می‌دهند.» او به هفت اسرائیلی‌ با اصلیت آذربایجانی اشاره می‌کند که در سپتامبر ۲۰۲۴ بازداشت شدند. تنها یک ماه بعد، ایران موشک‌هایی به سوی چند هدف در اسرائیل از جمله دوباره به سوی پایگاه گلیلوت پرتاب کرد.

نمیروفسکی می‌افزاید: «ما اعضای گروهی که قصد ترور یک افسر ارشد ارتش را داشت، بازداشت کردیم. آن‌ها طی دو سال، ۶۰۰ عملیات شناسایی انجام دادند. آپارتمان‌هایی نزدیک پایگاه‌های نظامی اجاره کرده و یک شرکت گردشگری با تورهای جیپ‌سواری تأسیس کرده بودند تا بتوانند به پایگاه‌ها نزدیک شوند. هر کدام وظیفه مشخصی داشت؛ یکی عکس می‌گرفت، دیگری پول‌ها را جمع می‌کرد. بزرگ‌ترینشان ۲۰ ساله بود، یکی دیگر هنوز به سن قانونی نرسیده و یکی‌شان حتی در حال انجام خدمت سربازی‌اش بود!»

برآورد می‌شود که این گروه در مجموع ۳۰۰ هزار دلار (معادل ۲۶۰ هزار یورو) از طرف ایرانی دریافت کرده باشند.
زندان اختصاصی برای جاسوسان
پس از دستگیری، این افراد در بازداشت موقت در شمال اسرائیل نگهداری می‌شوند. به دلیل افزایش شمار جاسوسان، سازمان زندان‌ها بخشی ویژه در زندان قدیمی «دامون» در نزدیکی حیفا افتتاح کرده‌ است، تا آن‌ها را جدا از زندانیان فلسطینی نگهداری کنند. شرایط در این بخش، به گفته نمیروفسکی، «بسیار سخت‌گیرانه» است.

این زندانیان که «خائن» تلقی می‌شوند، با احکام سنگینی روبه‌رو هستند و حتی در زمان جنگ ممکن است حکم اعدام برایشان صادر شود،هرچند که این مجازات در عمل اجرا نمی‌شود و به حبس ابد تقلیل می‌یابد. اولین فردی که محاکمه شد، فردی ۷۲ ساله به نام موردخای بود که پیشتر در پرونده‌های قاچاق مواد مخدر پرونده داشت. او در ماه آوریل به ده سال زندان محکوم شد، پس از آنکه اعتراف کرد دو بار به‌طور قاچاقی از ترکیه به ایران سفر کرده است و بار دوم در داخل یک کامیون مخفی شده بود. بر اساس بخشی از کیفرخواست که علنی شده، سرویس‌های ایرانی از او خواسته بودند با تکیه بر ارتباطاتش در محافل تبهکارانه، یک شخصیت سیاسی اسرائیلی را ترور کند.
جذب نیرو از طریق پروسه‌ای به نام «فساد تدریجی»
جاسوسان جدید غالبا جوان‌تر هستند و بسیاری از آن‌ها اصلیت کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق را دارند. آن‌ها از طریق تبلیغات گنگ و مبهم در شبکه‌های اجتماعی، که وعده پرداخت اندکی پول در قالب رمزارز را می‌دهند، جذب می‌شوند. در برخی موارد، تنها مأموریتشان این بوده که شعارهای ضد نتانیاهو («بی‌بی») را روی دیوار بنویسند.

به گفته شالوم بن‌حنان، افسر پیشین شاباک که در سال ۲۰۱۹ در رأس واحد ضدجاسوسی این سازمان بود، این روند «فرآیند فساد تدریجی» نامیده می‌شود: «مأموریت‌های اولیه ساده و بی‌خطرند، اما اگر ادامه ندهی، تهدید به افشا می‌شوی و معمولاً افرادی که جذب می‌شوند، کاملاً از کاری که می‌کنند آگاه هستند.»

بن‌حنان در حال حاضر در "مؤسسه مبارزه با تروریسم" در دانشگاه رایشمان (هرزلیا) فعالیت دارد. او یادآور می‌شود که پیش از این، در سال ۲۰۱۹، گونن سگو، وزیر سابق انرژی اسرائیل، در نیجریه به اتهام جاسوسی برای ایران بازداشت شده بود. بن‌حنان می‌گوید: «او مأموریت داشت که شخصیت‌های اسرائیلی را به خارج بکشاند تا آن‌ها را ربوده شود. این اولین نشانه‌ نفوذ عمیق ایران بود، اما ما دیر متوجه شدیم که این تهدید جدی است. اکنون شاهد تسریع قابل توجهی در روند جذب شهروندان اسرائیلی از سوی ایران هستیم».
تحولی نگران‌کننده
رونن برگمن، روزنامه‌نگار تحقیقی در این‌باره می‌گوید: «تا همین اواخر، چنین مواردی نادر بود. اما حالا ایران، که در دو سال گذشته در پی انتقام برای ترور فرماندهان خود است، توانسته از کشورهای ثالث مانند آذربایجان یا ترکیه اقدام کرده و حتی در خاک اسرائیل نیرو جذب کند، کاری که پیشتر تنها سوری‌ها در روستاهای یهودی بلندی‌های جولان انجام داده بودند، که البته هیچ‌گاه علنی نشد.»

برگمن ادامه می‌دهد: «برای بسیاری از این مأموریت‌ها نیازی به جاسوس حرفه‌ای نیست، اما برای زیر نظر گرفتن تردد یک افسر در پایگاه نظامی، کافی است کسی یک دوربین را روی یک خودرو نصب کند و ۲۴ ساعت بعد آن را بردارد.»

طبق گفته‌های نمیروفسکی، تاکنون ۴۵ نفر در این پرونده‌ها دستگیر شده‌اند و این پایان کار نیست: «باز هم افراد دیگری بازداشت خواهند شد.»
انگیزه‌ها: از پول تا خشم اجتماعی
در حالی که تعداد ایرانیانی که برای اسرائیل در خاک ایران جاسوسی کرده‌اند بسیار بیشتر است، حجم جاسوسی اسرائیلی‌ها برای ایران باعث شگفتی نهادهای امنیتی شده است. انگیزه این افراد تنها مالی نیست؛ بسیاری از آن‌ها احساس بیگانگی با جامعه اسرائیل دارند و نفرت‌شان از دولت بنیامین نتانیاهو نیز در این مسیر نقش دارد. یکی از مظنونان حتی اعتراف کرده که نخست‌وزیر اسرائیل، یکی از اهداف بالقوه جمهوری اسلامی بوده است. به گفته پلیس: «از زمان حمله ۷ اکتبر حماس، جاسوسی در زمان جنگ ارزش بیشتری یافته است.»

سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل در روز پنج‌شنبه ۱۰ ژوئیه با شوک تازه‌ی دیگری نیز روبه‌رو شدند و آن هم افشای اسنادی توسط گروهی از هکرهای ایرانی حاوی اطلاعات صدها افسر اسرائیلی، تخصص‌ها، محل خدمت و حتی در برخی موارد آدرس شخصی آن‌ها بود. این افشاگری که توسط روزنامه هاآرتص منتشر شد، زنگ خطر جدیدی برای دستگاه امنیتی اسرائیل به صدا درآورد.