قضاوت علیرضا فغانی در فینال جامجهانی باشگاهها؛ افتخاری که برای ما نیست
رأی دهید
حالا علیرضا فغانی، نخستین داوری خواهد بود که نخستین فینال مسابقات جامجهانی باشگاههای جهان را قضاوت میکند؛ افتخاری که البته نصیب فدراسیون فوتبال استرالیا شد.
آقای فغانی به وبسایت رسمی فیفا گفته است: «پیش از هرچیز، باید احساساتم را ابراز کنم. این اولین دوره جامجهانی باشگاهها با فرمت ۳۲ تیمی بوده و واقعا افتخار میکنم که بخشی از این تورنمنت مهم فیفا هستم. دو هفته از همه نظر خودم را آماده کردم و سرانجام، قضاوت بازی فینال به من رسید.»
مهر۱۴۰۱، کمیته داوران فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی که ریاست آن را «خداداد افشاریان» برعهده داشت، نام علیرضا فغانی را از فهرست داوران بینالمللی ایران حذف کرد. رییس کمیته داوران در نامهای به فدراسیون جهانی فوتبال و کنفدراسیون فوتبال آسیا، اعلام کرده بود که علیرضا فغانی دیگر داور فوتبال ایران محسوب نمیشود.
خداداد افشاریان ۱۶خرداد۱۴۰۳به اتهاماتی همچون «دریافت رشوه»، «فساد مالی» و «تبانی»، در ارتباط با پرونده باشگاه مس رفسنجان بازداشت شد.
***
نخستین دوره جامجهانی باشگاهها که به میزبانی کشور آمریکا برگزار شد، با سوت علیرضا فغانی در بازی افتتاحیه میان اینتر میامی آمریکا و الاهلی مصر آغاز و با سوت همین داور ایرانی در فینال میان چلسی و پاریسنژرمن به پایان میرسد.
این افتخار البته به نام فدراسیون فوتبال استرالیا به ثبت رسید. علیرضا فغانی ۲۴شهریور۱۳۹۸ از ایران به استرالیا مهاجرت کرد، اما نه برای پناهندگی یا تغییر ملیت. او در گفتوگویی با خبرگزاریهای ایران مدعی شد که صرفا برای تحصیل فرزندانش به استرالیا رفته، با فدراسیون فوتبال استرالیا برای قضاوت در لیگ این کشور توافق کرده، اما باز هم زیر پرچم ایران در رقابتهای بینالمللی قضاوت خواهد کرد.
با وجود تلاشهایش برای اینکه از فهرست داوران بینالمللی ایران خارج نشود، خداداد افشاریان نام او را از لیست داوران بینالمللی ایران خارج کرد. این تصمیم در آستانه رقابتهای جام جهانی ۲۰۲۲ اتخاذ شد. فدراسیون فوتبال تلاش کرده بود با خارج کردن نام فغانی از فهرست داوران بینالمللی خود، فرصت قضاوت او در جام جهانی قطر را از او بگیرد.
علیرضا فغانی اما ۷مهر۱۴۰۱ در گفتوگویی با «ایرانوایر» گفته بود: «میدانم که در طول دوران زندگی حرفهای، هم برای خودم و هم برای کشورم ایران، نماینده خوبی بودم. حالا هم که فدراسیون فوتبال تصمیم گرفته دیگر نباشم، میخواهم همه تمرکزم را روی جامجهانی بگذارم.» نام او از فهرست داوران جامجهانی خارج نشد و برخلاف ادعای خبرگزاریهای نزدیک به سپاه پاسداران از جمله «فارس» و «تسنیم»، فیفا نام فغانی را پس از جامجهانی ۲۰۲۲ از لیست داوران الیت (نخبه) خود خارج نکرد.
او حالا زیر پرچم فدراسیون فوتبال استرالیا برای فیفا در مهمترین تورنمنتهایش قضاوت میکند.
علیرضا فغانی تنها داور ایرانی است که افتخار قضاوت در جام ملتهای آسیا، جام باشگاههای آسیا، المپیک، جامجهانی، جام باشگاههای جهان، جام ملتهای عرب و جام کنفدراسیونها را داشته است. این رکورد اما فقط مختص داوران ایرانی نمیشود.
علیرضا فغانی در تناسب با تمام داوران بینالمللی قاره آسیا نیز در زمینه قضاوت در رویدادهای بینالمللی و داوری بازیهای خاص، بینظیر و شاید دستنیافتنی شده است.
شاید شناخته شدهترین داور آسیایی در دو دهه گذشته، «روشن ایرماتوف» ازبکستانی بود. او سال ۲۰۰۳ موفق شد بهعنوان داور بینالمللی فیفا شناخته شود.
روشن ایرماتوف در جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی، بازی تیمهای آفریقای جنوبی و مکزیک در بازی افتتاحیه و پس از آن بازی هلند و اروگوئه در نیمهنهایی را داوری کرد. دو بار قضاوت بازی فینال جام باشگاههای جهان (با فرمت قدیمی) را در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۱۱ برعهده گرفت. روشن ایرماتوف همچنین دو بار فینال رقابتهای جام ملتهای آسیا در سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۹ را نیز داوری کرده بود. کنفدراسیون فوتبال آسیا او را چهار بار در سالهای ۲۰۰۸، ۲۰۰۹، ۲۰۱۰، ۲۰۱۱ و همچنین ۲۰۱۴ میلادی بهعنوان بهترین داور آسیا معرفی کرد.
یویچی نی شیمورا همچنین قضاوت دو فینال لیگ قهرمانان آسیا را نیز برعهده داشت. اولی سال ۲۰۱۰ و فینال میان دو تیم «ذوبآهن» ایران و «سئونگنام ایلهوا چونما» کرهجنوبی و دیگری فینال سال ۲۰۱۴ لیگ قهرمانان میان «الهلال عربستان» و «وسترن سیدنی واندررز» استرالیا. این داور ژاپنی همچنین در دو جام ملتهای ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ نیز بازیهای مراحل گروهی را قضاوت کرده بود.
این دو، شاید جدیترین رقبای علیرضا فغانی در افتخارات باشند، اما به نظر میرسد که فهرست داوریهای خاص آقای فغانی به جایی رسیده که دیگر حتی داوران جوان آینده فوتبال آسیا نیز به راحتی به آن نرسند. در اینجا، فهرستی کامل از مهمترین قضاوتهای علیرضا فغانی در بزرگترین رویدادهای فوتبال جهان را مرور میکنیم.
سال ۲۰۱۳: جام باشگاههای جهان و قضاوت در دو بازی یکچهارم نهایی و ردهبندی.
سال ۲۰۱۵: جام ملتهای آسیا و قضاوت در سه بازی مرحله گروهی، یک بازی یکچهارم نهایی و دیدار فینال این مسابقات میان کرهجنوبی و استرالیا.
سال ۲۰۱۵: جام باشگاههای جهان و قضاوت دو مسابقه مرحله گروهی و فینال این بازیها میان ریورپلاته و بارسلونا.
سال ۲۰۱۶: مسابقات فوتبال المپیک ریو و قضاوت در سه مسابقه مرحله گروهی و فینال این بازیها میان برزیل و آلمان.
سال ۲۰۱۷: مسابقات جام کنفدراسیونهای فیفا و قضاوت در دو بازی مرحله گروهی و نیمهنهایی.
سال ۲۰۱۸: مسابقات جام جهانی روسیه و قضاوت در دو بازی مرحله گروهی آلمان و مکزیک و سپس صربستان و برزیل. پس از آن بازی حساس یک هشتمنهایی میان فرانسه و آرژانتین و در نهایت بازی ردهبندی جامجهانی میان بلژیک و انگلیس.
سال ۲۰۱۹: جام ملتهای آسیا و قضاوت در سه بازی مرحله گروهی و یکهشتم نهایی.
سال ۲۰۲۱: جام ملتهای عرب؛ قضاوت در سه بازی گروهی و دیدار نیمهنهایی میان تونس و مصر.
سال ۲۰۲۲: جامجهانی قطر و قضاوت در دو بازی مرحله گروهی.
سال ۲۰۲۳: جام ملتهای آسیا و قضاوت در سه بازی مرحله گروهی و یکهشتم نهایی.
