بوروکراسی پیچیده سومریها در چهار هزار سال پیش
رأی دهید
2300 سال پیش از میلاد، شاه سارگون اکد با فتح گیرسو و شهرهای دیگر سومر نوعی حکومت مرکزی یکپارچه و سازمانیافته ایجاد کرد که نخستین امپراطوری تاریخ نام گرفته است. تیم پروژه گیرسو، متشکل از پژوهشگران موزه بریتانیا و اداره باستانشناسی عراق، در این محوطه بیش از 200 لوح و حدود 50 مهر استوانهای متعلق به مسئولان اکدی کشف کردهاند.
این الواح گلی با جزئیاتی شگفتانگیز نشان میدهند که اکدیها عمیقا بوروکراتیک بودند و همه چیز را ثبت میکردند؛ از مرگ گوسفندی در دورافتادهترین نقطه قلمرو گرفته تا توزیع طلا، نقره، دامهای پروار، و حتی مقدار آبجو. الواح به خط میخی نوشته شده، و علاوه بر اسناد دولتی شامل نقشههای کانالها، طرحهای ساختمانی، و فهرست کالاهای مختلف است.
به گفته پژوهشگران، این الواح نهتنها جزئیات دقیق زندگی سومریها را نشان میدهند، بلکه اسامی افراد، شغلها، و حتی نقش زنان را هم ثبت کردهاند. برخی زنان بهعنوان «کاهنه بزرگ» فعالیت داشتهاند. این یافتهها در ساختمانی آجری کشف شدهاند که بهعنوان بایگانی دولتی استفاده میشده، و به گفته سباستین ری، مدیر پروژه گیرسو، «اولین شواهد فیزیکی از کنترل امپراطوری در جهان» بهشمار میرود.
محوطه گیرسو، که در قرن نوزدهم کشف شد، پس از جنگ جهانی دوم دچار غارت و بیتوجهی شد، و آثار آن پراکنده شدند و به خارج از محیط خود رفتند. اما این الواح جدید، حفظشده در محیط خود، تصویر بهتری از ساختار بوروکراسی امپراطوری اکدی و نحوه اداره سومر ارائه میکنند.
