چگونه مغز در هنگام خواب خود را پاکسازی میکند
رأی دهید
مطالعات قبلی نشان داده بودند که مایع مغزی-نخاعی در طول خواب از مسیرهایی کنار رگهای خونی به درون مغز نفوذ کرده و زبالههای متابولیکی را شستوشو میدهد. این سیستم به نام «گلیمفاتی» شناخته میشود. اما مکانیسم محرک این جریان تا پیش از این بهخوبی شناخته نشده بود.
در این تحقیق، با نصب الکترودها و فیبرهای نوری در مغز موشهای بیهوشنشده، مشخص شد که سطح نوراپینفرین در خواب غیر رویابینی حدود هر 50 ثانیه یکبار بالا میرود. این منجر به انقباض رگهای خونی و جریان یافتن مایع میشود.
هنگامی که پژوهشگران این پالسها را بهطور مصنوعی سریعتر کردند (هر 10 ثانیه یکبار)، نفوذ مایع به عمق مغز بیشتر شد. این یافته نشان میدهد که نوسانات رگهای خونی بهنوعی مانند یک پمپ عمل کرده و باعث جریان یافتن مایع پاککننده میشوند.
این مطالعه همچنین نشان داد که داروی خوابآور زولپیدم، با نام تجاری «آمبین»، ممکن است این فرآیند را مختل کند، چراکه باعث کاهش نوسانات نوراپینفرین و در نتیجه کاهش جریان مایع مغزی به درون مغز میشود. با اینکه پژوهشگران هشدار ندادند که استفاده از زولپیدم متوقف شود، اما تأکید کردند که تأثیر این دارو روی انسان نیز باید بررسی شود.
این یافتهها نه تنها درک ما را از عملکرد مغز در خواب افزایش میدهند، بلکه میتوانند منجر به توسعه داروهای جدیدی شوند که خواب را بدون اخلال در عملکرد پاکسازی مغز تقویت میکنند.
