ترامپ پس از اعلام ارسال «پیشنهاد رسمی»به تهران:«ایران باید سریع تصمیم بگیرد، وگرنه اتفاق بدی خواهد افتاد»

دویچه وله: دونالد ترامپ برای نخستین‌بار از وجود یک پیشنهاد رسمی آمریکا به ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور خبر داد و گفت: «ایران باید سریع تصمیم بگیرد، وگرنه اتفاق بدی خواهد افتاد.»

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز جمعه (۲۱ اردیبهشت) در پایان سفر خود به امارات متحده عربی اعلام کرد که ایران اکنون یک پیشنهاد رسمی از آمریکا درباره برنامه هسته‌ای خود در اختیار دارد. ترامپ در هواپیمای اختصاصی ریاست‌جمهوری (ایرفورس وان) به خبرنگاران گفت: «آن‌ها یک پیشنهاد دارند. اما مهم‌تر اینکه می‌دانند باید سریع حرکت کنند، وگرنه اتفاق بدی می‌افتد.»

این نخستین بار است که دولت ترامپ به‌صورت رسمی وجود چنین پیشنهادی را تأیید می‌کند. پیش‌تر، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، بارها با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در عمان و رم دیدار کرده بود.

با وجود این، عراقچی  روز پنج‌شنبه در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در گفت‌وگو با خبرنگاران، دریافت هرگونه پیشنهاد رسمی را رد کرد و اظهار داشت: «ما از واشنگتن اظهارات متناقضی می‌شنویم که نشان‌دهنده سردرگمی یا تاکتیک‌های مذاکره‌ای است.»
نقطه اختلاف اصلی: غنی‌سازی اورانیوم
اگرچه گفت‌وگوها وارد سطح کارشناسی شده‌اند، اما به‌نظر می‌رسد که اختلاف بر سر ادامه غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران همچنان پابرجاست. تهران این حق را برای خود محفوظ می‌داند، در حالی‌که واشنگتن خواستار توقف کامل آن است. ویتکاف ابتدا غنی‌سازی تا ۳/۶۷ درصد را قابل‌قبول دانسته بود، اما در ادامه موضع خود را سخت‌تر کرد.

در همین حال، تهدیدهای مکرر از سوی اسرائیل مبنی بر حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران در صورت بی‌نتیجه ماندن مذاکرات، به تنش‌ها در منطقه دامن زده است.
گفت‌وگوهای موازی ایران و اروپا در استانبول
از سوی دیگر، کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه ایران، در پیامی در شبکه‌های اجتماعی از برگزاری نشست جدید با مدیران سیاسی تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) در استانبول خبر داد.

او نوشت: «ما درباره آخرین وضعیت مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا و موضوع لغو تحریم‌ها گفت‌وگو کردیم. ایران و سه کشور اروپایی مصمم به حفظ مسیر دیپلماتیک هستند.»

پیش‌تر قرار بود دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در روز جمعه ۱۲ اردیبهشت در رم برگزار شود، اما این نشست به دلیل هماهنگی‌های ناتمام به تعویق افتاد. نشست با اروپا نیز به تبع آن، به زمان دیگری موکول شد.

غریب‌آبادی پیش‌تر گفته بود که ایران در جریان گفت‌وگوها با اروپا، علاوه بر موضوعات هسته‌ای و تحریمی، به حمایت غیرقابل قبول سه کشور اروپایی از اقدامات اسرائیل در غزه نیز اعتراض کرده است.
چشم‌انداز نامشخص؛ دیپلماسی یا رویارویی
مذاکرات در حالی ادامه دارد که ترامپ بارها تهدید کرده اگر توافق حاصل نشود، ممکن است به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله هوایی انجام دهد. هم‌زمان، تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که در صورت شکست دیپلماسی، ممکن است ایران مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای را جدی‌تر دنبال کند.

در شرایطی که فشار تحریم‌های اقتصادی علیه ایران تشدید شده و هم‌زمان تنش‌های منطقه‌ای به اوج رسیده است، دیپلماسی همچنان تنها گزینه موجود برای جلوگیری از درگیری مستقیم تلقی می‌شود. اما مسیر رسیدن به توافق، بیش از هر زمان دیگر پیچیده و پرمخاطره است.