محققان: سالمندانی که از گوشی هوشمند استفاده میکنند کمتر دچار افت عملکرد ذهنی میشوند
رأی دهید
در این تحقیق پژوهشگران با تحلیل ۵۷ مطالعه علمی منتشرشده، دادههای مربوط به بیش از ۴۰۰ هزار فرد بالای ۵۰ سال در سراسر جهان را بررسی کردهاند.
نتیجه مطالعات آنها نشان میدهد سالمندانی که بهطور منظم از رایانه، گوشی هوشمند، اینترنت یا ترکیبی از این فناوریها استفاده میکنند، در مقایسه با کسانی که کمتر به این ابزارها روی میآورند، افت شناختی کمتری را تجربه میکنند.
این یافتهها دیدگاه رایج درباره پدیده موسوم به «آلزایمر دیجیتالی» را به چالش میکشد؛ فرضیهای که بر اساس آن، استفاده بیش از حد از تکنولوژیهای نوین موجب افت شناختی در دوران سالمندی میشود.
دکتر جرد بنج، عصبروانشناس بالینی در مرکز حافظه دانشگاه آستین تگزاس، در این باره میگوید: «این یافتهها برای نخستین نسلی که با ابزارهای دیجیتال بزرگ شدهاند، پیامی امیدبخش دارد.»
وی میافزاید: «استفاده از این فناوریها به عملکرد بهتر ذهنی ارتباط دارد؛ برخلاف نگرانیهایی مانند پوسیدگی مغز [کاهش تدریجی توانایی مغز در اثر مصرف بیش از حد محتوای سطحی و سرگرمیهای دیجیتال]، تخلیه ذهنی [خستگی ذهنی یا تحلیل تدریجی توان شناختی ناشی از مصرف بیوقفه اطلاعات دیجیتال] یا زوال ذهنی دیجیتال.»
دکتر مایکل اسکالین، متخصص علوم اعصاب شناختی در دانشگاه بیلور ایالت تگزاس، نیز میگوید که هیچ شواهدی در تایید فرضیه زوال دیجیتال مشاهده نشده است. بلکه برعکس، استفاده از ابزارهای دیجیتال با کاهش خطر افت ذهنی مرتبط بوده است.
دکتر بنج در این باره گفت: «ما فکر میکنیم سه مؤلفه در این میان نقش دارند: پیچیدگی، ارتباط و رفتارهای جبرانی. ابزارهای دیجیتال میتوانند افراد را در فعالیتهای پیچیده مشارکت دهند، ارتباطات اجتماعی را افزایش دهند و در جبران افت ذهنی به آنها کمک کنند. مثل استفاده از جیپیاس برای مسیریابی یا یادآور برای دارو و قبوض.»
در مقاله منتشرشده، نویسندگان تاکید کردهاند که نوع استفاده از فناوری نقش تعیینکنندهای دارد. استفاده منفعلانه و نشسته مانند تماشای تلویزیون احتمالاً سودی برای مغز ندارد، اما استفادههای فعال، اجتماعی یا «جبرانی» (به عنوان مثال استفاده از تماسهای تصویری، پیامرسانها و شبکههای اجتماعی برای جبران کاهش ارتباطات اجتماعی) میتواند به سلامت ذهنی در سالمندی کمک کند.
سام گیلبرت، استاد علوم اعصاب در کالج دانشگاهی لندن، نیز تأکید کرد: «رابطهای روشن میان استفاده از فناوری دیجیتال و حفظ تواناییهای شناختی در سنین بالا وجود دارد.هرچند هنوز نمیدانیم علت و معلول کدام است.»
دکتر وینسنت سالیوان، اقتصاددان دانشگاه لیمریک ایرلند، نیز با حمایت از نتایج این مطالعه گفت: «در حالی که بسیاری از رسانهها فناوری را عامل فراموشی یا کاهش هوش میدانند، این تحلیل دقیق نشان میدهد که استفاده از ابزارهای دیجیتال با سلامت شناختی بهتر همراه است.»
وی افزود: «اگر سازوکار این رابطه را بشناسیم، میتوانیم راهکارهایی برای پیشگیری از زوال ذهنی طراحی کنیم.»
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «رفتار انسانی نیچر» منتشر شده است.
