طرح «استعمارگونه» ترامپ برای منابع معدنی اوکراین؛ بهرهبرداری از لوله گاز حیاتی بدون تضمین امنیتی
رأی دهید
به گزارش رویترز، مذاکرات اخیر میان مقامهای آمریکایی و اوکراینی که روز جمعه در کییف برگزار شد، بیش از پیش پرتنش شده است. در این گفتوگوها، دولت آمریکا خواستار آن شده که «شرکت سرمایهگذاری مالی توسعه بینالمللی» این کشور کنترل یکی از مهمترین خطوط انتقال گاز اوکراین را در اختیار بگیرد.
این خط لوله که از شهر سودژا در غرب روسیه آغاز و تا شهر اوژهورود در مرز اوکراین با اتحادیه اروپا ادامه دارد، در دوران اتحاد جماهیر شوروی ساخته شده و همچنان یکی از شریانهای اصلی انتقال انرژی به غرب محسوب میشود.
گفته میشود این درخواست بخشی از پیشنویس جدید توافقی است که واشنگتن برای دسترسی به منابع نفت، گاز و فلزات کمیاب اوکراین پیشنهاد داده است. نسخه اولیه این طرح که در فوریه ارائه شد، شامل واگذاری منابعی به ارزش حدود ۵۰۰ میلیارد دلار به آمریکا بود.
مذاکرات در حالی ادامه دارد که اوکراین از اول ژانویه، با پایان قرارداد پنجسالهاش با شرکت گازپروم روسیه، جریان گاز از این مسیر را متوقف کرده است. تا پیش از آن، کییف و مسکو از محل ترانزیت گاز به اروپا، صدها میلیون یورو درآمد سالانه داشتند.
در واکنش به این روند، ولودیمیر لاندا، اقتصاددان ارشد مرکز استراتژی اقتصادی در کییف، گفته است که ایالات متحده «دنبال آن است که هرچه میتواند از اوکراین بگیرد» و پیشبینی کرده که این خواستههای آمریکا، که آنها را «استعمارگرایانه» توصیف کرده، بعید است در کییف پذیرفته شود.
اختلاف بر سر منابع، بدون تضمین امنیتی
پیشنهاد کنترل خط لوله تنها یکی از جنبههای اختلاف است. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، پیشتر پیشنهادی برای دسترسی آمریکا به بخشهای توسعهنیافته معدنی کشورش ارائه داده بود، اما آن پیشنهاد در چارچوب یک توافق دوطرفه مطرح شده بود که در آن، دولت آینده ترامپ در مقابل سود حاصل از این منابع، سلاح در اختیار اوکراین قرار دهد.
با این حال، دونالد ترامپ نهتنها از ارائه تضمینهای امنیتی خودداری کرده، بلکه گفته حتی در صورت عدم توافق، کییف «با مشکلات بزرگی روبهرو خواهد شد».
زلنسکی روز پنجشنبه در گفتوگو با خبرنگاران تأکید کرد که تنها در صورتی توافق حاصل خواهد شد که شرایط عادلانه باشد و سود حاصل از منابع طبیعی به صورت مساوی (۵۰-۵۰) بین دو طرف تقسیم شود. او گفت: «من فقط از چیزی دفاع میکنم که متعلق به اوکراین است. این باید هم برای اوکراین و هم برای آمریکا سودمند باشد.»
وزارت خزانهداری آمریکا نیز اعلام کرده گفتوگوها همچنان در سطح فنی در جریان است.
مواضع مبهم آمریکا درباره آینده اوکراین
در این میان، اظهارات اخیر کیت کلوگ، نماینده ویژه آمریکا در امور اوکراین، نیز جنجالبرانگیز شده است. کلوگ در گفتوگویی با روزنامه تایمز از سناریویی برای تقسیم اوکراین «مشابه برلین پس از جنگ جهانی دوم» سخن گفته بود، هرچند بعدها گفت منظورش استقرار نیروهای غربی در بخشی از کشور برای حمایت از حاکمیت اوکراین بوده است.
بر اساس این طرح، نیروهای روسی در مناطق اشغالی باقی خواهند ماند و همزمان، نیروهای بریتانیایی و فرانسوی در کییف و مناطق دیگر مستقر خواهند شد.
همزمان، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، روز جمعه در سنپترزبورگ با ولادیمیر پوتین دیدار کرد. منابع خبری مدعیاند که پیشنهاد ویتکاف برای پایان جنگ، واگذاری چهار استان اوکراینی به روسیه بوده؛ از جمله مناطقی که همچنان در کنترل اوکراین است و حدود یک میلیون نفر در آنها زندگی میکنند.
تداوم درگیری و حملات هوایی
در حالی که مذاکرات صلح همچنان با تردید همراه است، درگیریها نیز ادامه دارد. بامداد شنبه، روسیه با حملات هوایی جدید به کییف، سه انبار را تخریب کرد و دو نفر را زخمی ساخت. به گفته مقامهای اوکراینی، از زمان پیشنهاد آتشبس آمریکا در ۱۱ مارس، بیش از ۷۰ موشک و ۲۲۰۰ پهپاد از سوی روسیه به اوکراین شلیک شده است.
زلنسکی روز شنبه در پیامی، از کاپیتان پاولو ایوانوف، خلبان ۲۶ سالهای که در جریان مأموریت جنگی با جنگنده F-16 کشته شد، تجلیل کرد. او گفت نیروی هوایی کوچک اوکراین «بهطور قهرمانانه» از کشور در برابر موشکها و پهپادهای روسی دفاع میکند و همزمان پشتیبان نیروهای زمینی نیز هست.
