رونمایی از پلیمری شفاف، سبک و «کاملاً تجزیه‌پذیر» برای جایگزینی پلاستیک

رادیو فردا: گروهی از پژوهشگران از کشف پلیمری شفاف، سبک و کاملاً تجزیه‌پذیر خبر داده‌اند که می‌تواند جایگزین واقعی برای پلاستیک شود.

در دنیایی که بطری‌های آب، بسته‌بندی‌های مواد غذایی و بسیاری از وسایل روزمره از پلاستیک ساخته می‌شوند، نمی‌توان انکار کرد که این ماده به بخشی جدانشدنی از زندگی انسان تبدیل شده است.

اما حالا دیگر همه می‌دانند که پلاستیک، پس از دور انداخته‌شدن، برای مدت بسیار طولانی در طبیعت باقی می‌ماند. تحت شرایط محیطی، خرد و به ذرات ریزی تبدیل که از چشم ما پنهان می‌مانند و راه خود را به خاک، رودخانه‌ها، اقیانوس‌ها و در نهایت به بدن موجودات زنده باز می‌کنند.

تحقیقات تازه نشان داده‌اند که این ذرات می‌توانند به آب‌های آشامیدنی، خون انسان و حتی بدن نوزادان در دوران بارداری راه پیدا کنند.

و حالا این پرسش جدی‌تر از همیشه مطرح است: آیا راهی هست که بتوانیم پلاستیک را کنار بگذاریم، بی‌آن‌که زندگی‌مان را مختل کنیم؟

گروهی از پژوهشگران، در نشست بهاره انجمن شیمی آمریکا در شهر سن‌دیگو، از کشفی تازه پرده برداشتند؛ پلیمری شفاف، سبک و کاملاً تجزیه‌پذیر که می‌تواند جایگزینی واقعی برای پلاستیک باشد.
این ماده از منابع طبیعی ساخته شده است؛ ترکیباتی برگرفته از نشاسته و ضایعات گیاهی. آن‌چه این ماده را خاص می‌کند، نه فقط ترکیباتش بلکه شیوه چیدمان دقیق مواد داخل آن است؛ شبکه‌ای منظم از الیاف بسیار ریز که مانند تار و پود در هم تنیده شده‌اند، ساختاری الهام‌گرفته از چوب و صدف که به این ماده شفافیت، استحکام و قابلیت تجزیه در طبیعت را می‌دهد.

در آزمایش‌ها، این ماده در خاک مرطوب یا محیط طبیعی طی چند هفته یا چند ماه به‌طور کامل تجزیه شده است بدون آن‌که ردی از خود بر جا بگذارد.

محققان می‌گویند ماده‌ی جدید نه‌تنها سالم‌تر و ایمن‌تر بلکه از نظر اقتصادی هم قابل رقابت با پلاستیک‌های نفت‌پایه خواهد بود، چرا که می‌توان آن را با هزینه‌ای پایین و از منابع تجدیدپذیر تولید کرد.

اما ویژگی‌های این ماده فقط به شفاف‌بودن و تجزیه‌پذیری محدود نمی‌شود.

پژوهشگران با افزودن رشته‌های بسیار نازک از نقره توانسته‌اند کاری کنند که این ماده مثل یک هادی برق نیز عمل کند.

این قابلیت می‌تواند در آینده در ساخت وسایل الکترونیکی سبک، لباس‌های هوشمند یا حتی در صفحه‌هایی که نور خورشید را به برق تبدیل می‌کنند، به‌کار برود.

پروفسور بَرات بَروا (Bharat Baruah) سرپرست پروژه می‌گوید: «هدف ما فقط ساختن یک پلاستیک بهتر نبود، می‌خواستیم ماده‌ای بسازیم که طبیعت آن را بپذیرد و صنعت آن را بپسندد.»

اگرچه این کشف هنوز در مرحله آزمایشگاهی‌ است، اما قدمی‌ است در جهت آینده‌ای که در آن، مواد مصرفی ما با زمین سازگارتر باشند و بدون نیاز به بازیافت، خود بخشی از طبیعت شوند و به آن آسیب نزنند.