گزارش آژانس: حجم استخراج اورانیوم در ایران نشان از وجود ذخایر بسیار بزرگتری دارد
رأی دهید
آمار جدید روز سهشنبه در «کتاب قرمز»، گزارش دو سالانه صنعت اورانیوم آژانس، منتشر شده و ممکن است نگرانیهایی را درباره جهتگیری برنامه هستهای ایران برانگیزد.
آژانس در این گزارش میگوید که جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۲۲ در حال حفاری دست کم ۱۲ معدن اورانیوم جدید بوده است، اما منابع آن اقتصادی به نظر نمیرسد و بسیار کمتر از آن است که برای سوخترسانی به یک رآکتور هستهای لازم است.
نویسندگان گزارش که در دفتر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین و پاریس فعالیت دارند، نوشتند دولت تهران «نشان داده که ذخایر اورانیوم ایران بسیار بیشتر از آن چیزی است که قبلاً برآورد شده» بود. این کشور ممکن است تولید سنگ معدن اورانیوم را تا ۷۱ تن در سال جاری تقریباً چهار برابر کند.
برخلاف سایر بخشهای چرخه سوخت هستهای، یعنی فرآیند صنعتی گستردهای که ایزوتوپهای اورانیوم را به سوخت انرژی تبدیل میکند، فعالیتهای معدنی بالادستی بهطور مرتب حسابرسی نمیشوند. بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اورانیوم غنیشده را در سطح گرم در سراسر جهان پیگیری میکنند زیرا این از ماده برای ساخت سلاحها نیز استفاده میشود، اما سنگ معدن اورانیوم میتواند با قوانین و محدودیتهای کمتری استخراج و معامله شود.
در حالی که ایران همواره تأکید کرده است که برنامه هستهایاش صلحآمیز است، در سال ۲۰۱۵ قدرتهای جهانی بر سر محدودیتهایی بر کار این کشور به ازای رفع تحریمها به توافق رسیدند. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا پیش از جو بایدن، این توافق را که برجام نام دارد، در مه ۲۰۱۸ ترک و تحریمهای سختگیرانهای را دوباره بر اقتصاد ایران اعمال کرد. برجام شامل ضمانتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای فعالیتهای معدنی ایران بود.
آیا تولید اورانیوم غنیشده داخلی برای ایران مقرون به صرفه است؟
آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید کرده است که ایران نرخ تولید اورانیوم غنیشده را هفت برابر افزایش داده است. ترامپ از زمان بازگشت به دفتر ریاستجمهوری گفته است که خواستار یک توافق هستهای جدید با ایران است و تهدید به اقدام نظامی کرده است اگر تهران به مذاکرات مستقیم برای رسیدن به یک توافق نپیوندد.
روز دوشنبه، مقامات ایرانی اعلام کردند که برای مذاکرات با آمریکا آمادهاند در صورتی که توسط عمان میانجیگری شود.
با این حال، فعالیتهای معدنی اورانیوم ایران مورد توجه تحلیلگران امنیتی قرار گرفته است. آنها میگویند ذخایر آن برای تأمین سوخت رآکتور هستهای تنها کافی نیست، اما برای ساخت بمب هستهای کافی خواهد بود.
رآکتور موجود در نیروگاه هستهای بوشهر ایران سالانه نیاز به معادل حدود ۱۶۰ تن (به طور دقیقتر، ۱۴۵.۱۵ تن) سنگ معدن اورانیوم دارد، اما این کشور تنها ۲۱ تن در سال استخراج میکند. روسیه، که نیروگاه بوشهر را ساخته است، همچنین سوخت آن نیز را تأمین میکند.
نویسندگان گزارش این نهاد علمی و امنیتی بینالمللی مستقر در واشنگتن در گزارش سال گذشته نوشتند. «با وجود این که ایران به مقدار کافی اورانیوم برای تأمین یک زرادخانه بزرگ سلاح هستهای در اختیار دارد، منابع داخلی اورانیوم آن با اهداف رآکتور هستهایاش همخوانی ندارد، به این معنا تولید اورانیوم از منابع داخلی از نظر اقتصادی برایش مقرون به صرفه نیست.»
طبق دادههای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مهندسان ایرانی اکنون معادل یک بمب از اورانیوم غنیشده ۶۰ درصد را بهطور ماهانه تولید میکنند. در ماه فوریه، آژانس در گزارشی اعلام کرد کرد که میزان ذخیره اورانیوم غنیشده ایران در سه ماه گذشته ۵۰ درصد افزایش یافته و به ۲۷۵ کیلوگرم رسیده است.
