پزشکان درباره «تمایلات جنسی پرخطر» ناشی از داروها به زنان هشدار ندادند

کلر می‌گوید پس از مصرف این داروها دچار تمایلات جنسی بی‌سابقه‌ای شدبی بی سی: بیمارانی که برای اختلالات حرکتی مانند «سندروم پای بی‌قرار» دارو مصرف کرده‌اند، می‌گویند پزشکان درباره عوارض جانبی جدی این داروها که منجر به تمایلات جنسی پرخطر شده است، به آن‌ها هشدار نداده‌اند.

بیست زن به بی‌بی‌سی گفته‌اند که داروهایی که برای درمان سندروم پای بی‌قرار دریافت کرده‌اند زندگی‌شان را نابود کرده است. سندروم پای بی‌قرار اختلالی است که باعث ایجاد میل شدید و غیرقابل مقاومت برای حرکت می‌شود.

گزارش شرکت داروسازی گلاکسواسمیت‌کلاین (جی‌اس‌کی) که بی‌بی‌سی آن را مشاهده کرده، نشان می‌دهد که این شرکت در سال ۲۰۰۳ متوجه ارتباط بین داروهای موسوم به داروهای «آگونیست دوپامین» و رفتارهای جنسی «انحرافی»، از جمله پدوفیلی شده است.

اگرچه در بروشورهای دارویی اشاره‌ صریحی به این عارضه جانبی نشده، اما نهاد نظارت بر داروهای بریتانیا به بی‌بی‌سی گفت که هشداری کلی در مورد افزایش میل جنسی و رفتارهای آسیب‌زا در آن‌ها وجود دارد. شرکت جی‌اس‌کی نیز می‌گوید که در این بروشورها به خطر «تغییر» در تمایلات جنسی اشاره شده است.

تعدادی از زنانی که از گرایش به رفتارهای جنسی پرخطر با ما صحبت کردند، گفتند که هیچ درکی از علت این تغییر نداشتند. برخی دیگر گفتند که احساس می‌کردند بی‌اختیار به قمار یا خرید بی‌رویه کشیده می‌شوند، در حالی که پیش از این هرگز چنین رفتاری نداشتند. یکی از آن‌ها بیش از ۱۵۰ هزار پوند (۱۹۳ هزار دلار) بدهی بالا آورده بود.

کلر، مانند بسیاری از زنان، اولین بار در دوران بارداری دچار سندروم پای بی‌قرار شد. نیاز مداوم به حرکت، اغلب با بی‌خوابی و حس گِزگِز در پوستش همراه بود.

پس از زایمان، این مشکل همچنان ادامه داشت و پزشکان برای او داروی روپینیرول تجویز کردند که نوعی آگونیست‌ دوپامین است. او می‌گوید که پزشکان هیچ هشداری درباره عوارض جانبی این دارو به او ندادند. این دارو در ابتدا تاثیر فوق‌العاده‌ای بر سندروم پای بی‌قرار او داشت، اما پس از حدود یک سال، امیال جنسی شدیدی را تجربه کرد که پیش از آن سابقه نداشت.

او می‌گوید: «تنها شیوه‌ای که می‌توانم آن را توصیف کنم این است که کاملا انحرافی بود.» کلر واژه «انحرافی» را به کار می‌برد بدون اینکه از تحقیقاتی که جی‌اس‌کی انجام داده و ارتباط این دارو با چنین رفتارهایی را ثابت کرده، اطلاعی داشته باشد.
گزارش جی‌اس‌کی در سال ۲۰۰۳ اشاره کرده بود که مردی تحت درمان با روپینیرول به یک دختر هفت‌ ساله تعرض جنسی کرده بود که منجر به صدور حکم زندان برای او شدکلر می‌گوید که در ساعات اولیه صبح از خانه خارج می‌شد تا به دنبال کسی برای برقراری رابطه جنسی بگردد. او با پوشیدن تاپ بسیار نازک و ژاکت، سینه‌اش را به هر مردی که می‌دید نشان می‌داد. به گفته خودش، این رفتار را مدام انجام می‌داد و هر بار به مکان‌هایی خطرناک‌تر از قبل می‌رفت، در حالی که شریکی در زندگی داشت.

او می‌گوید: «در ذهنت هنوز بخشی هست که می‌داند رفتارت اشتباه است، اما تاثیر این دارو آن‌قدر زیاد است که نمی‌فهمی چه کار می‌کنی.»

کلر می‌گوید که سال‌ها طول کشید تا متوجه ارتباط این امیال با دارو شود و این احساسات تقریبا بلافاصله پس از قطع مصرف دارو از بین رفت. او به شدت احساس «شرم» می‌کند و از اینکه خودش را در چنین موقعیت خطرناکی قرار می‌داده، «وحشت‌زده» است.

رفتارهای بی‌اختیار ناگهانی، از جمله قمار و افزایش میل جنسی، مدت‌هاست که به‌ عنوان عوارض جانبی در بروشورهای داروهای آگونیست دوپامین ذکر شده‌اند و طبق نظر «موسسه ملی کیفیت سلامت و مراقبت بریتانیا»، این رفتارها بین ۶ تا ۱۷ درصد از بیماران مبتلا به سندروم پای بی‌قرار را که این داروها را مصرف می‌کنند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. طبق اعلام «سازمان ملی بهداشت بریتانیا»، عوارض جانبی «شایع» هر دارو تنها حدود ۱ درصد از مصرف‌کنندگان دارو را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این داروها که برای درمان اسکیزوفرنی نیز استفاده می‌شوند، عملکرد دوپامین را شبیه‌سازی می‌کنند؛ ماده‌ای طبیعی در مغز که به تنظیم حرکت کمک می‌کند. دوپامین به «هورمون شادی» معروف است، زیرا زمانی که از چیزی لذت می‌بریم یا پاداشی دریافت می‌کنیم، فعال می‌شود.

اما طبق گفته پژوهشگران، داروهای آگونیست دوپامین می‌توانند این احساسات را بیش از حد فعال کرده و در عین حال از درک پیامدهای آن‌ها کاسته و منجر به رفتارهای بی‌اختیار ناگهانی شود.سو گفت در قمار ۸۰ هزار پوند بدهی بالا آورده استبر اساس گزارش سال ۲۰۰۳ شرکت جی‌اس‌کی، دو مرد که برای درمان پارکینسون داروی روپینیرول دریافت کرده بودند، رفتارهای انحرافی از خود نشان داده بودند. در یکی از این موارد، مردی ۶۳ ساله به یک دختر ۷ ساله تعرض کرده بود که در نهایت به حبس محکوم شد.

طبق اسناد موجود، میل جنسی فرد مرتکب جرم از شروع درمان با روپینیرول به شدت افزایش یافته بود، اما پس از کاهش دوز دارو، «مشکل میل جنسی او برطرف شد».

در مورد دوم، مردی ۴۵ ساله مرتکب «اعمال نمایش‌گرایانه خارج از اختیار و رفتارهای ناشایست» شده بود. میل جنسی این فرد پیش از مصرف روپینیرول افزایش یافته بود، اما پس از شروع درمان با این دارو، این تمایلات «تشدید شده بود».

والری وون، استاد عصب‌روان‌‌پزشکی دانشگاه کمبریج، می‌گوید میزان شیوع رفتارهای جنسی «انحرافی» ناشی از این داروها مشخص نیست و معمولا افراد مبتلا از گزارش آن خودداری می‌کنند.

او می‌گوید: «چنین مسائلی اغلب با احساس شرم و انگ خوردن همراه است و بسیاری از افراد درک نمی‌کنند که این رفتارها ممکن است ناشی از مصرف دارو باشد.»

پروفسور وون بر این باور است که سازمان ملی بهداشت بریتانیا باید به‌ طور خاص درباره رفتارهای جنسی پرخطر، که تنها به افزایش میل جنسی محدود نمی‌شود، هشدار دهد و آن‌ها را زیر نظر بگیرد، زیرا تاثیر آن‌ها می‌تواند «ویرانگر» باشد.

برآوردها نشان می‌دهد که از هر ۲۰ نفر بزرگسال یک نفر دچار سندروم پای بی‌قرار است و زنان تقریبا دو برابر مردان به آن مبتلا می‌شوند.

۲۰ بیماری که با آن‌ها صحبت کردیم می‌گویند پزشکان نه‌ تنها درباره عوارض جانبی جدی احتمالی داروها به آن‌ها اطلاعی نداده بودند، بلکه تاثیر این داروها بر بدنشان را پس از مصرف نیز بررسی نکرده بودند.

سارا بیش از پنجاه سال داشت که پزشکان دارویی دیگر از دسته آگونیست‌های دوپامین را که ساخت شرکت متفاوتی بود، برایش تجویز کردند.

او می‌گوید: «قبلا اگر برد پیت هم برهنه وارد اتاق می‌شد، برایم اهمیتی نداشت. اما این دارو مرا به زنی مهارناپذیر تبدیل کرد که روز به روز بر اعتیاد جنسی‌اش افزوده می‌شد.»

سارا به فروش لباس‌های زیر مستعمل و ویدیوهای اعمال جنسی به صورت آنلاین روی آورد و با غریبه‌ها تماس‌های تلفنی جنسی برقرار می‌کرد. او همچنین خرید بی‌رویه را آغاز کرد و در نهایت ۳۰ هزار پوند بدهی به بار آورد.

برای کاهش اثرات داروی آگونیست دوپامین، او به خوددرمانی روی آورد و شروع به مصرف مسکن‌های مخدر و قرص‌های خواب‌آور کرد. در نهایت در مرکز ترک اعتیاد بستری شد، اما این اتفاق باعث شد گواهی‌نامه رانندگی‌اش باطل شود و شغلش را نیز از دست بدهد.

او به بی‌بی‌سی می‌گوید: «به چیزهایی روی آوردم که سالم نبودند. می‌دانستم این رفتارها بخشی از شخصیت من نیستند، اما اختیاری روی آن‌ها نداشتم.»

سو، زن دیگری که این دارو را مصرف کرده، می‌گوید دو بار برایش داروی آگونیست دوپامین تجویز شد، بدون اینکه درباره عوارض رفتار اجباری آن به او هشداری داده شود. او حتی در زمان تجویز داروی دوم، به پزشک گفته بود که اخیرا درگیر قمار شده است. در نهایت، بدهی او به ۸۰ هزار پوند رسید.

سو می‌گوید: «این موضوع ضربه وحشتناکی به خانواده‌ام زد - از دست دادن چنین پولی زندگی را از این رو به آن رو می‌کند. اما آن موقع نمی‌دانستم که این اتفاق تقصیر من نبوده است.»

بی‌بی‌سی دریافته است که در سال ۲۰۱۱، چهار بیمار مبتلا به پارکینسون علیه شرکت جی‌اس‌کی یک شکایت حقوقی جمعی تنظیم کردند. آن‌ها مدعی بودند که مصرف روپینیرول منجر به بدهی‌های سنگین ناشی از قمار و از هم پاشیدن روابطشان شده است.

آن‌ها همچنین شکایت کردند که با وجود اینکه ارتباط میان چنین رفتارهایی و دارو در مطالعات پزشکی از سال ۲۰۰۰ ثابت شده بود، جی‌اس‌کی تا مارس ۲۰۰۷ هیچ‌گونه هشداری در بروشورهای محصول خود درباره این مسئله درج نکرده بود. این شکایت جمعی حل و فصل شد، اما جی‌اس‌کی مسئولیت آن را نپذیرفت.

مواردی از عوارض جانبی جدی این دارو در کشورهای دیگر نیز گزارش شده است، به‌ویژه در ارتباط با استفاده از داروها برای درمان بیماری پارکینسون.

در فرانسه، دادگاهی به نفع مردی که پدر دو فرزند بود و ادعا می‌کرد مصرف روپینیرول باعث ایجاد امیال همجنس‌گرایانه خارج از اختیار در او شده، رای به پرداخت غرامت داد. در همین حال، مرد دیگری که هیچ سابقه کیفری نداشت، پس از مصرف این دارو شروع به شکنجه گربه‌ها کرده بود.

در ایالات متحده، «آکادمی آمریکایی پزشکی خواب» توصیه می‌کند که این داروها تنها برای درمان‌های کوتاه‌مدت، مانند مراقبت‌های پایان عمر، استفاده شوند.
لوسی می‌گوید که پس از تجویز آریپیپرازول – یک آگونیست جزئی دوپامین – برای مشکلات روانی، ده سال از زندگی خود را به دلیل قمار ناخواسته و روابط جنسی پرخطر از دست داده استبسیاری از زنانی که بی‌بی‌سی با آن‌ها صحبت کرده، همچنین شکایت داشتند که استفاده طولانی‌مدت از این داروها باعث تشدید سندروم پای بی‌قرار در آن‌ها شده است. این موضوع باعث افزایش دوز مصرفی‌شان شده و در نتیجه، رفتارهای بی‌اختیار ناگهانی آن‌ها را نیز شدیدتر کرده بود، فرایندی که به آن «افزایش اثر معکوس» گفته می‌شود.

دکتر گای لشزینر، متخصص مغز و اعصاب، معتقد است که این داروها همچنان اهمیت زیادی دارند، اما شرکت‌های داروسازی، نهادهای بهداشتی و پزشکان باید بیماران را بهتر در مورد این عوارض جانبی آگاه کنند.

او می‌گوید: «خیلی‌ها از تغییرات شدید و دور از انتظاری که ممکن است رخ دهد، بی‌خبرند.»

جی‌اس‌کی در بیانیه‌ای به بی‌بی‌سی اعلام کرد که روپینیرول تاکنون در بیش از ۱۷ میلیون دوره درمانی تجویز شده و تحت «آزمایش‌های گسترده بالینی» قرار گرفته است. این شرکت همچنین تاکید کرد که این دارو اثربخشی خود را ثابت کرده و «ایمنی آن به‌ خوبی بررسی و ارزیابی شده است».

در این اعلامیه آمده است: «مانند هر داروی دیگری، [روپینیرول] نیز دارای عوارض جانبی احتمالی است و این موارد به‌ صورت شفاف در دستورالعمل‌های تجویز دارو قید شده‌اند.»

در رابطه با تحقیقات سال ۲۰۰۳ که ارتباط دارو با رفتارهای جنسی «انحرافی» را نشان داده بود، جی‌اس‌کی به ما اعلام کرد که این یافته‌ها با نهادهای بهداشتی در میان گذاشته شده و در به‌روزرسانی دستورالعمل‌های تجویز دارو تاثیرگذار بوده است. در حال حاضر، در بروشور این دارو «تغییر یا افزایش علاقه جنسی» و «رفتارهای نگران‌کننده» به‌ عنوان عوارض جانبی دارو ذکر شده‌اند.

بروشور فعلی داروی روپینیرول پنج بار به تغییرات علاقه جنسی اشاره کرده و تقریبا در همه موارد، درباره شدت یا دفعات این احساسات به‌ عنوان حالتی «غیرعادی بالا»، «افراطی» یا «افزایش‌یافته» هشدار داده است.

نهاد نظارتی داروها و محصولات بهداشتی بریتانیا اعلام کرد که اگرچه در هشدارها اشاره مستقیمی به رفتارهای جنسی «انحرافی» نشده، اما به دلیل تنوع این رفتارهای بی‌اختیار ناگهانی، یک هشدار کلی در مورد رفتارهای بالقوه مضر لحاظ شده است.

این نهاد همچنین تاکید کرد که ضروری است کادر درمان، بیماران را از خطرات احتمالی آگاه کنند و اینکه همه افراد چنین عوارضی را تجربه نمی‌کنند.

وزارت بهداشت و مراقبت‌های اجتماعی بریتانیا از اظهار نظر در این مورد خودداری کرد.

برای حفظ هویت افراد، برخی نام‌ها در این گزارش تغییر کرده‌اند.