نتایج تحقیقات: شکست اطلاعاتی اسرائیل در پیشبینی حمله حماس
رأی دهید
دویچه وله: تحقیقات داخلی ارتش اسرائیل نشان داده که نیروهای دفاعی این کشور نتوانستند حمله حماس را در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ پیشبینی کنند و در مواجهه با این حمله غافلگیر شدند. این نتایج فشارها بر دولت بنیامین نتانیاهو را افزایش داده است.
تحقیقات ارتش اسرائیل نشان داده که گروه شبهنظامی حماس به این دلیل توانست حمله خود را در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ انجام دهد، زیرا ارتش اسرائیل توانمندیهای این گروه را به شدت دستکم گرفته بود.
یک مقام نظامی اسرائیل در نشست خبری روز پنجشنبه اعلام کرد: «ما حتی چنین سناریویی را تصور هم نمیکردیم.» بر اساس گزارشی که توسط ارتش منتشر شده است، نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) در حفاظت از شهروندان اسرائیلی ناکام ماندند. در ساعات اولیه حمله، یگان غزه در هم شکست و نیروهای حماس توانستند به شهرکهای اسرائیلی نفوذ کرده و دست به کشتار بزنند.
این یافتهها که با تحلیلهای پیشین مقامات و کارشناسان همخوانی دارد، فشارها را بر نتانیاهو افزایش داده است. بسیاری بر این باورند که نخستوزیر اسرائیل باید تحقیقات جامعی درباره تصمیمات سیاسی پیش از حمله آغاز کند؛ حملهای که به کشته شدن حدود ۱۲۰۰ اسرائیلی و به گروگان گرفته شدن ۲۵۱ نفر دیگر منجر شد. با این حال، با وجود فشارهای گسترده، از جمله از سوی خانوادههای قربانیان و گروگانها، نتانیاهو تاکنون از تشکیل کمیسیون تحقیقاتی مستقل خودداری کرده است.
اشتباهات راهبردی اسرائیل در پیشبینی حمله حماس
بر اساس این گزارش، مقامات اسرائیلی تصور میکردند که حماس به دنبال جنگ نیست. این باور باعث شد که سیاستگذاران اسرائیلی از اقداماتی که ممکن بود حمله را خنثی کند، اجتناب کنند. به گفته مقامات نظامی، یحیی سنوار، رهبر حماس که طراح اصلی این حمله شناخته میشود، از سال ۲۰۱۷ مشغول برنامهریزی این عملیات بوده است.
نیروهای دفاعی اسرائیل پیشبینی کرده بودند که حماس ممکن است از هشت نقطه مرزی حمله کند، اما این گروه توانست از بیش از ۶۰ مسیر مختلف عملیات خود را انجام دهد. همچنین، چند ساعت پیش از حمله، نشانههایی از تحرکات غیرعادی مشاهده شده بود، از جمله فعال شدن سیمکارتهای اسرائیلی توسط نیروهای حماس.
در صبح یک روز تعطیل مذهبی، حماس موجی از حملات راکتی را آغاز کرد و سپس هزاران نیروی مسلح با استفاده از پاراگلایدر، نفوذ از حصارهای مرزی و حمله مستقیم وارد شهرکهای اسرائیلی شدند. نیروهای حماس در ساعات اولیه موفق شدند دوربینهای امنیتی را از کار بیندازند، صدها سرباز را از پای درآورند و بدون مقاومت قابلتوجهی پیشروی کنند.
واکنش مقامات اسرائیل؛ استعفاها و فشار بر نتانیاهو
ژنرال هرتزی هالوی، فرمانده ارتش اسرائیل مسئولیت این شکست را پذیرفته و در بیانیهای ویدئویی اعلام کرد: «مسئولیت این اتفاق با من است. من فرمانده ارتش در روز ۷ اکتبر بودم و مسئولیت کامل این رویداد را بر عهده دارم.»
در پی انتشار این گزارش، چندین افسر ارشد ارتش، از جمله هرتزی هالوی، استعفا دادند. انتظار میرود که هالوی هفته آینده از سمت خود کنارهگیری کند.
بسیاری از مردم اسرائیل دولت نتانیاهو را مقصر این شکست اطلاعاتی میدانند. آنها معتقدند ارتش تنها در این زمینه مقصر نیست بلکه سیاستهای او در سالهای پیش از حمله، شامل نادیده گرفتن چمدانهای پول قطر برای حماس، به حاشیه راندن تشکیلات خودگردان فلسطین و تمرکز صرف بر سیاست بازدارندگی در قبال حماس، زمینهساز این بحران شده است.
با این حال، نتانیاهو تاکنون هیچ مسئولیتی در این زمینه نپذیرفته است. نخستوزیر اسرائیل اعلام کرده که تا پایان جنگ، به این سؤالات پاسخ نخواهد داد. این در حالی است که جنگ میان اسرائیل و حماس بیش از شش هفته است که تحت یک آتشبس شکننده متوقف شده و مذاکرات برای رسیدن به یک توافق صلح دائمی در جریان است.
چشمانداز آینده؛ آیا تحقیقاتی مستقل آغاز خواهد شد؟
با افزایش فشارهای داخلی و بینالمللی، این احتمال مطرح شده که پس از پایان درگیریها، یک تحقیق مستقل درباره دلایل شکست اسرائیل در پیشبینی حمله حماس انجام شود. اما منتقدان نگران هستند که نتانیاهو با به تعویق انداختن این بررسیها، از پاسخگویی فرار کند.
همزمان، مذاکرات میان اسرائیل و حماس با میانجیگری مصر در حال انجام است. بر اساس مرحله دوم توافق آتشبس، ۳۳ گروگان اسرائیلی در مقابل آزادی بیش از ۱۰۰۰ زندانی فلسطینی مبادله خواهند شد. برخی تحلیلگران معتقدند که نتانیاهو ممکن است برای فرار از فشارهای داخلی، روند مذاکرات صلح را کندتر کند.
در شرایطی که دولت اسرائیل با بحران امنیتی و اعتراضات داخلی دستوپنجه نرم میکند، سرنوشت این تحقیقات و آینده سیاسی نتانیاهو همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.
تحقیقات ارتش اسرائیل نشان داده که گروه شبهنظامی حماس به این دلیل توانست حمله خود را در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ انجام دهد، زیرا ارتش اسرائیل توانمندیهای این گروه را به شدت دستکم گرفته بود.
یک مقام نظامی اسرائیل در نشست خبری روز پنجشنبه اعلام کرد: «ما حتی چنین سناریویی را تصور هم نمیکردیم.» بر اساس گزارشی که توسط ارتش منتشر شده است، نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) در حفاظت از شهروندان اسرائیلی ناکام ماندند. در ساعات اولیه حمله، یگان غزه در هم شکست و نیروهای حماس توانستند به شهرکهای اسرائیلی نفوذ کرده و دست به کشتار بزنند.
این یافتهها که با تحلیلهای پیشین مقامات و کارشناسان همخوانی دارد، فشارها را بر نتانیاهو افزایش داده است. بسیاری بر این باورند که نخستوزیر اسرائیل باید تحقیقات جامعی درباره تصمیمات سیاسی پیش از حمله آغاز کند؛ حملهای که به کشته شدن حدود ۱۲۰۰ اسرائیلی و به گروگان گرفته شدن ۲۵۱ نفر دیگر منجر شد. با این حال، با وجود فشارهای گسترده، از جمله از سوی خانوادههای قربانیان و گروگانها، نتانیاهو تاکنون از تشکیل کمیسیون تحقیقاتی مستقل خودداری کرده است.
اشتباهات راهبردی اسرائیل در پیشبینی حمله حماس
بر اساس این گزارش، مقامات اسرائیلی تصور میکردند که حماس به دنبال جنگ نیست. این باور باعث شد که سیاستگذاران اسرائیلی از اقداماتی که ممکن بود حمله را خنثی کند، اجتناب کنند. به گفته مقامات نظامی، یحیی سنوار، رهبر حماس که طراح اصلی این حمله شناخته میشود، از سال ۲۰۱۷ مشغول برنامهریزی این عملیات بوده است.
نیروهای دفاعی اسرائیل پیشبینی کرده بودند که حماس ممکن است از هشت نقطه مرزی حمله کند، اما این گروه توانست از بیش از ۶۰ مسیر مختلف عملیات خود را انجام دهد. همچنین، چند ساعت پیش از حمله، نشانههایی از تحرکات غیرعادی مشاهده شده بود، از جمله فعال شدن سیمکارتهای اسرائیلی توسط نیروهای حماس.
در صبح یک روز تعطیل مذهبی، حماس موجی از حملات راکتی را آغاز کرد و سپس هزاران نیروی مسلح با استفاده از پاراگلایدر، نفوذ از حصارهای مرزی و حمله مستقیم وارد شهرکهای اسرائیلی شدند. نیروهای حماس در ساعات اولیه موفق شدند دوربینهای امنیتی را از کار بیندازند، صدها سرباز را از پای درآورند و بدون مقاومت قابلتوجهی پیشروی کنند.
واکنش مقامات اسرائیل؛ استعفاها و فشار بر نتانیاهو
ژنرال هرتزی هالوی، فرمانده ارتش اسرائیل مسئولیت این شکست را پذیرفته و در بیانیهای ویدئویی اعلام کرد: «مسئولیت این اتفاق با من است. من فرمانده ارتش در روز ۷ اکتبر بودم و مسئولیت کامل این رویداد را بر عهده دارم.»
در پی انتشار این گزارش، چندین افسر ارشد ارتش، از جمله هرتزی هالوی، استعفا دادند. انتظار میرود که هالوی هفته آینده از سمت خود کنارهگیری کند.
بسیاری از مردم اسرائیل دولت نتانیاهو را مقصر این شکست اطلاعاتی میدانند. آنها معتقدند ارتش تنها در این زمینه مقصر نیست بلکه سیاستهای او در سالهای پیش از حمله، شامل نادیده گرفتن چمدانهای پول قطر برای حماس، به حاشیه راندن تشکیلات خودگردان فلسطین و تمرکز صرف بر سیاست بازدارندگی در قبال حماس، زمینهساز این بحران شده است.
با این حال، نتانیاهو تاکنون هیچ مسئولیتی در این زمینه نپذیرفته است. نخستوزیر اسرائیل اعلام کرده که تا پایان جنگ، به این سؤالات پاسخ نخواهد داد. این در حالی است که جنگ میان اسرائیل و حماس بیش از شش هفته است که تحت یک آتشبس شکننده متوقف شده و مذاکرات برای رسیدن به یک توافق صلح دائمی در جریان است.
چشمانداز آینده؛ آیا تحقیقاتی مستقل آغاز خواهد شد؟
با افزایش فشارهای داخلی و بینالمللی، این احتمال مطرح شده که پس از پایان درگیریها، یک تحقیق مستقل درباره دلایل شکست اسرائیل در پیشبینی حمله حماس انجام شود. اما منتقدان نگران هستند که نتانیاهو با به تعویق انداختن این بررسیها، از پاسخگویی فرار کند.
همزمان، مذاکرات میان اسرائیل و حماس با میانجیگری مصر در حال انجام است. بر اساس مرحله دوم توافق آتشبس، ۳۳ گروگان اسرائیلی در مقابل آزادی بیش از ۱۰۰۰ زندانی فلسطینی مبادله خواهند شد. برخی تحلیلگران معتقدند که نتانیاهو ممکن است برای فرار از فشارهای داخلی، روند مذاکرات صلح را کندتر کند.
در شرایطی که دولت اسرائیل با بحران امنیتی و اعتراضات داخلی دستوپنجه نرم میکند، سرنوشت این تحقیقات و آینده سیاسی نتانیاهو همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.
