درمان‌های جایگزین سرطان چه هستند و آیا واقعا موثرند؟
رأی دهید
چندی پیش ناوجوت سینگ سیدهو، بازیکن سابق کریکت و سیاستمدار هندی اعلام کرد که سرطان همسرش درمان شده است. او گفت همسرش با مصرف آب لیمو همراه با آب، زردچوبه، سرکه سیب، برگ چریش، ریحان مقدس، کدوتنبل، انار، آمله، چغندر و گردو در رژیم غذایی‌اش، توانسته سرطان را از بین ببرد.
پزشکان درمان‌های مکمل یا جایگزین را به تنهایی برای درمان کافی نمی‌دانندبعد از آنکه این ویدیو در شبکه‌های مجازی پرطرفدار شد، بیش از ۲۰۰ متخصص سرطان بیمارستانی در هند در بیانیه‌ای اعلام کردند هرچند در مورد بعضی از این محصولات تحقیقاتی در حال انجام است، اما هنوز شواهدی وجود ندارد که بتوان بر اساس آن استفاده از آنها را توصیه کرد. این پزشکان از مردم خواستند درمان دارویی خود را با توسل به روش‌های درمانی ثابت‌نشده به تعویق نیندازند.
در ماه سپتامبر ال مک‌فرسن، مدل استرالیایی، اعلام کرد هفت سال پیش به سرطان سینه مبتلا شده و به‌جای شیمی‌‌درمانی از «رویکردی شهودی، مبتنی بر احساس درونی و فراگیر» برای درمان خود استفاده کرده است.
درمان‌های مکمل مانند طب سوزنی، یوگا و مدیتیشن معمولا در کنار روش‌های پزشکی معمول برای درمان سرطان سینه مانند شیمی درمانی به کار می‌روند. پزشکان معتقدند این روش‌ها ب ه‌سلامت بیمار کمک می‌کند و درد را کاهش می‌دهد. اما پزشکان در مورد استفاده از درمان‌های جایگزین که شامل پیروی از رژیم‌های خاص، مواد معدنی و ترکیبی از ویتامین‌ها و گاهی جایگزین کردن آن با درمان‌های پزشکی است، هشدار می‌دهند.
موسسات خیریه همچنین هشدار می‌دهند که بعضی از این روش‌های جایگزین می‌تواند مضر باشد و با ایجاد عوارض جانبی، با داروهای بیمار تداخل کند. نتیجه یک مطالعه نشریه «جاما آنکولوژی» در سال ۲۰۱۸ نشان داد استفاده از درمان‌های مکمل و جایگزین توسط بیماران مبتلا به سرطان، با کاهش شانس زنده ماندن آنها در ارتباط است.
با وجود این بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان به دنبال روش‌های مکمل یا درمان‌های جایگزین هستند و محبوبیت این روش‌ها در حال افزایش است. یکی از نظرسنجی‌های انجمن سرطان‌شناسی بالینی آمریکا نشان می‌دهد که ۴۰ درصد بزرگسالان در ایالات متحده باور دارند که سرطان را می‌توان با استفاده از پزشکی جایگزین درمان کرد.
ویدیوهای مربوط به رژیم‌های غذایی «درمان سرطان» در اینترنت، میلیون‌ها بازدیدکننده دارد و کتاب‌های رژیم غذایی سرطان، اغلب جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های وب‌سایت آمازون است. یک رشته توییت که در آن ادعا شده بود می‌توان با روش‌های طبیعی، به ویژه با تغییر رژیم غذایی، با سرطان مبارزه کرد و اینفلوئنسرها هم آن را به اشتراک گذاشته بودند، در عرض ۴۸ ساعت، ۲۰۰ هزار لایک خورد. این پست به مردم توصیه می‌کرد که با پرهیز از غذا، سلول‌های سرطانی را «با گرسنگی دادن» از بین ببرند و با مصرف برخی مواد غذایی «دی‌ان‌ای خود را تغییر دهند» و «سلول‌های بنیادی‌شان را تقویت کنند».
انجمن خیریه مک میلان که در زمینه سرطان فعال است، می‌گوید اگر می‌خواهید از روش‌های پزشکی جایگزین استفاده کنید، با پزشک متخصص سرطان خود مشورت کنید.
چه عواملی باعث محبوبیت این روش‌ها شده است؟
دکتر لیز اوریوردان، جراح سرطان در بریتانیا، می‌گوید: «سرطان بیماری ترسناکی است. ما به‌عنوان پزشک باید خطرات ممکن را به شما بگوییم. شما به دنبال امید و قطعیت هستید و می‌خواهید بشنوید که حتما درمان خواهید شد . پزشکی که در نظام رسمی درمان کار می‌کند نمی‌تواند چنین قولی به شما بدهد.»
اما درمان‌های جایگزین اغلب ادعا دارند که بدون درد و با روش‌های طبیعی، بیماری را درمان می‌کنند و به همین دلیل برای بیمارانی که در وضعیت آسیب‌پذیری قرار دارند خوشایندتر از روش‌های معمول و موثر پزشکی هستند که اغلب تهاجمی‌ترند و عوارض جانبی جدی‌تری دارند.
دلیل دیگر این است که برای بسیاری از بیماران در نقاط مختلف جهان، امکان دسترسی به درمان‌های باکیفیت سرطان به آسانی امنکان‌پذیر نیست و اگر هم باشد، گران است.
دکتر اوریوردان می‌گوید: «وقتی مشکل مالی وجود داشته باشد، این روش‌های جایگزین ارزان می‌تواند برای بیماران بسیار جذاب باشد. نگرانی من از این است که عده‌ای از ضعف و آسیب‌پذیری این بیماران سوء استفاده می‌کنند و محصولاتی را به آنها می‌فروشند که نیازی به آن ندارند.»
نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که در آفریقا سطح آگاهی عمومی در مورد سرطان و موثر بودن دارو و درمان‌های رایج برای آن بسیار پایین است و بیماران تکیه بسیاری بر روش‌های سنتی و درمان‌های جایگزین دارند. بر اساس این تحقیق نبود متخصصان آموزش‌دیده در زمینه پزشکی و بی‌بهره بودن از خدمات بیمه هم از جمله مشکلات است.
درمان‌های جایگزین می‌توانند بخشی از فرهنگ یک جامعه باشند. در آفریقا، آسیا و هند روش‌های درمان سنتی ریشه تاریخی دارند و فلسفه‌هایی در این جوامع وجود دارند که اعتماد به این روش‌ها را در بین جمعیت بالا می‌برند. هرچند شواهدی مبنی بر مفید بودن روش‌های طب سنتی چینی و آیوروِدا در بهبودی بعضی بیماری‌ها وجود دارد، هنوز مدارک بیشتری لازم است تا بتوان ثابت کرد این روش‌ها در مورد سرطان هم کارساز است.
درمان‌های آیوروِدا
در طب آیورودا باور بر این است که زردچوبه اغلب می‌تواند یکی از روش‌های جایگزین درمان سرطان باشد. طب آیورودا، نوعی طب سنتی و تاریخی هندی است که اساس آن استفاده از ادویه‌ها و ماساژ بدن است. شهرت طب آیورودا در سراسر جهان در حال افزایش است و بر اساس گزارشی که آینده بازارهای جهانی را پیش‌بینی می‌کند، صنعتی که حول این طب شکل گرفته است تا سال ۲۰۲۸ سه برابر رشد خواهد داشت.
روش‌های جایگزین دیگری هم در هند، به ویژه در مناطق روستایی آن، به کار می‌رود. گزارش مجله لنست به این موارد اشاره می‌کند: نوروپاتی، بیوپاتی، هومیوپاتی و درمان‌های خانگی، درمان با گیاه گندم، آب‌درمانی، طب سوزنی، خود-ادرار درمانی، استئوپاتی و ویپاسانا.
دکتر اوریوردان می‌گوید هرچند بعضی از این روش‌ها می‌تواند در کنترل درد به بیمار کمک کند اما برخی دیگر از آنها ممکن است تداخل‌های نامناسبی با درمان‌های سرطان داشته باشند.
خیریه کنسر ریسرچ بریتانیا می‌گوید شواهدی به دست‌آمده که نشان می‌دهد ماده کورکومین در زردچوبه، می‌تواند سلول‌های سرطانی را در برخی سرطان‌ها از بین ببرد اما هنوز باید مطالعات بیشتری درباره آن صورت بگیرد. این خیریه تاکید می‌کند هنوز شواهد روشنی که نشان بدهد زردچوبه یا ماده کورکومین می‌تواند از سرطان جلوگیری یا آن را درمان کند وجود ندارد.
طب سنتی چینی
در سال‌های اخیر روند رو به رشدی در استفاده از طب سنتی چین در درمان بیماران مبتلا به سرطان، هم در شرق و در غرب، دیده می‌شود. اما بر اساس مقاله‌ای در ژورنال آنکولوژی بالینی شواهد علمی در مورد ایمن و موثر بودن این روش‌های سنتی، اغلب مورد تردید متخصصان سرطان قرار دارد.
طب سنتی چینی یک سیستم فراگیر پزشکی است که شامل طب سوزنی، ماساژ درمانی، داروهای گیاهی و تای چی می‌شود. در طب چینی صدها دارو که همه منشا گیاهی دارند مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دکتر اوریوردان می‌گوید طب سنتی چینی، در صورت مشورت با پزشک، می‌تواند در کنار درمان‌های پزشکی مورد استفاده قرار بگیرد اما همیشه این خطر وجود دارد که بعضی از داروهای گیاهی با داروهای درمان سرطان تداخل داشته باشند.
تغییر رژیم غذایی
این ادعا که رژیم‌های غذایی خاص مانند رژیم کتو، وگان یا دیگر رژیم‌های محدودکننده می‌توانند به سلول‌های سرطانی «گرسنگی» بدهند به‌تازگی در جهان محبوبیت پیدا کرده است.
دکتر دیوید رابرت گرایمز، محقق سرطان به بی‌بی‌سی می‌گوید: «نمی‌توان به سلول سرطانی گرسنگی داد. با این کار فقط به خودتان گرسنگی می‌دهید. اگر هم‌زمان با ابتلا به سرطان، وزن از دست بدهید می‌تواند برایتان بسیار خطرناک باشد.»
او می‌گوید بیمارانی که با چنین ادعاهایی در شبکه‌های مجازی بمباران می‌شوند گاهی دچار حس گناه می‌شوند که شاید تقصیر خودشان بوده که دچار سرطان شده‌اند و بدتر از آن، از روی این حس گناه این رژیم‌ها را اجرا می‌کنند بی‌‌آنکه بدانند چه خطری ممکن است برایشان داشته باشد.
دکتر کانوپریا بهاتیا، متخصص سرطان در بیمارستان موهان دای اسوال هند، از بیماران درخواست می‌کند تحت تاثیر پست‌هایی که در شبکه‌های مجازی می‌بینند قرار نگیرند.
او می‌گوید: «سرخود شروع به خوردن یا نوشیدن چیزی نکنید چون می‌تواند برایتان مضر باشد.»
فنبندازول
فنبندازول دارویی است برای درمان عفونت‌های انگلی در حیوانات. اما بعد از آنکه یک تاجر آمریکایی ادعا کرد بعد از مصرف آن به همراه دیگر روش‌های جایگزین، سرطانش درمان شده، به‌عنوان دارویی برای سرطان شهرت پیدا کرد. اما او اشاره نکرد که در آن زمان در یک کارآزمایی بالینی برای درمان‌های دیگر سرطان شرکت داشته است.
این دارو به‌سرعت در کره جنوبی نایاب شد و بسیاری از افراد شروع به هم‌رسان کردن پست‌هایی درباره روند درمان خود با آن در شبکه‌های مجازی کردند. این وضعیت زمانی شدت گرفت که یک خواننده و کمدین که مبتلا به سرطان ریه بود ادعا کرد از این دارو استفاده کرده است. البته او بعدا مصرف این دارو را متوقف کرد و گفت بی‌اثر بوده است.
خیریه کنسر ریسرچ بریتانیا می‌گوید این دارو تحت هیچ نوع آزمایش بالینی قرار نگرفته و اطلاعاتی در مورد امن یا موثر بودن آن در درمان سرطان وجود ندارد.
میوه گراویولا
میوه، برگ‌ها و شاخه‌های درخت گراویولا سالها است که در مناطقی از آفریقا و آمریکای جنوبی برای درمان بیماری‌های مختلف مصرف می‌شود و شواهدی در دست است که می‌تواند در مورد بعضی عفونت‌ها مفید باشد.
ادعاهای مربوط به قابلیت این میوه برای درمان سرطان مدت‌ها است که در اینترنت و در بعضی نقاط جهان عده‌ای را به خود مشغول کرده است. بعضی پست‌ها در شبکه‌های مجازی ادعا می‌کنند این میوه می‌تواند ۱۰ هزار بار از شیمی درمانی مفیدتر باشد.
خیریه‌های سرطان و همین طور انستیتو سرطان فرانسه می‌گوید هیچ «خوراکی معجزه‌آسایی» برای درمان سرطان وجود ندارد.
نظر پزشکان و خیریه‌های سرطان چیست؟
دکتر اوریوردان می‌گوید: «بعضی از این درمان‌ها می‌تواند در کنار درمان‌های دارویی معمول استفاده شوند. مشکل از آنجا شروع می‌شود که بیماران تصمیم می‌گیرند به‌طورکلی روش درمانی خود را تغییر دهند. ما می‌دانیم افرادی که فقط روش‌های درمانی جایگزین را انتخاب می‌کنند، دو و نیم برابر بیشتر در معرض خطر مرگ قرار دارند.»
دکتر گرایمز می‌گوید روش‌های درمانی پزشکی برای سرطان بر پایه پژوهش‌های علمی مستحکم و معتبر بنا شده است.
او می‌گوید: «میزان زنده ماندن بیماران مبتلا به سرطان در سراسر جهان بهتر شده است و بهتر هم خواهد شد و این به دلیل کار پزشکان و دانشمندان است و نه درمان‌های جایگزین.»
دکتر هریت چاتوروِدی، رئیس موسسه مکس در هند می‌گوید: «سرطان یک بیماری پیچیده است که نمی‌توان آن را تنها با یک فرمول جادویی درمان کرد.» درمان‌های امروزی بر اساس نیازهای هر فرد از جمله نوع سرطان، تغییرات ژنتیکی که در هر نوع سرطان ممکن است رخ دهد، اندامی که اول درگیر سرطان شده و میزان گسترش بیماری، طراحی و تجویز می‌شوند.
پزشکان به طور کلی از به کار بردن درمان‌های مکمل که می‌تواند به بیمار کمک کند، حمایت می‌کنند اما معمولا استفاده از درمان‌های جایگزین را به‌جای درمان رایج پزشکی توصیه نمی‌کنند.
