نگرانی از «انفجار پیجرهای اقتصادی» در ایران؛ ادامه سقوط ریال بازار طلای آب شده را سکه کرد

یورونیوز: همزمان با ادامه رکوردشکنی‌های ساعتی ارز و طلا در بازار تهران و سقوط ریال، فروش آنلاین طلای آب شده و دست دوم در قیمت‌های کمتر از ۱۰۰ هزارتومان و گاه در حد میلی‌گرم در حال رواج روزافزون است؛ پدیده‌ای که نگرانی کارشناسان را برانگیخته و وزیر اقتصاد را با خطر استیضاح توسط نمایندگان مجلس مواجه کرده است.

قیمت فروش هر دلار آمریکا در جریان مبادلات روز یکشنبه بازار آزاد تهران تا ۸۴ هزار و ۴۰۰ تومان بالا رفت و رکورد تاریخی تازه‌ای را ثبت کرد. همزمان، نرخ آزاد فروش هر یورو نیز به سطح بی‌سابقه ۸۸ هزار و ۵۵۰ تومان رسید.

هر دلار آمریکا روز قبل از بازگشت دوباره دونالد ترامپ به کاخ سفید در بازار آزاد تهران در مرز ۸۱ هزار تومان خرید و فروش می‌شد و بهای فروش هر یورو نیز ۸۳ هزار و ۶۰۰ تومان بود.

با وجود تعطیلی پایان هفته بازار جهانی طلا، افزایش نرخ آزاد ارز در بازار تهران موجب شد تا قیمت هر قطعه تمام سکه طلا در معاملات روز یکشنبه بازار تهران با افزایش ۶۰۰ هزار تومانی به نرخ بی‌سابقه ۶۱ میلیون تومان رسید و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان قیمت خورد که ۳۸ هزار تومان بالاتر از نرخ پایانی روز کاری گذشته بود.

کاهش محسوس اسکناس در بازار ارز تهران و نیز برخوردهای امنیتی با معامله‌ ارز در بازار آزاد که پیشتر جرم‌انگاری شده، موجب هدایت بیش از پیش تقاضا عمومی به سمت خرید طلا شده است. البته طلا در بازار ایران به دلیل افزایش قیمت جهانی و نیز کاهش مستمر ارزش ریالِ ایران شاهد رشد قیمت شتابان‌تری نسبت به ارزهای خارجی نیز بوده است.

چنان که قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار طی ۶ ماه گذشته ۵۶.۶ درصد بالا رفته ولی در این مدت دلار ۴۲.۸ درصد گران‌تر شده است.

همچنین، امکان فروش آن در حجم‌ و وزن‌های کوچک موجب شده تا فروش آن در ارقام کمتر از ۱۰۰ هزار تومان و حتی وزن میلی‌گرمی نیز توسط گروهی از فروشندگان برخط (آنلاین) طلا تبلیغ شود و از سوی مردمی که در پی حفظ ارزش دارایی‌های خود هستند، با استقبال مواجه شود.
اما در این میان، گروهی از کارشناسان نسبت به تبعات ترویج پدیده فروش طلای آب شده و دست دوم به مردم هشدار می‌دهند.

به عنوان نمونه، علی سعدوندی، از کارشناسان امور مالی و سرمایه‌گذاری، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: «ترویج فروش آنلاین طلا احتمالا در بالاترین سطوح امنیتی تظام توجیه و تایید شده است. پول طلا به تخریب پایه‌های پول ملی می‌انجامد. به نظر می‌رسد پروژه ایجاد ابرتورم از طریق ریال‌زدایی که قرار بود ایران را ونزوئلای خاورمیانه کند و با آگاهی بخشی در سال ۱۳۹۷ متوقف شده بود، مجددا کلید خورده است.»

آقای سعدوندی هشدار داده که باید «منتظر انفجار پیجرهای اقتصادی یکی پس از دیگری باشید.»

در همین حال، موسسه مطالعات اقتصادی بامداد نیز در صفحه اختصاصی خود در شبکه اجتماعی ایکس، خبر داد که شمش طلای با موعد تحویل ۲۷ مرداد ۱۴۰۴ در بورس کالای ایران، در حال معامله با نرخ دلار ۱۱۰ هزارتومانی است. به عبارت دیگر، شمش طلایِ با موعد تحویلِ ۶ ماه آینده، ۳۰ درصد بالاتر از قیمت فعلی آن بر پایه نرخ جهانی طلا و بهای دلار آزاد در حال معامله است.
در بازار تهران نیز حباب قیمتی هر قطعه تمام سکه طلا به بیش از ۶ میلیون تومان رسید و هر سکه حدود ۱۰ درصد بالاتر از قیمت ذاتی آن معامله می‌شود. البته حباب قیمت هر مثقال طلای آب شده (۲۴.۳ میلیون تومان) هم به ۱.۶ میلیون تومان رسیده است که کمتر از حباب قیمتی سکه طلاست.

در حالی که گروهی از کارشناسان مستقل اقتصادی معتقدند که افت نرخ برابری ریال ایران در مقابل ارزهای عمده جهان در پی افزایش تنش نظامی میان ایران و اسرائیل، ناکامی پی در پی استراتژی منطقه‌ای جمهوری اسلامی، افزایش کسری بودجه دولت ایران، فشار تحریم‌ها، حذف ارز ترجیحی و بازگشت دوباره دونالد ترامپ به کاخ سفید، سیر صعودی به خود گرفته ولی در مجلس ایران اظهارات اخیر عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، در مورد کف ۷۳ هزار تومانی دلار و پیش‌بینی ادامه روند صعودی طلا به عنوان عامل بروز شوک قیمتی تازه در بازار ایران تلقی شده است.

چنان که محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس ایران، روز یکشنبه به مشکل افزایش قیمت دلار اشاره کرد و خطاب به مسئولان اقتصادی دولت گفت: «افزایش مجدد نرخ ارز برای مردم و فعالان اقتصادی موجب نگرانی شده است. با قوانینی که مجلس تصویب کرده، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی موظف هستند که از افزایش لجام گسیخته قیمت ارز و طلا جلوگیری کنند.»

همچنین گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز تلاش تازه‌ای را برای به جریان انداختن درخواست استیضاح وزیر اقتصاد آغاز کردند.