خاطرات «گروگان» فرانسوی در ایران: «صدای گریه زندانیان اعدامی را می‌شنیدم»

یورونیوز: برنار فلان، شهروند فرانسوی-ایرلندی که ۲۲۰ روز را در ایران زندانی بود، در گفتگویی اختصاصی با یورونیوز به خاطراتش از دوره بازداشت خود پرداخته است.

او می‌گوید از میان خاطرات هولناکی که از دوران زندانی بودنش در ایران دارد، صدای گریه‌های شبانه مردانی که قرار بود صبح روز بعد اعدام شوند را به یاد می‌آورد.

برنار فلان در این باره گفت: «هر زندانی‌ای که قرار بود اعدام شود شب قبل به بخش ما منتقل می‌شد. نمی‌توانستی آن‌ها را ببینی اما عصرها صدای گریه‌شان را از سلولشان می‌شنیدی، با فکر اینکه فردی کنار تو فردا بعد از نماز اعدام می‌شود. با کفش‌هایی که جلوی در گذاشته بودند.»

وی اضافه کرد: ‌«آن‌ها در ماه رمضان اعدام نمی‌کنند، اما پس از پایان رمضان به صورت پیوسته مردانی به آن سلول منتقل می‌شدند.»

فلان مشاور گردشگری مستقر در پاریس که دارای تابعیت دوگانه ایرلندی-فرانسوی است در سال ۲۰۲۲ به شش سال و نیم حبس در زندان مشهد محکوم شد.

او در زمان دستگیری برای پنجمین بار به ایران سفر کرده بود. جایی که به گفته خودش با آن آشنایی زیادی داشت و پیش‌تر در مقاله‌ای برای روزنامه گاردین آن را به‌عنوان مقصدی «ایده‌آل» برای گردشگران توصیف کرده بود.

وی می‌گوید زمانی که از امضای مدارکی به زبان فارسی، که به‌گمان او یک اعتراف غیرقانونی بود، خودداری کرد قاضی به او گفته بود: «در زندان خواهی مُرد».

فلان به جاسوسی علیه ایران و ارسال اطلاعات به کشورهای دشمن، از جمله فرانسه، متهم شده بود. با این حال همان‌طور که در کتابش با عنوان «تو در زندان خواهی مرد» توضیح داده، بعدها از طریق منابع دیپلماتیک مطلع شد که پلیس ایران به دلیل داشتن گذرنامه فرانسوی او را به‌عنوان بخشی از برنامه دولتی برای بازداشت شهروندان فرانسوی، سوئدی و بلژیکی گروگان گرفته تا از آن‌ها برای تبادل زندانی استفاده کند.

برنار فلان گفت: «وقتی پلیس فهمید که با یک شهروند فرانسوی طرف است گفت ‘جالب به نظر می‌رسد’. ایرانی‌ها فهرستی از گروگان‌ها دارند و من فقط در زمان و مکان اشتباه بودم.»

او می‌گوید همان شب اول دستگیری و زمانی که صدای انتقال یک زندانی از سلول نزدیک و کتک خوردن او را شنید به جدی بودن وضعیتش پی برد: «فهمیدم که در دردسر بزرگی افتادم و وضعیت بسیار جدی است».

او حداقل یک ماه تحت بازجویی شدید بود تا اینکه حکمش صادر شد. وی می‌گوید چندین بار از امضای مدارکی که به او ارائه شد خودداری کرده است.
برنار فلان در گفتگوی اختصاصی با یورونیوزدر همین حال آقای فلان از واکنش آرام زندانیان به این واقعیت که او یک مرد همجنسگرا با همسری در پاریس است شگفت‌زده بود.

او می‌گوید: «ایرانی‌ها بسیار مداراگر هستند. اما من می‌دانم که رژیم چگونه با جامعه همجنسگرای ایرانی رفتار می‌کند. آن‌ها را به دار می‌آویزند. با این وجود می‌دانستم که این کار را با یک گروگان اروپایی انجام نمی‌دهند. آن‌ها به زنده‌ی من احتیاج داشتند.»

آقای فلان با بیان اینکه وضعیت بلاتکلیفی او را آزار می‌داده و با گذشت ماه‌ها نمی‌دانسته آیا روزی آزاد خواهد شد یا نه، گفت این واقعیت بیشتر از آن جهت آزاردهنده بوده که رژیم اغلب افراد را برای سال‌هایی بیش از محکومیت رسمی‌شان زندانی می‌کند.

او می‌گوید: «این یک شوک وحشتناک است. فکر می‌کردم که از نظر جسمی دوام نمی‌آورم. نمی‌دانستم چقدر قرار است اینجا باشم».

او اضافه کرد: «در اروپا یک زندانی می‌داند چه زمانی آزاد خواهد شد؛ حالا چه به پنج سال یا ده سال یا شش ماه محکوم شده باشد. اما در ایران زندانی نمی‌داند چه زمانی آزاد می‌شود. زندانیان سیاسی‌ای در آنجا بودند که حکم‌شان دو یا سه سال زندان بود اما بعد از پنج سال همچنان آنجا نگهداری می‌شدند».

برنار فلان در ماه مه ۲۰۲۳ با تلاش‌های دیپلماتیک مقامات ایرلندی و فرانسوی آزاد شد و توانست بار دیگر همسرش رولان و پدر ۹۷ ساله‌اش را ببیند.

آزادی او در حالی اتفاق افتاد که همچنان پانزده اروپایی دیگر از جمله سه شهروند فرانسوی به نام‌های سسیل کوهلر، ژاک پاری و فردی دیگر به نام اولیویه همچنان در ایران محبوسند.

پاریس هفته گذشته «شرایط غیرانسانی» بازداشت این افراد را که در برخی موارد از نظر حقوق بین‌الملل «مصداق شکنجه» عنوان شده است به شدت محکوم کرد.

بنا به اعلام وزارت خارجه فرانسه، این کشور روز جمعه ۱۰ ژانویه در اعتراض به ادامه بازداشت شهروندان خود و شرایطی که «گروگان‌های حکومتی فرانسوی» با آن روبرو هستند سفیر ایران در پاریس را احضار کرد.