جولان «جولانی‌ها» در دمشق؛ مقبره زینب در دست شورشیان به جای طرفداران ایران و حزب‌الله

زیارتگاهی در جنوب دمشق که گفته می‌شود آرامگاه زینب، نوه پیامبر اسلام است و تا پیش از سقوط بشار اسد پایگاه طرفداران ایران بود، اکنون به دست شورشیان اسلامگرای تحت امر ابومحمد جولانی، رهبر هیئت تحریر شام افتاده است.

خبرنگار خبرگزاری فرانسه روز چهارشنبه ۱۱ دسامبر (۲۱ آذر) در گزارشی که از وضعیت این منطقه منتشر کرده نوشته است که در این روز، تعداد اندکی از زائران و اهالی را در این منطقه مشاهده کرده و می‌گوید که آنها با نگاه‌های نگران به نگهبانان جدید این زیارتگاه در حومه دمشق نگاه می‌کردند.

این منطقه مدت‌ها به‌عنوان پایگاهی قدرتمند برای نیروهای طرفدار ایران، از جمله گروه مسلح حزب‌الله لبنان شناخته می‌شد.

ولید حاجی، ۴۵ ساله، یکی از شورشیان مسلح مستقر در یک ایست‌بازرسی که قبلاً تحت کنترل حزب‌الله لبنان بود، به این خبرگزاری گفت: «نیروهای حزب‌الله از شب شنبه شروع به ترک منطقه کردند.»

نیروهای حزب‌الله در محوطه وسیعی اطراف حرم مستقر بودند و خانه‌هایشان اغلب هدف حملات اسرائیل قرار می‌گرفت، به‌ویژه زمانی که در خاک لبنان درگیر نبردهای شدیدی با این رژیم بودند.

ساکنان محلی می‌گویند که ایرانی‌ها طی سه سال گذشته حضور خود را در این منطقه کاهش داده‌اند. تصاویر حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله که در حمله هوایی اسرائیل به بیروت در ماه سپتامبر کشته شد، از ورودی حرم زینب برداشته شده است.

شورشیانی که تحت رهبری گروه اسلام‌گرای هیئت تحریر شام هستند، در ۲۷ نوامبر حمله‌ای را آغاز کردند که منجر به تصرف چندین شهر بزرگ شد. این گروه روز یکشنبه پایتخت را تصرف کرد و پایان حکومت بشار اسد را اعلام نمود.
شورشیان اطمینان دادند
خبرگزاری فرانسه می‌نویسد در داخل صحن این آرامگاه که معمولاً شیعیان از سراسر منطقه به زیارت آن می‌آیند، شمار اندکی از زائران در حیاط بزرگ پوشیده از سنگ مرمر سفید قدم می‌زدند و زنان گریه‌کنان به ضریح نقره و طلای زینب، فرزند امام نخست شیعیان چنگ زده بودند.

دیب کریم، مدیر حرم زینب گفت: «حرم باز است و تمام کارکنان بازگشته‌اند.» وی افزود: «ما جلسات مثبتی با مقامات جدید برگزار کردیم و آنها کاملاً به ما اطمینان دادند.»

او همچنین توضیح داد که مقامات هیئت تحریر شام به زیارتگاه آمده‌اند و در مورد آزادی عبادت در آن مکان اطمینان خاطر داده‌اند.

بشار اسد که از پیروان فرقه علوی، یکی از شاخه‌های شیعه است، خود را به‌عنوان حامی اقلیت‌ها معرفی می‌کرد. سرنگونی او توسط هیئت تحریر شام که یک گروه سنی است و آمریکا و کشورهای غربی آن را به‌عنوان یک گروه تروریستی می‌شناسند، نگرانی‌هایی را درباره محافظت از اقلیت‌های مذهبی دیگر برانگیخته است. با این حال فاتحان جدید قدرت در سوریه ظاهرا تلاش می‌کنند تا وجهه مداراگر و مقبول‌تری از خود نشان بدهند.

محمد بشیر، نخست وزیر دوره گذار سوریه در مصاحبه‌ای در روز چهارشنبه اطمینان داد که مقامات جدید حقوق همه گروه‌های مذهبی را تأمین خواهند کرد.

کریم گفت که زینبیه در ایام مهم مذهبی شیعیان میزبان «۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار زائر» است که بیشتر آنها از خارج از کشور می‌آیند.
«خون ریخته شده است»
با وجود تضمین‌های ارائه‌شده از سوی مقامات جدید سوریه، بسیاری از مردم نگران هستند. یکی از زنان که حاضر به ذکر نام خود نشد، به خبرگزاری فرانسه گفت: «خون ریخته شده است.»

او که چهره‌ای پر از نگرانی داشت، افزود: «ما احساس ظلم می‌کنیم. امیدوارم آنها مانع انجام مناسک دینی ما نشوند.»

جمال عوض، شهردار منطقه زینبیه گفت که این منطقه حدود «۳۷ هزار نفر از ساکنان نبیل و الزهرا»، دو روستای شیعه‌نشین نزدیک شهر حلب در شمال سوریه را که از حمله شورشیان در سال ۲۰۱۲ فرار کرده بودند، پذیرفته است.

او افزود: «تمام ساکنان این روستاها، یعنی حدود ۴۵ هزار نفر، فرار کرده بودند.»

جامعه کوچک شیعیان سوریه، که تعداد آنها حدود ۲۵۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود، نگران مواجه شدن با برخوردهای احتمالی دولت جدید و متهم شدن به همکاری با گروه‌های مورد حمایت ایران هستند، زیرا ایران به تقویت حکومت اسد کمک می‌کرد.

جمال عوض گفت که حدود یک‌چهارم از ساکنان نبل و الزهرا پس از اطمینان‌هایی که هیئت تحریر شام به آنها داد، به روستاهای خود بازگشتند.

اما برای علی، یکی از ساکنان این روستاها که به زیارتگاه آمده بود، هدف متفاوت است. او به گزارشگر خبرگزاری فرانسه گفت: «ما به اینجا آمدیم تا تحت حمایت حضرت زینب قرار بگیریم.»