تلاش جمهوری اسلامی برای مخفی کردن بقایای سایت طالقان ۲

صدای آمریکا: تصاویر ماهواره‌ای جدید از سایت نظامی طالقان ۲ در پایگاه پارچین که ظاهراً در ماه اکتبر توسط اسرائیل هدف حمله قرار گرفته است، نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی اقداماتی برای پنهان‌سازی بقایای این سایت انجام داده است.

تحلیل‌گران غربی معتقدند این تلاش‌ها احتمالاً به دلیل وجود تجهیزات حساس مرتبط با برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی در این سایت بوده است.

تصاویر ماهواره‌ای تهیه شده توسط شرکت مکسار تکنولوژی و منتشر شده توسط موسسه علوم و امنیت بین‌الملل در واشنگتن، وضعیت ساختمان طالقان ۲ را در تاریخ‌های ۶ و ۲۴ نوامبر نشان می‌دهد.

در این تصاویر، ساخت یک سازه افقی موقت و نصب موانع عمودی در نزدیکی محل تخریب به چشم می‌خورد که نشان از تلاش جمهوری اسلامی برای جلوگیری از رؤیت بقایای سایت از بالا و زمین دارد.

طالقان ۲ یکی از ساختمان‌های پایگاه نظامی پارچین است که در اسناد هسته‌ای جمهوری اسلامی، که اسرائیل در سال ۲۰۱۸ از تهران به دست آورد، به عنوان محلی مرتبط با تحقیقات تسلیحات هسته‌ای پیش از سال ۲۰۰۴ معرفی شده است. گفته می‌شود این ساختمان شامل تجهیزاتی برای آزمایش‌های مرتبط با تولید تسلیحات هسته‌ای بوده است.

اگرچه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده است که ایران برنامه فعال تسلیحات هسته‌ای خود را در سال ۲۰۰۳ متوقف کرده و جمهوری اسلامی نیز بارها ادعاهای اسرائیل مبنی بر ادامه مخفیانه این برنامه را رد کرده است، اما رسانه‌های غربی از حمله هوایی اسرائیل به طالقان ۲ در ۲۶ اکتبر خبر داده‌اند. این ساختمان در بخشی از تپه‌های پایگاه پارچین ساخته شده بود و به نظر می‌رسد که هدف اصلی این حمله بوده است.

تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی پس از تخریب این ساختمان، تا تاریخ ۶ نوامبر، بقایای آن را با یک سازه موقت افقی پوشانده و موانع عمودی در اطراف محل ایجاد کرده است. تا ۲۴ نوامبر، موانع عمودی برداشته شده، اما سازه افقی همچنان در محل باقی مانده بود و بقایای ساختمان هنوز در اطراف دیده می‌شد.

دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌الملل در واشنگتن به صدای آمریکا گفت که تصاویر ماهواره‌ای وضوح کافی برای شناسایی نوع تجهیزات تخریب‌شده در داخل طالقان ۲ را ندارند، اما نصب موانع عمودی به مدت چند هفته نشان‌دهنده حساسیت بقایای این سایت است. به گفته وی، «جمهوری اسلامی احتمالاً این موانع را برای جلوگیری از رؤیت بقایا توسط عوامل اطلاعاتی خارجی یا حتی با استفاده از تلسکوپ نصب کرده بود.»
اولی هاینونن، پژوهشگر مرکز استیمسون و بازرس پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نیز اظهار داشت که حتی اگر جمهوری اسلامی تجهیزات ارزشمند را پیش از حمله جابه‌جا کرده باشد، باز هم ممکن است تجهیزات مرتبطی در ساختمان باقی مانده بوده باشد.

وی افزود: «موانع عمودی احتمالاً برای جلوگیری از مشاهده بقایا توسط افراد کنجکاو یا مخالفان داخلی جمهوری اسلامی نیز نصب شده بودند.»

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در سخنرانی ۱۸ نوامبر خود در کنست اعلام کرد که حمله اکتبر به یکی از اجزای برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی آسیب رسانده است، اما جزئیاتی ارائه نداد. سایت طالقان ۲ تنها مکانی است که رسانه‌های غربی آن را به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی مرتبط دانسته‌اند.

در حالی که جمهوری اسلامی هنوز به‌طور رسمی درباره این حمله اظهارنظر نکرده است، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اعلام کرده که این سایت را به‌عنوان یک سایت هسته‌ای فعال نمی‌شناسد، اما اذعان داشته که این محل ممکن است در گذشته با فعالیت‌های مشکوک مرتبط بوده باشد.

اندریا استریکر، پژوهشگر منع اشاعه در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، معتقد است که هدف این حمله، علاوه بر تأثیرات احتمالی عملی، ارسال پیامی به جمهوری اسلامی بوده است. به گفته وی، «پیام اسرائیل این است که اگر تهران به این فعالیت‌ها ادامه دهد، حملات بیشتری به سایت‌های حساس هسته‌ای جمهوری اسلامی انجام خواهد شد.»

با وجود تأکیدهای مکرر جمهوری اسلامی بر اهداف غیرنظامی برنامه هسته‌ای خود، تحلیل‌گران بر این باورند که حمله به طالقان ۲ نشان‌دهنده عزم اسرائیل برای جلوگیری از هرگونه پیشرفت در فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی است.

این حمله به‌عنوان بخشی از استراتژی گسترده‌تر اسرائیل برای مقابله با نفوذ نظامی جمهوری اسلامی در منطقه تلقی می‌شود.