جزئیات جدید از خودکشی آرزو خاوری، دانش‌آموزی که تهدید به اخراج شد و خودش را کشت

ایران وایر:ثمانه قدرخان

یک دختر نوجوان در شهر ری پس از برخورد مسوولان مدرسه با او و تهدید به اخراج از دبیرستان، خودکشی کرد. پدر او می‌گوید از مسوولان و مدیر مدرسه شکایت کرده است.

منابع خبری، هویت این دختر دانش‌آموز را «آرزو خاوری، ۱۶ ساله و دانش‌آموز کلاس نهم» اعلام کرده‌اند.

***
دوستان او  گفته‌اند آرزو تبعه افغانستان بوده و به سختی در دبیرستان ثبت نام کرده بود. او پس از تهدید به اخراج از شدت استرس  چند بار استفراغ کرده استآرزو در مدرسه «کوثر» شهر ری، به مدیریت «مهناز قنبری» و معاونت خانم «رسولی» محصل بود. دختری شاد، پرجنب‌و‌جوش،‌ درس‌خوان، باهوش و مایه شادی و هیجان سایر همکلاسی‌های خود. تعدادی از دوستان او به «پردیس ربیعی»، فعال حوزه زنان گفته‌اند آرزو خیلی اجتماعی بوده و دوستان بسیاری داشته است.

روز ۱۵آبان۱۴۰۳ ، آرزو در اردو مدرسه مورد شماتت معاون مدرسه که همراه آن‌ها در آن اردو  بوده است قرار می‌گیرد. دلیل این برخورد، پوشش آرزو بوده که به گفته دوستان او حتی آرزو برای کاهش تنش اقدام به تعویض شلوار خود می‌کند. آرزو در آن روز شلوار لی به پا داشته است. گفته می‌شود در مسیر اردو مقنعه خود را در جمع دوستان همکلاسی خود درآورده بود و شادی می‌کرد. این مساله با مخالفت معاون مدرسه مواجه می‌شود. او با تصویربرداری از آرزو او را تهدید کرده است که تصاویر ضبط شده را به مدیر مدرسه خواهد داد و این مساله منجر به اخراج او از مدرسه خواهد شد. این در‌حالی‌ست که آرزو به‌دلیل تبعه افغانستان بودن، به‌سختی در مدرسه ثبت نام شده است.
در طول مسیر اردو از استرس استفراغ می‌کرد
شهروند خبرنگار ایران‌وایر که با دوستان این دانش‌آموز صحبت کرده می‌گوید: «یکی از همکلاسی‌های آرزو تاکید می‌کرد تنها به‌دلیل مقنعه به سر نداشتن و شادی کردن در مدتی که در اردو بودیم، به آرزو استرس زیادی وارد کردند. تهدید به اخراج به‌دلیل غیر ایرانی بودن خیلی آرزو را دچار اضطراب و استرس کرده بود. در تمام مسیر اردو با حال بد به‌دلیل استرس زیاد، استفراغ می‌کرد.»

مهناز قنبری، مدیر مدرسه کوثر در پاسخ به پردیس ربیعی، فعال حوزه زنان در خصوص چگونگی این رخداد می‌گوید منتظر جواب پزشکی قانونی است.
این یک خودکشی معمولی نیست
«حسین رئیسی»، حقوق‌دان و متخصص حقوق کودک می گوید: «این یک خودکشی معمولی نیست. در مورد تمام افراد زیر ۱۸ سال که اقدام به خودکشی یا خودکشی منجر به مرگ صورت می‌گیرد، باید عوامل دخیل در آن مورد بررسی قرار گیرد. برای عاملی که کودک را در معرض خطر قرار داده باشد، به‌نوعی در جلوگیری از این موضوع اهمال صورت داده، کودک را به این عمل تشویق کرده باشد یا باعث و زمینه‌ساز بوجود آمدن این اتفاق شده باشد، مسوولیت کیفری در نظر گرفته می‌شود.»

به گفته این وکیل دادگستری،‌ براساس کنوانسیون حقوق کودک، ایجاد هرگونه خطری برای کودک مسوولیت کیفری به‌دنبال دارد. براساس قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب ۱۳۹۹، همه کسانی که به‌نوعی با کودک ارتباط دارند، اعم‌از سرپرستان آموزشگاه‌ها، مدیران و مربیان، وقتی محیط پر خطر مثل کودک‌آزاری، غفلت، بی‌توجهی، سهل‌انگاری و ترغیب و تشویق به خودکشی برای یک کودک فراهم می‌کنند که منجر به وقوع خطر برای کودک می‌شود، مسوول هستند.»

خانم «رهبر»، معلم ریاضی آرزو گفته بعد از برگشت از اردو، وقتی مدیر مدرسه آرزو را در دفتر مدرسه فراخواند، آرزو با اضطراب رفت و بعد از برگشت از دفتر مدیر مدرسه در گوش او گفته «خانم رهبر توروخدا دعا کنید من را اخراج نکنند.»
پدر شکایت کرده، اما کسی پاسخگو نیست
پدر آرزو کارگر آهن‌آلات است و با وانت‌بار خود آهن‌آلات برای کارخانجات جابه‌جا می‌کند.

روز حادثه،‌ از مدرسه محل تحصیل آرزو با پدر او تماس گرفته شده و به او گفته‌اند دختر شما به‌جای پوشیدن لباس فرم مدرسه، شلوار لی به پا کرده است. بعد از چند ساعت در تماس دیگری با خانواده آرزو، به آن‌ها گفته شده که فرزندشان مدرسه را بدون اجازه ترک کرده است.

با این تماس، مادر و برادر آرزو شروع به جست‌وجو می‌کنند، ولی اثری از او پیدا نمی‌کنند. در مدتی که آرزو مفقود شده، کارکنان مدرسه، ازجمله مدیر و معاون مدرسه، به‌هیچ‌عنوان پیگیر این دانش ‌آموز نبوده‌اند و به گفته  همکلاسی‌های آرزو، استرس و نگرانی نداشتند.

به گفته یکی از دانش‌آموزان مدرسه، بعد از حدود یک ساعت از مفقود شدن آرزو، مدیر مدرسه به خانواده اطلاع می‌دهد که سریع خود را به بیمارستان «۷تیر» شهر ری برسانند. خانواده آنجا با پیکر بی‌جان آرزو مواجه می‌شوند.

پدر آرزو در کلانتری شهر ری شکایتی از مسوولان مدرسه و به‌طور مستقیم، از مدیر مدرسه تنظیم کرده است. پدر او به‌دلیل اینکه از اتباع افغانستانی است، امیدی به نتیجه رسیدن پرونده آرزو و دادخواهی خود ندارد.
مدیر و معاون مدرسه با آرزو بدرفتار می‌کردند
طبق گفته دوستان آرزو، بدرفتاری مسوولان مدرسه با آرزو با مسبوق‌به‌سابقه بوده است: «سال گذشته نیز به این دلیل که چرا زیاد دوست و رفیق  دارد، در مدرسه زیاد بگو بخند می‌کند، شاد و شوخ و شنگ است و  سایر دانش‌آموزان و همکلاسی‌های او به همین دلیل با او همراهی می‌کنند، مرتب مواخذه می‌شد. به حجاب او ایراد می‌گرفتند و به همین دلیل، نمی‌خواستند او را ثبت‌نام کنند.»

یکی از همکلاسی‌های آرزو می‌گوید که هربار به بهانه‌های مختلف ما را هم تهدید به اخراج می‌کنند.

به گفته شهروند خبرنگار ایران‌وایر، چند دختر دانش‌آموز که با آرزو در اردو همراه بوده‌اند، تایید کرده‌اند که معاون مدرسه با فیلم‌برداری از آرزو بدون داشتن مقنعه او را تهدید کرده است که این فیلم را به مدیر نشان می‌دهد‌.آرزو در مدرسه «کوثر» شهر ری به مدیریت «مهناز قنبری» محصل بودسازمان آموزش‌و‌پرورش مسوول مرگ آرزو است
به گفته «حسین رئیسی»، وکیل دادگستری، همه کسانی که برای آرزو محیط پر خطر ایجاد کرده‌اند، در این موارد «سبب» شناخته می‌شوند و  سبب نزدیک‌تر به این اتفاق مدیر، معاون و یا ناظم مدرسه است؛ یعنی افرادی که آرزو را تهدید به اخراج کرده‌اند.

به‌طور کلی، عواملی که در تهدید و ترساندن و فراهم کردن محیط خطر برای این دانش‌آموز سهیم بوده‌اند، مسوولیت کیفری دارند.

این متخصص حوزه حقوق کودک می‌گوید ساختار نظام آموزش‌وپرورش در خصوص حجاب و نوع پوشش، سخت‌گیری‌های بی‌مورد دارد. در مورد آرزو خاوری ولی حجاب مطرح نبوده است، این سوال مطرح است که پوشیدن شلوار لی یا پارچه‌ای چه تفاوتی در اصل رعایت حجاب دارد؟  

به گفته این حقوق‌دان، برای یک کودک حتی پوشیدن یا نپوشیدن مقنعه برای در خطر قرار دادن او موضوعیت ندارد.

این حقوق‌دان می‌گوید در این پرونده، به‌دلیل فراهم شدن فضای پرخطر برای کودکان توسط سازمان آموزش‌و‌پرورش، این سازمان از نظر نظام اداری و نظام کلی حقوقی به‌نوعی مسوول است.

 او توضیح می‌دهد که ممکن است به‌لحاظ کیفری نتوان آن‌ها را مسوول معرفی کرد، ولی مسوولیت اخلاقی و حقوقی برای جبران خسارت دارند.