چرا اسرائیل با وجود تضعیف حماس نتوانست آن را نابود کند؟

یورونیوز: جنگ اسرائیل با گروه حماس در حالی به زودی یک ساله خواهد شد که تاکنون تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس بین دو طرف بی‌نتیجه مانده است.

اسرائیل از زمان حمله روز هفت اکتبر حماس به این کشور تاکنون توانسته است از شماری از رهبران و فرماندهان حماس از جمله اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی این گروه انتقام بگیرد. گروه حماس همچنین هزاران جنگجوی خود را طی یک سال گذشته از دست داده و شاهد ویرانی منطقه تحت کنترلش بوده است.

با این حال وعده اسرائیل مبنی بر نابودی حماس محقق نشده است. این گروه همچنان شماری از افرادی را که روز هفت اکتبر سال گذشته به اسارت گرفته شدند به عنوان گروگان در اختیار دارد.

از سوی دیگر سرنوشت منطقه نوار غزه، کنترل آن و وضعیت ساکنانش پس از برقراری آتش‌بس احتمالی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

اسرائیل پس از حمله روز هفت اکتبر اهداف عملیات نظامی خود در نوار غزه را نابودی حماس و آزادی گروگان‌ها عنوان کرده بود.
کشته شدن رهبران حماس
حماس روز ۳۱ ژوئیه سال جاری رهبر اصلی خود یعنی اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی این گروه را از دست داد. اسماعیل هنیه که برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران به تهران رفته بود شبانه در محل اقامت خود کشته شد.

حماس و ایران از اسرائیل به عنوان مسئول ترور اسماعیل هنیه یاد کرده‌اند. مقام‌های ایران از جمله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی بر لزوم «خونخواهی» در این زمینه تاکید کرده‌اند.

اسرائیل همچنین مدعی شده است که محمد ضیف، از فرماندهان ارشد حماس و طراح حمله هفت اکتبر را کشته است. در مقابل حماس این ادعا را رد می‌کند.

با این حال اسرائیل تاکنون موفق به حذف یحیی سنوار، جانشین اسماعیل هنیه در مقام رئیس دفتر سیاسی حماس نشده است. یحیی سنوار پیش از آغاز جنگ غزه مرد شماره یک حماس در این باریکه محسوب می‌شد.

هرچند یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل پیش از این مدعی شده بود که حماس از نظر نظامی «دیگر وجود خارجی» ندارد اما اسرائیل با وجود ضربات سختی که به این گروه زده اما هنوز نتوانسته است آن را به طور کامل نابود کند.

انتخاب سریع یحیی سنوار به عنوان جانشین اسماعیل هنیه، عدم کشته شدن او و تداوم اسارت گروگان‌ها را می‌توان از جمله نشانه‌های عدم نابودی حماس دانست.
هزینه و فایده حمله ۷ اکتبر برای حماس چه بود؟
با این حال نمی‌توان از نظر دور داشت که حماس برای عملیات هفت اکتبر هزینه تاکنون هزینه سنگینی پرداخته است. این گروه تا پیش از آغاز جنگ غزه کنترل این باریکه را در دست داشت. اکنون تمام تاسیسات زیربنایی نوار غزه از جمله مدارس و بیمارستان‌ها آسیب دیده‌اند و بیش از ۴۰ هزار نفر هم کشته شده‌اند.

هیچ بخشی از نوار غزه از حملات اسرائیل در امان نماند و حتی مدارسی که محل اسکان آوارگان شده بودند مورد هدف قرار گرفتند. صدها هزار کودک ساکن در باریکه غزه طی یک سال گذشته به مدرسه نرفته‌اند و امکان استفاده از بسیاری از زیرساخت‌ها از جمله مراکز پلیس، دانشگاه‌ها، نیروگاه برق و سیستم آب لوله کشی دیگر وجود ندارد.

به گفته سازمان ملل متحد اقتصاد نوار غزه در اواسط سال ۲۰۲۴ به یک ششم اندازه خود پیش از آغاز جنگ رسید و جبران آن برای بازگشت به دوران پیش از حمله هفت اکتبر احتمالا «دهه‌ها» طول خواهد کشید.

بسیاری از ساکنان نوار غزه از پیامدهای حمله هفت اکتبر ناراضی هستند و از آن انتقاد می‌کنند. با این حال حماس با انجام عملیات هفت اکتبر جایگاه خود به عنوان نیروی «مقاومت» در برابر اسرائیل بین فلسطینی‌ها محکم کرد. نتایج یک نظرسنجی نشان می‌دهد که اکثر ساکنان کرانه باختری رود اردن اکنون بر این باور هستند که حماس توان شکست اسرائیل را دارد.

این در حالی است که اکثریت ساکنان نوار غزه دیگر چنین نظری ندارند.