شهرک‌نشینان افراطی به سرعت زمین‌های کرانه باختری را تصاحب می‌کنند

بی بی سی: عایشه اشتیه، مادربزرگ فلسطینی، می‌گوید اکتبر سال گذشته مردی اسلحه‌ای به سوی سرش نشانه رفته و به او گفته است که باید جایی را که ۵۰ سال در آن زندگی کرده، ترک کند.

او به بی‌بی‌سی گفت که این تهدید مسلحانه، اوج یک برنامه خشونت‌آمیز آزار و اذیت و ارعاب بود که از سال ۲۰۲۱ و پس از تاسیس یک پاسگاه غیرقانونی در نزدیکی خانه‌اش در مناطق اشغالی کرانه باختری آغاز شد.


تعداد این پاسگاه‌ها در سال‌های اخیر به سرعت افزایش یافته است. بررسی‌های جدید بی‌بی‌سی نشان می‌دهد که در حال حاضر دست کم ۱۹۶ پاسگاه در سراسر کرانه باختری وجود دارد و ۲۹ پاسگاه در سال گذشته ایجاد شده‌ که بیشتر از هر سال دیگری است.

این پاسگاه‌ها یا سکونت‌گاه‌ها که می‌تواند شامل مزارع، مجموعه‌ای از خانه‌ها یا حتی خانه‌های سیار باشند، اغلب مرزهای مشخصی ندارند، و هم در قوانین اسرائیل و هم از نظر قوانین بین‌المللی غیرقانونی محسوب می‌شوند.

اما سرویس جهانی بی‌بی‌سی به اسنادی دست یافته که نشان می‌دهد سازمان‌هایی که ارتباط نزدیکی با دولت اسرائیل دارند، پول و زمین‌هایی برای تاسیس پاسگاه‌های غیرقانونی جدید فراهم کرده‌اند.

بی‌بی‌سی همچنین از اطلاعات متن‌باز برای بررسی میزان گسترش این پاسگاه‌ها استفاده کرده و درباره شهرک‌نشینی که عایشه اشتیه می‌گوید او را تهدید کرده، تحقیق کرده است.

کارشناسان می‌گویند پاسگاه‌ها می‌توانند زمین‌های وسیعی را با سرعت بیشتری از شهرک‌ها تصاحب کنند و به طور فزاینده‌ای با خشونت و آزار و اذیت جوامع فلسطینی مرتبط هستند.
عایشه اشتیه مجبور شده خانه‌ای را که دهه‌ها در آن زندگی می‌کرده، ترک کندآمار رسمی درباره تعداد پاسگاه‌ها وجود ندارد. اما بی‌بی‌سی فهرست‌هایی را بررسی کرده که سازمان‌های نظارت بر شهرک‌سازی مانند «اکنون صلح» و «کرِم ناووت»، و همین طور مقام‌های فلسطینی که بخشی از مناطق اشغالی کرانه غربی را اداره می‌کنند، جمع‌آوری کرده‌اند.

ما صدها تصویر ماهواره‌ای را تحلیل کردیم تا تایید کنیم که پاسگاه‌ها در این مکان‌ها ساخته شده‌اند و سال تاسیس آن‌ها را هم بررسی کردیم. بی‌بی‌سی، پست‌های رسانه‌های اجتماعی، بیانیه‌های دولت اسرائیل و منابع خبری را برای تایید یافته‌هایش بررسی کرده تا نشان دهد که پاسگاه‌ها همچنان فعال هستند.

تحلیل‌های ما نشان می‌دهد که تقریبا نیمی از ۱۹۶ پاسگاهی که ما وجود آنها را تایید کردیم (۸۹ مورد) از سال ۲۰۱۹ به بعد ساخته شده‌اند.
محل پاسگاه های شهرک نشین ها در کرانه غربیبعضی از این پاسگاه‌ها با خشونت‌های فزاینده علیه جوامع فلسطینی در کرانه غربی مرتبط هستند. اوایل سال جاری میلادی، دولت بریتانیا هشت شهرک‌نشین افراطی را به دلیل تحریک یا ارتکاب خشونت علیه فلسطینیان تحریم کرد. دست کم شش نفر از آن‌ها پاسگاه‌های غیرقانونی تاسیس کرده‌اند یا در آن‌ها زندگی می‌کنند.

آوی مزراحی، فرمانده سابق ارتش اسرائیل در کرانه غربی، می‌گوید اکثر شهرک‌نشینان شهروندان قانون‌مدار اسرائیلی هستند، اما او اذعان می‌کند که وجود پاسگاه‌ها احتمال خشونت را بیشتر می‌کند.

او می‌گوید: «هر وقت که به صورت غیرقانونی پاسگاه‌هایی در منطقه ایجاد کنید، تنش با فلسطینیانی که در همان منطقه زندگی می‌کنند، بیشتر می‌شود.»

یکی از شهرک‌نشینان افراطی که از سوی بریتانیا تحریم شده، موشه شرویت است، مردی که عایشه می‌گوید او را با اسلحه تهدید کرده است. هم او و هم پاسگاهی که کمتر از ۸۰۰ متری خانه عایشه ساخته بود، در ماه مارس از سوی دولت آمریکا نیز تحریم شد. پاسگاه او به عنوان مرکزی توصیف شد که «از آنجا خشونت علیه فلسطینیان اعمال می‌شود».

عایشه که حالا باید با پسرش در شهر کوچکی نزدیک نابلس زندگی کند، می‌گوید: «او زندگی ما را جهنم کرده است.»
گرافیک تصاویر ماهواره ای از پاسگاه ها در کرانه غربیپاسگاه‌ها فاقد هرگونه جواز ساخت از طرف دولت اسرائیل هستند، برخلاف شهرک‌ها که معمولا بزرگ‌تر و مناطق مسکونی یهودی‌نشینی هستند که در سراسر کرانه غربی ساخته شده‌اند و بر اساس قوانین اسرائیل قانونی هستند.

هم پاسگاه‌ها و هم شهرک‌ها طبق قوانین بین‌المللی غیرقانونی تلقی می‌شوند، به این دلیل که بر اساس قوانین بین‌المللی انتقال جمعیت غیر نظامی به یک قلمرو اشغالی ممنوع است. اما بسیاری از شهرک‌نشینانی که در کرانه غربی زندگی می‌کنند، مدعی هستند که به عنوان یهودی، ارتباط مذهبی و تاریخی با این سرزمین دارند.

در ماه ژوئیه، دیوان بین‌المللی دادگستری در اظهار نظری مهم اعلام کرد که اسرائیل باید تمام فعالیت‌های مربوط به شهرک‌سازی‌های جدید را متوقف کند و همه شهرک‌نشینان را از سرزمین‌های اشغالی فلسطینی خارج کند. اسرائیل این نظر را «اساسا نادرست» و یک‌جانبه توصیف کرد.

با وجود آن که پاسگاه‌ها موقعیت قانونی ندارند، شواهد اندکی وجود دارد که نشان دهد دولت اسرائیل تلاش کرده است تا از رشد سریع آن‌ها جلوگیری کند.

بی‌بی‌سی شواهد جدیدی را دیده است که نشان می‌دهد دو سازمان که ارتباط نزدیکی با دولت اسرائیل دارند، پول و زمین‌هایی را برای ایجاد پاسگاه‌های جدید در کرانه غربی تامین کرده‌اند.
پاسگاه‌ها اغلب مرزهای مشخصی ندارند و بر اساس قوانین اسرائیل غیرقانونی هستندیکی از این سازمان‌ها، «سازمان جهانی صهیونیسم» است؛ نهادی بین‌المللی که بیش از یک قرن پیش تاسیس شد و در تشکیل کشور اسرائیل نقش مهمی ایفا کرد. این سازمان یک بخش شهرک‌سازی دارد که مسئول مدیریت مناطق وسیعی از سرزمین‌هایی است که از سال ۱۹۶۷ به اشغال اسرائیل در آمده است. این بخش به طور کامل با بودجه عمومی اسرائیل تامین می‌شود و خود را «بازوی دولت اسرائیل» توصیف می‌کند.

قراردادهایی که به دست سازمان ضدشهرک‌سازی «اکنون صلح» رسیده و بی‌بی‌سی آنها را بررسی کرده است، نشان می‌دهد که بخش شهرک‌سازی سازمان جهانی صهیونیسم بارها زمین‌هایی را تقسیم کرده که پاسگاه‌ها روی آن‌ها ساخته شده‌اند. این قراردادها ساخت هرگونه سازه‌ای را ممنوع می‌کند و می‌گوید این زمین‌ها فقط باید برای چرای دام یا کشاورزی استفاده شود. اما تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که حداقل در چهار مورد، پاسگاه‌های غیرقانونی بر روی آن ساخته شده‌ است.

یکی از این قراردادها را زِوی بار یوسف در سال ۲۰۱۸ امضا کرده است. او -مانند موشه شرویت- اوایل سال جاری میلادی به دلیل خشونت علیه فلسطینیان، از سوی بریتانیا و آمریکا تحریم شد.

ما با سازمان جهانی صهیونیسم تماس گرفتیم تا بپرسیم آیا از این موضوع آگاه است که در چندین قطعه زمینی که برای چرای دام و کشاورزی اختصاص داده، پاسگاه‌های غیرقانونی ساخته شده است، اما پاسخی دریافت نکردیم. همچنین سوالاتی را برای زوی بار یوسف فرستادیم، اما پاسخی دریافت نکردیم.

بی‌بی‌سی همچنین دو سند به دست آورده که نشان می‌دهد «آمانا»، یک سازمان مهم دیگر متعلق به شهرک‌نشین‌ها، برای کمک به تاسیس پاسگاه‌ها، صدها هزار شِکِل [واحد پول اسرائیل] وام داده است.

در یک مورد، این سازمان یک میلیون شِکل (۲۷۰ هزار دلار) به یک شهرک‌نشین وام داده تا گلخانه‌هایی را در پاسگاهی احداث کند که بر اساس قوانین اسرائیل غیر قانونی هستند.
مدارک دادگاه در یک پرونده مدنی مربوط به یک شهرک‌نشین، نشان می‌دهد از پول وام آمانا برای ساخت پاسگاه‌ها استفاده شده استآمانا سال ۱۹۷۸ میلادی تاسیس شد و از آن زمان برای ساخت شهرک‌ها در سراسر کرانه غربی، همکاری نزدیکی با دولت اسرائیل داشته است.

اما در سال‌های اخیر، شواهدی روزافزون نشان می‌دهد که آمانا نیز از پاسگاه‌ها حمایت می‌کند.

در یک فایل صوتی از جلسه مدیریت این سازمان در سال ۲۰۲۱، که از طریق یک فعال مدنی به بیرون درز کرد، صدای زئیو هِوِر، مدیرعامل آمانا، شنیده می‌شود که می‌گوید: «در سه سال گذشته... یکی از عملیات‌هایی که ما توسعه داده‌ایم، مربوط به مزارع چراگاهی [پاسگاه‌ها] است.»

«امروز این منطقه‌ [که آن‌ها کنترل می‌کنند] تقریبا دو برابر اندازه شهرک‌های ساخته‌شده است.»

امسال، دولت کانادا آمانا را در فهرست تحریم‌های خود علیه افراد و سازمان‌های قرار داد که مسئول «اقدامات خشونت‌آمیز و بی‌ثبات‌کننده علیه غیرنظامیان فلسطینی و اموال آن‌ها در کرانه غربی» هستند. در این تحریم‌ها به پاسگاه‌ها اشاره‌ای نشده است.

بی‌بی‌سی با آمانا تماس گرفت تا بپرسد که چرا وام‌هایی را که برای ایجاد پاسگاه‌ها استفاده می‌شود، ارائه می‌کند. آمانا جواب نداد.»

روندی وجود دارد که در آن دولت اسرائیل به صورت عطف به ماسبق، پاسگاه‌ها را قانونی اعلام می‌کند، و در واقع آن‌ها را از نظر حقوقی به شهرک‌ تبدیل می‌کند. به عنوان مثال سال گذشته دولت اسرائیل فرایند قانونی کردن حداقل ۱۰ پاسگاه را آغاز کرد و دست کم به شش پاسگاه دیگر جایگاه کامل قانونی داد.
نبیل می‌گوید شرویت می‌خواهد او را از زمینی که سال‌ها در آن زندگی کرده بیرون کنددر ماه فوریه، موشه شرویت -شهرک‌نشینی که عایشه اشتیه می‌گوید او را از خانه‌اش بیرون کرده- یک مراسم بازدید همگانی در پاسگاه خود برگزار کرد، که یک گروه فیلمبردار محلی از آن فیلم‌برداری کردند. او با صراحت به حضار گفت که پاسگاه‌ها تا چه حد می‌توانند برای تصاحب زمین موثر باشند.

او به جمعیت حاضر گفت: «زمانی که ما [شهرک‌نشینان] شهرک‌ها را ساختیم، بزرگترین افسوس ما این بود که در داخل حصارها گیر کردیم و نتوانستیم آن را گسترش دهیم.»

«مزرعه بسیار مهم است، اما مهمترین چیز برای ما مناطق اطراف آن است.»

او ادعا کرد که در حال حاضر کنترل حدود هفت هزار دونوم (۷ کیلومتر مربع) زمین را در اختیار دارد، منطقه‌ای که از بسیاری از شهرک‌های مسکونی بزرگ در کرانه غربی که جمعیت‌شان به هزاران نفر می‌رسد، بزرگتر است.

حگیت عُفران از سازمان «اکنون صلح» می‌گوید دستیابی و کنترل بر مناطق وسیع -اغلب به بهایی که جوامع فلسطینی می‌پردازند- هدفی مهم برای گروهی از شهرک‌نشینانی است که پاسگاه‌ها را می‌سازند و در آن‌ زندگی می‌کنند.

او می‌گوید: «شهرک‌نشینانی که روی تپه‌ها [پاسگاه‌ها] زندگی می‌کنند، خود را به عنوان 'حافظان زمین‌' می‌بینند و کار روزانه آن‌ها بیرون کردن فلسطینی‌ها از منطقه است.»

عایشه می‌گوید آزار و اذیت و ارعاب موشه شرویت تقریبا بلافاصله بعد از ساخت پاسگاهش در اواخر سال ۲۰۲۱ آغاز شد.

هنگامی که نبیل، همسر عایشه، بزهای خود را در مراتعی که دهه‌ها از آن‌ها استفاده می‌کرد چرا می‌داد، شرویت به سرعت با ماشینش از راه می‌رسید و با همراهی شهرک‌نشینان جوان، حیوانات را فراری می‌داد.

نبیل می‌گوید: «من گفتم اگر دولت یا پلیس یا قاضی به ما بگوید که باید برویم، خواهیم رفت.»

او به من گفت: «من دولت هستم، من قاضی هستم، من پلیس هستم.»

تیم تحقیقاتی بی‌بی‌سی این موضوع را آشکار کرده که شهرک‌نشینان افراطی از گروه‌های قدرتمندی که با دولت اسرائیل ارتباط دارند، پول و زمین دریافت می‌کنند و از آن برای ساختن پاسگاه‌های غیرقانونی استفاده می‌کنند.

موید شعبان، رئیس «کمیسیون مقاومت در برابر دیوار و شهرک‌سازی» در تشکیلات فلسطینی، می‌گوید ساکنان پاسگاه‌ها، مانند موشه شرویت، می‌توانند با محدود کردن دسترسی به زمین‌های چرا، کشاورزان و دام‌داران فلسطینی را در موقعیتی قرار دهند که روز به روز متزلزل‌تر می‌شود.

او می‌گوید این روند «به نقطه‌ای می‌رسد که فلسطینی‌ها دیگر هیچ چیزی ندارند. نمی‌توانند غذا بخورند، نمی‌توانند حیواناتشان را چرا دهند، نمی‌توانند آب داشته باشند.»

آریل موران، که از جوامع فلسطینی مواجه با تهاجم شهرک‌نشین‌ها حمایت می‌کند، می‌گوید پس از حملات ۷ اکتبر حماس به جنوب اسرائیل و جنگ اسرائیل در غزه، آزار و اذیت موشه شرویت شدیدتر شده است.

آریل می‌گوید پیش از این شرویت همیشه یک تپانچه در زمین‌های کشاورزی با خود حمل می‌کرد، اما او اکنون با یک تفنگ بزرگ که بر شانه‌اش آویخته سراغ فعالان و فلسطینیان می‌رود و تهدیداتش جدی‌تر شده است.

آریل موران می‌گوید: «فکر می‌کنم او فرصت را مناسب دید که میان‌بر بزند و یک یا دو سال دیگر برای فرسوده کردن تدریجی آن‌ها [خانواده‌های فلسطینی] صبر نکند، بلکه یک‌شبه کار را یک‌سره کند… و موفق شد.»

بسیاری از خانواده‌ها مانند خانواده عایشه، که می‌گویند پس از تهدیدهای موشه شرویت خانه‌هایشان را ترک کرده‌اند، در هفته‌های پس از ۷ اکتبر این کار را انجام دادند.

دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل می‌گوید خشونت شهرک‌نشینان در سراسر کرانه غربی به «سطح بی‌سابقه‌ای» رسیده است. در ۱۰ ماه گذشته، این سازمان بیش از ۱۱۰۰ مورد حمله شهرک‌نشینان علیه فلسطینیان را ثبت کرده است. این سازمان می‌گوید از ۷ اکتبر، حداقل ۱۰ فلسطینی به دست شهرک‌نشینان کشته و بیش از ۲۳۰ نفر زخمی شده‌اند.

به گفته دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل، در همان بازه زمانی دست کم پنج شهرک‌نشین در کرانه غربی به دست فلسطینیان کشته و حداقل ۱۷ نفر زخمی شده‌اند.
وقتی عایشه به خانه برگشت، متوجه شد که کاناپه‌اش را با چاقو بریده‌انددر ماه دسامبر ۲۰۲۳، دو ماه پس از آن که عایشه و نبیل می‌گویند مجبور به ترک خانه‌شان شده بودند، ما از آنها هنگام بازگشت به خانه برای جمع‌آوری وسایلش‌شان فیلم‌برداری کردیم.

وقتی به خانه رسیدند، متوجه شدند که آنجا غارت شده است. در آشپزخانه، کابینت‌ها از لولاهایشان آویزان بودند. در اتاق نشیمن، روکش کاناپه‌ها را با چاقو پاره کرده‌ بودند.

عایشه گفت: «من به او آسیبی نرساندم. من هیچ کاری با او نکردم. چه کار کرده‌ام که مستحق چنین چیزی باشم؟»

در حالی که آن‌ها در حال تمیز کردن ویرانی‌ها بودند، موشه شرویت با یک خودرو به آنجا آمد. طولی نکشید که پلیس و ارتش اسرائیل هم از راه رسیدند. آن‌ها به این زوج و فعالان صلح اسرائیلی که آن‌ها را همراهی می‌کردند، گفتند که باید منطقه را ترک کنند.

عایشه به بی‌بی‌سی گفت: «او برای ما چیزی باقی نگذاشته است.»
وقتی بی‌بی‌سی سراغ موشه شرویت رفت، او به ما گفت که شخص دیگری استما چندین بار با موشه شرویت تماس گرفتیم تا از واکنش او به اتهامات مطرح‌شده سوال کنیم، اما او پاسخی نداد.

در ژوئیه ۲۰۲۳، بی‌بی‌سی به طور حضوری به پاسگاه او مراجعه کرد تا واکنش او را به این اتهامات جویا شود و بپرسد که آیا اجازه می‌دهد فلسطینیانی مثل عایشه، به منطقه بازگردند یا نه. او گفت که نمی‌داند درباره چه چیزی صحبت می‌کنیم و انکار کرد که او موشه شرویت است.
رأی دهید
نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.