هشدار کارشناسان؛ احتمال خشکی «یک چهارم» دریای خزر و «پایین رفتن ۱۸متری» در بیست سال آینده
رأی دهید
به گزارش خبرگزاری حکومتی ایسنا، امید صدیقی، مدیرکل «دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست» درباره سرعت گرفتن روند خشکی دریاچه خزر تاکید کرد که «تراز آب این دریا از سال ۱۳۷۳ به بعد به طور مداوم کاهش یافته است.»
او افزود در سال‌های اخیر نیز این روند شدت بیشتری یافته است «به‌طور مثال، در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ تراز آب به ترتیب ۲۴ و ۲۶ سانتی‌متر کاهش یافته است.»
صدیقی با توصیف این‌که کاهش تراز آب منجر به «عقب‌نشینی سواحل، تهدید تاسیسات ساحلی، بنادر و همچنین خشکی تالاب‌ها مانند خلیج گرگان» شده است، هشدار داد که ادامه این روند می‌تواند «موجب خشکی تالاب‌های دیگر، خروج اسکله‌ها و بنادر از دسترس، و همچنین مشکلاتی برای نیروگاه‌های ساحلی و مزارع پرورش میگو شود.»
به گفته صدیقی، سناریوهای مختلفی برای آینده تراز آب دریای خزر وجود دارد. در سناریوی بدبینانه، عوامل مختلفی «مانند افزایش دما، گازهای گلخانه‌ای و کاهش بارندگی» ممکن است منجر به‌کاهش ورودی آب به دریای خزر شوند. در سناریوی خوش‌بینانه «با کاهش فعالیت خورشیدی و به دنبال آن سرد شدن هوا، ممکن است شاهد افزایش تراز آب این دریا باشیم.»
این مقام حکومتی زیست محیطی، بدون آنکه به حضور نظامی و صنعتی روسیه در دریای خزر اشاره‌ای کند، افزود که افزایش خشکی این بزرگ‌ترین دریاچه آب شور در جهان در بیست‌ساله آینده «بحران بسیار بزرگی برای روسیه ایجاد می‌کند چون آن‌ها چندین بندر بزرگ در دریای خزر دارند.»
صدیقی با تاکید بر این‌که اگر تا ۲۰ سال آینده تراز آب دریای خزر کاهش پیدا کند، تقریبا «یک چهارم» دریای خزر یعنی در «قسمت شمالی خشک و از دسترس خارج» می‌شود، افزود «روسیه بیشترین آسیب را از کاهش سطح تراز دریای خزر می‌بیند چون شیب دریای خزر در آن قسمت ملایم و کم عمق است.»
مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی، بر اهمیت هماهنگی و همکاری میان کشورهای حاشیه دریای خزر تاکید کرد. او اضافه کرد که کشورهای منطقه، از جمله ایران، روسیه، قزاقستان و آذربایجان، باید به طور مشترک برای مدیریت و کاهش تاثیرات کاهش تراز آب دریای خزر اقدام کنند.
صدیقی همچنین به اهمیت «کنوانسیون تهران برای یکپارچه‌سازی برنامه‌های حفاظتی» اشاره کرد و تاکید کرد که این بحران نیازمند برنامه‌ریزی‌های گسترده و همکاری‌های بین‌المللی است.
پیش از این الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، در جریان یک کنفرانس خبری مشترک با همتای روس خود ولادیمیر پوتین، نسبت به کاهش «فاجعه‌بار» میزان آب دریای خزر هشدار داد.
مهدی رهنما، رئیس پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو ایران نیز با هشدار در مورد «پس‌رفت آب دریای خزر» گفته بود در برخی مناطق نظیر بخش‌های شرقی دریا مانند خلیج گرگان می‌تواند این پهنه را به کانون گردوغبار تبدیل کند.
همچنین منصور سهرابی متخصص بوم‌شناسی و محیط زیست پیش‌تر به صدای آمریکا گفت: «ریزگردهای ایران دو کانون داخلی و خارجی دارد ولی مساله اصلی مربوط به کانون‌های داخلی است نه کشورهای خارجی.»
او افزود: «مسیر طی شده که منجر به خشکیدن تالاب‌های ایران شده و بسیاری از مناطق کشور و همه ایران را درگیر ریزگردها کرده است ناشی از مدیریت غلط جمهوری اسلامی است.»
